Wysoki poziom włókna szklanego w owocach morza. Szczególnie narażone dwa gatunki

Przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetów w Brighton i Portsmouth badanie, które opublikowane zostało na łamach czasopisma naukowego „Journal of Hazardous Materials”, ujawnia, że w ostrygach i małżach znaleziono niepokojąco wysokie poziomy włókna szklanego. „To stanowi zagrożenie nie tylko dla środowiska, ale i dla zdrowia człowieka" – grzmią eksperci.

Publikacja: 05.07.2024 15:53

Połów ostryg w Korei Południowej.

Połów ostryg w Korei Południowej.

Foto: SeongJoon Cho: Bloomberg Finance LP

To pierwszy przypadek wykrycia cząstek włókna szklanego lub tworzywa sztucznego wzmocnionego tym materiałem w łańcuchu pokarmowym. „Budzi to poważne obawy dotyczące środowiska i zdrowia” – zaznaczają eksperci. Jak dodają, włókno szklane, które szeroko stosowane jest w produkcji łodzi, rozpada się i zanieczyszcza wody przybrzeżne.

Czytaj więcej

„Król wód” znika z polskich rzek i jezior. Dlaczego szczupaków jest coraz mniej?

W małżach i ostrygach znaleziono cząstki włókna szklanego. „Rozległe skażenie”

Włókno szklane – materiał, który uważa się za niezwykle trwały i pożyteczny – powodować ma bardzo poważne szkody dla środowiska, w tym życia morskiego. Jak czytamy w badaniu, którego wyniki opublikowane zostały w czasopiśmie naukowym „Journal of Hazardous Materials”, jego cząsteczki wykryte zostały w tkankach miękkich ostryg i małży zebranych w pobliżu czynnej stoczni w porcie Chichester – popularnym wśród żeglarzy miejscu, znajdującym się w południowej Anglii. 

Naukowcy, wykorzystując Mikro-spektroskopią Ramana – unikalną technikę oferującą możliwość równoczesnej analizy struktury i składu chemicznego badanego obiektu z wysoką rozdzielczością spektralną i przestrzenną – odkryli, że w kilogramie ostryg znajdować się może do 11 220 cząstek włókna szklanego. W przypadku małż było to zaś 2740 cząstek na kilogram. 

„Nasze odkrycia wskazują na niepokojący poziom skażenia włóknem szklanym w organizmach morskich. To badanie jest pierwszym, które dokumentuje tak rozległe skażenie naturalnych populacji małży. To także wyraźne przypomnienie, że w naszym środowisku kryje się wiele niebezpieczeństw” – podkreśla doktor Corina Ciocan, główna wykładowczyni biologii morskiej na Uniwersytecie w Brighton i autorka badania. 

Włókno szklane: zagrożenie dla środowiska i zdrowia człowieka

Włókno szklane – szeroko stosowane od lat 60. XX wieku w produkcji łodzi – słynie ze swojej trwałości. Jak zaznaczają eksperci, niezwykle trudno jest je właściwie zutylizować, przez co nierzadko jego drobne cząstki przedostają się do wody – zwłaszcza w okresach szczytowych prac konserwacyjnych łodzi, takich jak zima. Cząsteczki gromadzą się później w małżach czy ostrygach, a te mają kluczowe znaczenie dla ekosystemów morskich  – dzięki swojej specyficznej budowie są w bowiem stanie filtrować wodę i w formie oczyszczonej oddawać ją do środowiska.

Naukowcy zwrócili w swoim badaniu uwagę na ryzyko związane z zanieczyszczeniem włóknem szklanym. „Małże, będące stacjonarnymi filtratorami, są bardzo podatne na gromadzenie się tych cząstek, co może mieć poważny wpływ na ich zdrowie. Spożycie włókna szklanego może zakłócać pracę układu trawiennego, prowadząc do stresu fizjologicznego, a nawet śmierci” – czytamy. 

Włókno szklane ma jednak negatywny wpływ nie tylko na życie morskie – może ono stanowić także niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi, biorąc pod uwagę, że małże i ostrygi nierzadko lądują na naszych talerzach, a później – w naszych żołądkach. 

Czytaj więcej

Człowiek odpowiada za wyginięcie 1400 gatunków ptaków. „Zniknęły bez śladu”

Zanieczyszczenie włóknem szklanym to problem globalny

„To problem globalny – zwłaszcza dla krajów wyspiarskich o ograniczonej przestrzeni na składowiska śmieci. Podejmowane są wysiłki w celu znalezienia realnych rozwiązań w zakresie usuwania odpadów, ale należy zrobić więcej, by zapobiec wyrzucaniu śmieci do morza i spalaniu ich na lądzie. Dopiero zaczynamy rozumieć zakres skażenia włóknem szklanym. Nasze badanie jako pierwsze pokazuje tak wysoki poziom skażenia populacji małży” – zaznacza cytowana w badaniu profesor Fay Couceiro z Uniwersytetu w Portsmouth. 

Eksperci podkreślają, że konsekwencje skażenia włóknem szklanym nie są jeszcze w pełni poznane. „Jednak potencjał jego wpływu na środowisko jest znaczący” – zaznaczają.

„Musimy poprawić dostęp do obiektów służących do konserwacji łodzi komercyjnych. Stworzenie lepszego etosu w zakresie zarządzania łodziami wycofanymi z eksploatacji ma kluczowe znaczenie dla zminimalizowania dalszego narażenia i rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń” – zauważa dr Ciocan. „Na razie odkrycie to stanowi sygnał alarmowy dla społeczności żeglarskiej i organów regulacyjnych zajmujących się ochroną środowiska. Musimy zająć się tą kwestią, by chronić nasze ekosystemy morskie i zapewnić zdrowszą przyszłość naszym oceanom” – dodaje. 

To pierwszy przypadek wykrycia cząstek włókna szklanego lub tworzywa sztucznego wzmocnionego tym materiałem w łańcuchu pokarmowym. „Budzi to poważne obawy dotyczące środowiska i zdrowia” – zaznaczają eksperci. Jak dodają, włókno szklane, które szeroko stosowane jest w produkcji łodzi, rozpada się i zanieczyszcza wody przybrzeżne.

W małżach i ostrygach znaleziono cząstki włókna szklanego. „Rozległe skażenie”

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zwierzęta
W Polsce pojawił się „ptak-widmo”. Niezwykle rzadkie zjawisko na Wybrzeżu
Zwierzęta
Wojna na Ukrainie uderza w orliki. Ptaki zmieniają trasy, by uniknąć ostrzału
Zwierzęta
„Czarna pszczoła" wróciła do Polski, choć uznawano ją za wymarłą. Jak jej pomóc?
Zwierzęta
„Król wód” znika z polskich rzek i jezior. Dlaczego szczupaków jest coraz mniej?
Materiał Promocyjny
Mazda CX-5 – wszystko, co dobre, ma swój koniec
Zwierzęta
Tysiące ptaków do odstrzału. W taki sposób władze chcą ocalić zagrożony gatunek
Materiał Promocyjny
Jak Lidl Polska wspiera polskich producentów i eksport ich produktów?