Materiał Partnera: BASF

Recykling odpadów z tworzyw sztucznych odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu negatywnego wpływu zanieczyszczeń na środowisko i wsparciu gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Postępy w zakresie zbiórki i sortowania odpadów z tworzyw sztucznych, w połączeniu z innowacyjnymi podejściami do recyklingu złożonych materiałów, mają istotne znaczenie dla utrzymania wartości tworzyw sztucznych w całym cyklu ich życia. Już od swoich początków, czyli od ponad 150 lat, firma BASF, poprzez swoje podejście Verbund, z powodzeniem stosuje zasady obiegu zamkniętego. Dążymy do przejścia w kierunku bardziej cyrkularnej gospodarki, zwiększając wykorzystanie surowców wtórnych i biopochodnych oraz kształtując nowe cykle materiałowe i nowe modele biznesowe. 

Anna Zalewska, Advocacy Manager BASF Polska

Kinga Świerad, Advocacy Specialist BASF Polska

Wszystkie technologie recyklingu są niezbędne, aby gospodarka obiegu zamkniętego miała szansę zaistnienia. BASF inwestuje w różne rozwiązania, aby osiągnąć ten cel. W ramach recyklingu mechanicznego BASF wspiera cyfrowe rozwiązania poprawiające sortowanie oraz zwiększające jakość i możliwość recyklingu materiałów (np. rozwiązania dodatków IrgaCycle™ dla poliolefin oraz rozwiązania czyszczące Gardoclean®).

W celu zastąpienia zasobów kopalnych z jednoczesnym umożliwieniem wprowadzenia na rynek produktów jakości pierwotnej aktywnie rozwijamy także technologie recyklingu chemicznego, takie jak depolimeryzacja (np. tekstylia, odpady przemysłowe, materace) i piroliza (np. opony, mieszane odpady z tworzyw sztucznych). Wspieramy również recykling organiczny – gdzie certyfikowane, kompostowalne opakowania (np. ecovio®) pomagają skierować odpady organiczne na kompostowanie zamiast w kierunku składowania i spalania oraz zmniejszają zanieczyszczenie strumienia odpadów organicznych zmieszanymi odpadami z tworzyw sztucznych.

Recykling organiczny 

Recykling organiczny oznacza recykling (np. poprzez kompostowanie lub fermentację beztlenową) biodegradowalnych/kompostowalnych odpadów organicznych, w tym biodegradowalnych/kompostowalnych tworzyw sztucznych, w kontrolowanych warunkach przy użyciu mikroorganizmów, które w obecności tlenu wytwarzają stabilizowane organiczne resztki, dwutlenek węgla i wodę lub, w przypadku braku tlenu, stabilizowane organiczne resztki, metan, dwutlenek węgla i wodę. Innymi słowy, odnosi się do kompostowania, stanowiąc ważną technologię recyklingu.

Tworzywa sztuczne kompostowalne i praktyka kompostowania to dwa powiązane aspekty nowoczesnego zarządzania odpadami i działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. W miarę jak społeczność globalna coraz bardziej zdaje sobie sprawę z problemu z ilością generowanych odpadów, opracowywanie i stosowanie kompostowalnych tworzyw sztucznych zyskało znaczną uwagę. Materiały te są zaprojektowane tak, aby rozkładały się w określonych warunkach kompostowania, przekształcając odpady w wartościową materię organiczną. Zrozumienie znaczenia kompostowania, szczególnie w odniesieniu do kompostowalnych tworzyw sztucznych, jest kluczowe dla wspierania bardziej zrównoważonej przyszłości.

Zamknięcie pętli składników odżywczych

Kompostowanie jest naturalnym procesem, w którym przekształca się odpady organiczne w bogaty w składniki odżywcze kompost, jaki można wykorzystać do wzbogacenia gleby i wspierania wzrostu roślin. Wprowadzenie tworzyw sztucznych kompostowalnych do tego procesu oferuje obiecującą alternatywę, jednak, aby ta technologia była skuteczna, musi być uznana i używana w tych zastosowaniach, gdzie sortowanie i recykling materiałów (mechaniczny lub chemiczny) nie są optymalne.

