Duże ambicje małego atomu

Małe reaktory modułowe jako wsparcie dla dużego atomu mają swoją rolę do odegrania w transformacji energetycznej.

Publikacja: 29.11.2022 16:12

Koszt SMR szacowany jest na 4–5 mln dol. za 1 MW. Dzięki rozwojowi technologii jest nadzieja na cenę

Koszt SMR szacowany jest na 4–5 mln dol. za 1 MW. Dzięki rozwojowi technologii jest nadzieja na cenę 2,5 mln dol. za 1 MW

Foto: GE Hitachi Nuclear Ener

Blisko dziesięć firm energetycznych, chemicznych, surowcowych i hutniczych realizuje, planuje bądź rozważa budowę małych reaktorów jądrowych (SMR – small modular reactor). Spółki zaznaczają, że wyzwaniem mogą być konsultacje społeczne z mieszkańcami. Zanim jednak do nich dojdzie, musi powstać pierwszy taki reaktor. Pojawiły się jednak pierwsze firmy, które – zanim przystąpiły do realizacji projektu – już się wycofały z rozwijania SMR.

Biorąc pod uwagę zawarte listy intencyjne polskich firm, w sumie w Polsce mogłyby powstać w latach 30. 22 SMR-y. Ich łączna moc może wynieść blisko 4 GW. To mniej niż planowana moc dużych konwencjonalnych elektrowni jądrowych, jednak obie technologie mają się wzajemnie uzupełniać. Przemysł liczy na własne źródła energii, w tym na SMR.

Orlen z Synthosem, ale bez ZE PAK-u

W grudniu 2021 r. PKN Orlen i Synthos Green Energy – spółka córka koncernu Synthos (należąca do Michała Sołowiowa) – współpracująca w ramach partnerstwa strategicznego z GE Hitachi Nuclear Energy, podpisały umowę inwestycyjną, mającą na celu powołanie podmiotu celowego joint venture do rozwoju w Polsce technologii jądrowej i budowy małych oraz mikroreaktorów atomowych. Zgodnie z umową PKN Orlen i Synthos Green Energy mają po 50 proc. udziałów w spółce.

W ramach współpracy zdecydowano się na wybór reaktorów BWRX-300. Reaktor ten to rozwiązanie opracowane przez grupę GE Hitachi Nuclear Energy (GEH). Reaktor typu BWRX300, na który stawia Orlen we współpracy z GE Hitachi, jest najbliżej wdrożeń komercyjnych w firmach energetycznych w krajach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Na to rozwiązanie zdecydowały się już m.in. kanadyjska spółka Ontario Power Generation (OPG) oraz amerykańska firma Tennessee Valley Authority. OPG przygotowuje wniosek do kanadyjskiego regulatora jądrowego z zamiarem rozpoczęcia prac pod koniec 2024 r. i oddania pierwszego reaktora jądrowego w 2028 r. W związku z faktem, że będzie to konstrukcja modułowa, Orlen liczy, że do 2030 r. pierwszy taki reaktor stanie też w Polsce, może to być jednak trudne, choćby ze względu na certyfikacje, pozwolenia lokalizacyjne, środowiskowe i budowlane.

Orlen liczy, że dzięki technologii SMR rozwinie portfel aktywów wytwórczych opartych na budowie działu energetyki, który ma stać się głównym filarem grupy w kolejnych latach. Nie wskazuje on jednak ani mocy docelowej, ani lokalizacji, choć może to zmienić się w kolejnych tygodniach. Jeszcze wcześniej, bo w 2021 r., Synthos podpisał z prywatnym koncernem energetycznym ZE PAK list intencyjny o współpracy dotyczącej budowy na terenie Elektrowni Pątnów w Koninie od 4 do 6 reaktorów typu SMR o mocy 300 MW każdy. W październiku br. jednak ZE PAK wycofał się z tego porozumienia na rzecz rozwijania tzw. dużego atomu z koreańskim KHNP.

Miedziowy lider i energetyczny peleton

Zaawansowane prace prowadzi także miedziowy koncern KGHM, który jest jednocześnie największym odbiorcą energii elektrycznej w kraju. Dlatego też spółka poszukuje możliwości pozyskania własnej energii, która zwykle jest tańsza aniżeli zakup, zwłaszcza przy rekordowych cenach na giełdzie. KGHM 14 lutego 2022 r. podpisał z amerykańskim NuScale umowę dotyczącą prac wstępnych. Na tym etapie strony umowy skupiają się na: przeglądzie prelicencyjnym technologii reaktorowej NuScale prowadzonym przy współpracy z Państwową Agencją Atomistyki, a także wyborem lokalizacji elektrowni jądrowej oraz przygotowaniem kompleksowego studium wykonalności projektu, które będzie obejmowało też analizy finansowe. Planowana inwestycja obejmuje budowę modularnego bloku jądrowego o mocy 462 MWe z opcją zwiększenia mocy zainstalowanej do 924 MWe.

Pod koniec września 2021 r. także Unimot podpisał z NuScale Power i amerykańską Grupą Getka porozumienie o współpracy, mające na celu wspólne rozpoznanie możliwości wdrożenia w Polsce technologii małych reaktorów modułowych NuScale Power. Polską spółkę interesuje jednak promocja tej technologii, a nie jej samo rozwijanie.

Bardziej wstrzemięźliwie wypowiadają się odnośnie do wykorzystania SMR spółki elektroenergetyczne, choć i one powoli zmieniają zdanie. W kwietniu KGHM Polska Miedź i Tauron Polska Energia podpisały list intencyjny dotyczący współpracy w zakresie budowy niskoemisyjnych źródeł energii, w tym z zastosowaniem SMR. Ma to być jeden z ważnych elementów strategii Taurona. W czerwcu zaś Enea podpisała list intencyjny ws. współpracy z mało znaną amerykańską firmą Last Energy przy modułowych reaktorach jądrowych w Polsce. Plany tej firmy w USA, dotyczące rozwoju SMR, są jednak niewiadomą.

Blisko dziesięć firm energetycznych, chemicznych, surowcowych i hutniczych realizuje, planuje bądź rozważa budowę małych reaktorów jądrowych (SMR – small modular reactor). Spółki zaznaczają, że wyzwaniem mogą być konsultacje społeczne z mieszkańcami. Zanim jednak do nich dojdzie, musi powstać pierwszy taki reaktor. Pojawiły się jednak pierwsze firmy, które – zanim przystąpiły do realizacji projektu – już się wycofały z rozwijania SMR.

Biorąc pod uwagę zawarte listy intencyjne polskich firm, w sumie w Polsce mogłyby powstać w latach 30. 22 SMR-y. Ich łączna moc może wynieść blisko 4 GW. To mniej niż planowana moc dużych konwencjonalnych elektrowni jądrowych, jednak obie technologie mają się wzajemnie uzupełniać. Przemysł liczy na własne źródła energii, w tym na SMR.

Pozostało 83% artykułu
Walka o klimat
Przyszłość budowania to odzysk materiałów
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Walka o klimat
Tak firmy postrzegają zrównoważony rozwój
Walka o klimat
Budowanie z akcentem na przyszłe wydatki
Walka o klimat
Nic się nie powinno zmarnować
Materiał Promocyjny
Najszybszy internet domowy, ale także mobilny
Walka o klimat
Energetycznych wyspiarzy będzie przybywać
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni