Jak wynika z danych WWF, w ciągu ostatnich 65 lat produkcja plastiku wzrosła z 2 mln ton do 348 mln ton rocznie. 58 mln ton plastiku produkuje się rocznie w Europie. 40 proc. ogólnej produkcji plastiku stanowią opakowania, a 80 proc. plastiku w oceanach pochodzi z lądu. Nieumiejętne gospodarowanie plastikiem powoduje, że przedostaje się on do środowiska, w tym do gleby, rzek, mórz i oceanów. Pozornie niegroźny odpad sieje ogromne spustoszenie wśród morskiej fauny i ?ory. Zwierzęta zaplątują się w torebki plastikowe i zagubione sieci rybackie, a pozbawione możliwości ruchu i oddychania giną. Drobne plastikowe elementy są zjadane przez ryby, te później trafiają na nasze talerze.
Koszty plastiku
Co więcej, jak wynika z najnowszego raportu WWF dotyczącego plastiku, jego rzeczywisty koszt dla środowiska i społeczeństwa jest co najmniej dziesięć razy wyższy niż jego cena płacona przez producentów pierwotnych tworzyw sztucznych. To dlatego, że surowiec ten generuje znaczące koszty zewnętrzne, m.in. związane z emisją gazów cieplarnianych, zdrowotne i zagospodarowania odpadów. – Plastik opanował świat. Jego unikalne właściwości sprawiły, że odgrywa ważną rolę w dzisiejszej gospodarce. Niestety, produkcja, użytkowanie i utylizacja tego materiału wywiera znaczny negatywny wpływ na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę. Koszty tego wpływu nie są uwzględniane w rynkowej cenie surowca „dziewiczego" plastiku – ocenia WWF Polska.
Organizacja wylicza, że koszt plastiku wyprodukowanego w 2019 r. wyniesie co najmniej 3,7 bln dol. (+/-1 bln) w szacowanym okresie użytkowania. Ocenia też, że jeśli nie zostaną podjęte pilne działania, społeczny koszt plastiku wyprodukowanego w 2040 r. w całym cyklu życia tego surowca może sięgnąć 7,1 bln dol. (+/-2,2 bln). To 85 proc. globalnych wydatków na zdrowie w 2018 r. i więcej niż łączne PKB Niemiec, Kanady i Australii w 2019 r.
SUP-em w plastik
Jedną z odpowiedzi na ogromny i stale rosnący problem plastiku jest unijna dyrektywa Single-Use Plastics dotycząca ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Dyrektywa zakazuje wprowadzania do obrotu dziesięciu plastikowych produktów jednorazowego użytku. Chodzi o patyczki higieniczne, sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki do balonów, pojemniki do żywności i styropianowe kubeczki. Przepisy miały zacząć obowiązywać w lipcu 2021 r., ale Sejm nie wdrożył jeszcze odpowiednich przepisów. W kolejnych latach czekają nas następujące wymogi.
Od 2025 r. nakrętki i wieczka plastikowe będzie można wprowadzić do obrotu tylko pod warunkiem, że będą one przymocowane na stałe do butelek i pojemników; od 2025 r. wszystkie butelki plastikowe muszą być wykonane w minimum 25 proc. z materiału pochodzącego z recyklingu, a od 2030 r. – w 30 proc.; do 2025 r. poziom zbiórki i recyklingu plastikowych butelek na napoje jednorazowego użytku ma wynieść 77 proc., a do 2029 r. – 90 proc.
