Do końca wieku może zniknąć nawet jedna trzecia języków, którymi obecnie posługują się mieszkańcy naszej planety. Naukowcy alarmują, że będzie wiązać się to z utratą przekazywanych ustnie tradycji na temat medycznego wykorzystania roślin słabo znanych na Zachodzie.
Walka z wymieraniem różnorodności biologicznej stanowi poważne, ekologiczne wyzwanie współczesnego świata. Według naukowców z Uniwersytetu w Zurychu, ogromnym zagrożeniem dla wiedzy o przyrodzie jest również zanikanie rdzennych języków, stanowiących unikalny nośnik wiedzy o medycznych właściwościach roślin. Według doktora Rodrigo Cámara-Leret, biologa z Uniwersytetu w Zurychu, „utrata języka będzie miała bardziej krytyczne konsekwencje dla wyginięcia tradycyjnej wiedzy o roślinach leczniczych niż utrata samych roślin”.
W ramach badania przeanalizowano 12 tysięcy usług związanych z wykorzystywaniem roślin leczniczych, mających powiązania z 230 rdzennymi językami w trzech regionach o wysokim poziomie różnorodności językowej i biologicznej – Ameryce Północnej, północno-zachodniej Amazonii i Nowej Gwinei. Okazało się, że aż 73% wiedzy medycznej w Ameryce Północnej funkcjonuje i jest przekazywane dalej w jednym języku. W północno-zachodniej Amazonii aż 91% wiedzy medycznej związanej z wykorzystywaniem roślin jest przypisane do jednego języka, a w Nowej Gwinei – 84%.
Wraz ze zniknięciem poszczególnych języków, istnieje ryzyko nieodwracalnego utracenia tej wiedzy – naukowcy szacują, że wyniki badania mają przełożenie również na pozostałe części świata. W przeciwieństwie bowiem do społeczeństw zachodnich, rdzenne społeczeństwa z reguły przekazują swoją wiedzę ustnie, a ich sposób komunikacji często bywa trudny do dosłownego przełożenia. Słownictwo dotyczące roślin wykorzystywanych przez rdzenne ludy w określony sposób często pojawia się w treściach bardziej symbolicznych, jak modlitwy czy zaklęcia.
Wyginięcie tych języków to ogromna strata kulturowa, ale też ryzyko, że zniknie nieznana jeszcze zachodniej medycynie wiedza na temat roślin, która mogłaby zostać wykorzystana. Przykładami odkryć, które byłyby zagrożone utratą języków społeczności rdzennych jest np. stosowanie szeregu naturalnych stymulantów oraz środków halucynogennych.
Jak informuje Organizacja Narodów Zjednoczonych, do końca wieku z Ziemi może zniknąć nawet jedna trzecia spośród 7400 używanych obecnie języków. Już ponad 1900 języków na świecie włada obecnie mniej niż 10 tysięcy osób.
