Wojna w Ukrainie zagrożeniem dla pszczół. Eksperci wskazują główny powód

Jednym z najpoważniejszych zagrożeń, z którym w ciągu najbliższej dekady mierzyć się będą owady zapylające na całym świecie, są skutki globalnych konfliktów zbrojnych, w tym wojna w Ukrainie – wynika z nowego raportu opracowanego przez naukowców z Uniwersytetu w Reading.

Publikacja: 22.05.2025 14:02

„Ochrona zapylaczy to ochrona nas samych” – mówi profesor Simon Potts z Uniwersytetu w Reading, głów

„Ochrona zapylaczy to ochrona nas samych” – mówi profesor Simon Potts z Uniwersytetu w Reading, główny autor raportu

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Eksperci od dłuższego czasu ostrzegają, że przyszłość owadów zapylających jest poważnie zagrożona. Nowe badania wskazują, iż w najbliższej dekadzie zwierzęta te mierzyć się będą z kolejnymi trudnościami. Spadek ich populacji i różnorodności, między innymi w kontekście zmian klimatu, jest niepokojący. Odgrywają one bowiem kluczową rolę w przyrodzie i w rolnictwie.

Naukowcy podkreślają, że utrata populacji owadów może być szkodliwa nie tylko dla środowiska naturalnego – w którym zapylacze nierzadko odgrywają kluczową rolę w lokalnych ekosystemach – ale może również zaszkodzić zdrowiu ludzkiemu i bezpieczeństwu żywności, zwłaszcza w przypadku utraty zapylaczy. W nowym raporcie „Emerging Threats and Opportunities for Conservation of Global Pollinators”, który opracowali naukowcy z Uniwersytetu w Reading w Wielkiej Brytanii, eksperci wzięli pod lupę dwanaście najpoważniejszych zagrożeń dla tych zwierząt. Co wynika z ich analizy?

Czytaj więcej

Pszczoły mają trudności z zapylaniem. Powodem zanieczyszczone powietrze

Co najbardziej zagraża pszczołom i innym owadom zapylającym? 

Jak ustalili naukowcy, jednym z najpoważniejszych zagrożeń, z którym w ciągu najbliższych lat mierzyć się będą owady zapylające na całym świecie, są skutki globalnych konfliktów zbrojnych, w tym wojny w Ukrainie. Eksperci zaznaczają, że jej konsekwencją jest między innymi ograniczenie różnorodności upraw w regionach objętych działaniami wojennymi. „Brak urozmaiconego pożywienia przez cały sezon powoduje trudności w przetrwaniu i rozwoju populacji zapylaczy” – czytamy. 

Eksperci zaznaczają, że niemniej niepokojące są dla nich dane dotyczące obecności mikroplastiku w ulach pszczelich, znajdujących się na terenie Europy. W ramach badania przeanalizowano 315 kolonii pszczół miodnych – w większości z nich wykryto syntetyczne materiały, takie jak plastik PET. Zagrożenie stanowi dla zapylaczy także oświetlenie uliczne. Według ustaleń naukowców, sztuczne światło zmniejsza liczbę odwiedzin kwiatów przez nocnych zapylaczy aż o 62 procent.

Czytaj więcej

Coraz mniej owadów przez zmiany klimatu i rolnictwo

Niemałym zagrożeniem dla owadów zapylających jest też zanieczyszczenie powietrza, które – jak wykazały badania – wpływa negatywnie na ich rozmnażanie i wzrost. Naukowcy zwracają także uwagę na niepożądane skutki stosowania antybiotyków w rolnictwie – substancje te trafiają bowiem do uli i miodu, a także wpływają na zachowanie pszczół, w tym ograniczenie ich zdolności do żerowania i odwiedzania kwiatów.

Istotnym czynnikiem ryzyka – jak wskazują eksperci – są również tzw. „koktajle pestycydowe”. To mieszanki środków służących do ochrony roślin, które – mimo utrzymywania ich stężeń poniżej dopuszczalnych norm – w interakcji z innymi substancjami chemicznymi mogą wywoływać poważne skutki dla zdrowia zapylaczy.

Czytaj więcej

Klimat w cieniu wojny

Naukowcy: wojny są zagrożeniem dla pszczół

„Identyfikacja nowych zagrożeń i znalezienie sposobów ochrony zapylaczy na wczesnym etapie jest kluczowa dla zapobiegania dalszym poważnym spadkom ich populacji. To nie jest tylko kwestia ochrony przyrody. Zapylacze są centralnym elementem naszych systemów żywnościowych, odporności klimatycznej i bezpieczeństwa ekonomicznego. Ochrona zapylaczy to ochrona nas samych” – mówi profesor Simon Potts z Uniwersytetu w Reading, główny autor raportu. 

Naukowcy apelują o podjęcie konkretnych działań na rzecz ochrony pszczół i innych zapylaczy. Wśród proponowanych rozwiązań eksperci wskazują m.in. na wprowadzenie bardziej rygorystycznych przepisów ograniczających zanieczyszczenie antybiotykami, przestawienie się na pojazdy elektryczne w celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza, tworzenie siedlisk bogatych w kwiaty oraz na hodowlę roślin o większej zawartości pyłku i nektaru. 

„Potrzebny jest wspólny wysiłek, aby zmierzyć się z tymi zagrożeniami. Musimy utrzymywać, zarządzać i poprawiać stan naszych siedlisk naturalnych, by tworzyć bezpieczne przestrzenie dla zapylaczy. Indywidualne działania, takie jak zapewnianie pożywienia i miejsc do gniazdowania we własnych ogrodach, mogą mieć ogromne znaczenie” – zaznacza współautorka raportu, dr Deepa Senapathi z Uniwersytetu w Reading. „Jednak zmiany na poziomie polityki i działania jednostek muszą iść w parze, by wszystko – od ogrodów i gospodarstw, po przestrzenie publiczne i krajobrazy – mogło stać się przyjaznym środowiskiem dla zapylaczy” – dodaje. 

Eksperci od dłuższego czasu ostrzegają, że przyszłość owadów zapylających jest poważnie zagrożona. Nowe badania wskazują, iż w najbliższej dekadzie zwierzęta te mierzyć się będą z kolejnymi trudnościami. Spadek ich populacji i różnorodności, między innymi w kontekście zmian klimatu, jest niepokojący. Odgrywają one bowiem kluczową rolę w przyrodzie i w rolnictwie.

Naukowcy podkreślają, że utrata populacji owadów może być szkodliwa nie tylko dla środowiska naturalnego – w którym zapylacze nierzadko odgrywają kluczową rolę w lokalnych ekosystemach – ale może również zaszkodzić zdrowiu ludzkiemu i bezpieczeństwu żywności, zwłaszcza w przypadku utraty zapylaczy. W nowym raporcie „Emerging Threats and Opportunities for Conservation of Global Pollinators”, który opracowali naukowcy z Uniwersytetu w Reading w Wielkiej Brytanii, eksperci wzięli pod lupę dwanaście najpoważniejszych zagrożeń dla tych zwierząt. Co wynika z ich analizy?

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zwierzęta
Rzadkie zjawisko na Pomorzu. „Pojawił się nowy i długo oczekiwany gatunek”
Zwierzęta
Tysiące mrówek w probówkach. Przemytnicy skazani w „przełomowym” procesie
Zwierzęta
Dziesiątki ton owczej wełny trafią na wysypisko? Załamanie rynku w Szwajcarii
Zwierzęta
Wilki wracają do Europy. Sukces przyrody czy powód do zmartwień?
Zwierzęta
Psy mogą szkodzić środowisku. Nowe badanie pokazuje skalę problemu