Zazielenianie branży chemicznej. Nowe produkty dla rozwiązania starych problemów

Gdyby przyjrzeć się mechanizmom, zgodnie z którymi funkcjonuje branża, zauważylibyśmy, że w olbrzymim stopniu za emisje odpowiada energochłonność takiej działalności. „67 proc. emisji gazów cieplarnianych w przemyśle chemicznym pochodzi ze spalania paliw, podczas gdy pozostałe 33 proc. to efekt procesów przemysłowych i użycia produktów” – zauważa European Environment Agency w opublikowanej kilka tygodni temu analizie tego sektora.

Co więcej, w tym drugim obszarze od 2012 r. zaszło najwięcej zmian – „produkcję” gazów cieplarnianych zredukowano tu od tamtej pory o 15 proc. (choć tempo procesu redukcji nieco zmalało w ostatnich latach, co sugeruje, że pula stosunkowo łatwo dostępnych i możliwych do szybkiego wdrożenia rozwiązań została wyczerpana), a na dodatek odbiorcy – zarówno ci biznesowi, jak i indywidualni konsumenci – zaczęli w większym stopniu zwracać uwagę na obniżanie stopnia wpływu produktów chemicznych na środowisko oraz możliwość poddania ich recyklingowi lub innym formom cyrkularnym.

Przy czym eksperci McKinsey & Company są przekonani, że wciąż pozostaje całkiem spore pole do popisu. „Przestudiowaliśmy ponad dwadzieścia inicjatyw dekarbonizacyjnych w przemyśle chemicznym w szeregu państw: w tym w Belgii, Finlandii, we Francji, w Niemczech, we Włoszech, w Niderlandach, Norwegii, Hiszpanii i Szwecji” – podkreślają. – Nasze wnioski wskazują na to, że firmy z tego rynku wciąż mogą redukować emisje upowszechniając generację pary wodnej, wykorzystując ciepło powstające w ramach procesów produkcyjnych, modyfikując zarządzanie elektrycznością czy poprawiając efektywność energetyczną” – wyliczają. Wnioski te można zarazem potraktować jako wskazówki, w jakim kierunku mogłyby pójść innowacyjne rozwiązania dla przemysłu chemicznego.

Nowe modele biznesu

„Rosnąca presja regulatorów, organizacji pozarządowych i klientów umieszcza cyrkularne rozwiązania w centrum zainteresowania” – kwitują eksperci firmy Deloitte w swojej zwięzłej prognozie dla branży, „Chemicals 5.0 on the rise”. Jak podkreślają, dotyczy to przede wszystkim tych przedsiębiorstw, które w znaczącej mierze opierają swoją działalność na plastiku. „Oznacza to dla nich dwie rzeczy: po pierwsze, strumień rozmaitych zmieszanych odpadów plastikowych, zawierających dodatki i koloranty, musi być przekształcany w plastik o równie wysokiej jakości jak pierwotny. A po drugie, aby działać z sukcesem w cyrkularnym środowisku, producenci polimerów będą musieli przemyśleć swoje modele biznesowe oraz usytuowanie w łańcuchu wartości” – dowodzą.

To drugie może być większym wyzwaniem, niż mogłoby się wydawać. Większość firm szuka dziś bowiem punktowych rozwiązań, które pozwolą „zazielenić” istniejący już proces produkcyjny lub jakiś wycinek swojej działalności, by zredukować negatywny wpływ na środowisko i klimat. Tymczasem na dłuższą metę takie podejście może być dalece niewystarczające: być może, by „zamknąć obieg”, trzeba będzie po prostu stworzyć nowe produkty dla rozwiązania starych problemów, byleby zapewniały ten sam lub choćby zbliżony komfort korzystania z nich.