Niektóre z aplikacji mogą być bardzo zabrudzone resztkami jedzenia, na przykład kapsułki do kawy, opakowania na owoce i warzywa, folia spożywcza czy worki na odpady organiczne. W takich przypadkach recykling organiczny oferuje najskuteczniejsze rozwiązanie, umożliwiając przekształcenie zarówno opakowania, jak i zawartego w nim materiału organicznego w biogaz do produkcji nowych produktów lub w kompost, który jest wartościowym materiałem nawożącym glebę. Podczas gdy recykling mechaniczny zamyka „techniczną pętlę“, recykling organiczny zamyka „pętlę składników odżywczych“ – a więc w pełni odpowiada na cyrkularność. 

W rzeczywistości odpady organiczne (tj. resztki jedzenia i odpady zielone) stanowią największą część (ok. 45 proc.) komunalnego strumienia odpadów stałych na świecie. Co ważne, kompostowalne opakowania tworzywowe zwiększają wskaźnik zbiórki odpadów spożywczych do recyklingu organicznego, jednocześnie minimalizując zanieczyszczenie takich strumieni odpadowych np. konwencjonalnymi, niebiodegradowalnymi tworzywami, co w efekcie zmniejsza ilość mikroplastiku w kompoście.

Kiedy mówimy o kompostowalności, czyli zdolności do biodegradacji w warunkach kompostowania, ważne jest określenie, czy dotyczy to kompostowania przemysłowego, czy domowego. Najbardziej powszechną formą kompostowania jest kompostowanie przemysłowe (które obejmuje również większość domowych odpadów biogennych) i odbywa się ono w przeznaczonych do tego dużych zakładach komunalnych lub komercyjnych w kontrolowanych warunkach, tj. w określonych warunkach temperatury, wilgotności, czasu przebywania, składu i dopływu tlenu. Te parametry są ciągle monitorowane i weryfikowalne. W Europie to norma EN 13432 określa wymagania, które muszą być spełnione, aby opakowania mogły przejść pełny proces recyklingu organicznego.

Wyrównywanie szans między technologiami

Podobnie termin „kompostowanie domowe”, „ogrodowe” lub „przydomowe” odnosi się do tlenowej dekompozycji materiałów organicznych w temperaturze otoczenia, zazwyczaj realizowanej w małej skali przy użyciu kompostowników lub metod takich jak „slow-stack”. W przeciwieństwie do kompostowania przemysłowego znacznie trudniej jest utrzymać precyzyjną kontrolę nad temperaturą, wilgotnością, poziomem tlenu i czasem trwania procesu kompostowania w warunkach domowych. Skuteczne kompostowanie domowe zależy od stosowania najlepszych praktyk, ponieważ warunki nie są standaryzowane ani rygorystycznie kontrolowane. Różne czynniki, takie jak pogoda i indywidualne metody kompostowania, mogą wpływać na przebieg procesu. Niemniej jednak istnieją normy krajowe, takie jak francuska NF T51-800.

Aby przejść do prawdziwej gospodarki obiegu zamkniętego, konieczne jest wyrównanie szans między technologiami recyklingu tj. mechanicznym, chemicznym i organicznym. Ostatecznie produkty powstałe w wyniku procesu recyklingu powinny stać się surowcem do produkcji nowych – z wyłączeniem paliw – lub w przypadku recyklingu organicznego być włączone do gleby jako nawóz. 

Wiele krajów członkowskich UE już zaimplementowało przepisy (lub, tak jak Polska, wciąż pozostaje na etapie ich wdrażania) mające na celu zwiększenie wskaźników recyklingu określonych na rok 2025 w dyrektywie PPWR.

Korzystając z recyklingu mechanicznego, chemicznego oraz organicznego, możemy oszczędzać zasoby, minimalizować wpływ na środowisko i promować gospodarkę cyrkularną. Wspieranie i rozwijanie tych metod recyklingu są niezbędne dla budowania zrównoważonej przyszłości, redukcji zanieczyszczeń oraz zapewnienia zdrowszej planety dla przyszłych pokoleń. Przyjęcie tak wieloaspektowego podejścia do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych pozwoli nam poczynić znaczące postępy w kierunku odpowiedzialnego wykorzystania zasobów i zarządzania odpadami w naszym społeczeństwie. 

Materiał Partnera: BASF