Reklama

Ile kosztuje nas używanie tworzyw sztucznych? Eksperci podali kwotę

„Plastik powoduje choroby oraz zgony – od okresu niemowlęcego aż po starość – i generuje koszty związane ze zdrowiem przekraczające 1,5 biliona dolarów rocznie” – ostrzegają eksperci w raporcie opublikowanym w prestiżowym czasopiśmie naukowym „The Lancet”.

Publikacja: 05.08.2025 15:23

Centrum recyklingu w Tajlandii.

Centrum recyklingu w Tajlandii.

Foto: Andre Malerba/Bloomberg

W raporcie, który przygotowany został przez międzynarodowy zespół naukowców z okazji konferencji ONZ poświęconej zawarciu traktatu dotyczącego tworzyw sztucznych, badacze grzmią, że plastik zagraża zarówno ludziom, jak i planecie na każdym etapie swojego funkcjonowania w obiegu – od wydobycia paliw kopalnych, z których powstaje, po produkcję, użytkowanie i utylizację. Powód? Zanieczyszczenie powietrza, narażenie na toksyczne substancje chemiczne i przedostawanie się mikroplastiku do organizmu. Eksperci oszacowali koszty tych zagrożeń.

Czytaj więcej

Mikroplastik może zmieniać pogodę i klimat na Ziemi? Nowe wyniki badań

Naukowcy: Skala produkcji plastiku stale rośnie. A będzie tylko gorzej 

Na łamach prestiżowego czasopisma naukowego „The Lancet” zespół 27 naukowców z całego świata ostrzega przed skutkami zanieczyszczenia plastikiem. Eksperci grzmią, że stanowi ono „poważne, rosnące i lekceważone zagrożenie dla zdrowia ludzi”. Dokument powstał tuż przed konferencją ONZ poświęconą traktatowi dotyczącemu tworzyw sztucznych.

W raporcie naukowcy stwierdzili między innymi, że tworzywa sztuczne powodują rozległe choroby „na każdym etapie cyklu swojego życia i na każdym etapie życia człowieka”. Badacze zidentyfikowali też szereg związanych z zanieczyszczeniem plastikiem skutków – między innymi zaburzenia układu krążenia, nowotwory, cukrzycę, choroby układu oddechowego, a także zwiększoną podatność na różnego rodzaju infekcje. „Plastik powoduje choroby i zgony – od okresu niemowlęcego aż po starość – i odpowiada za straty ekonomiczne związane ze zdrowiem przekraczające 1,5 biliona dolarów rocznie” – czytamy w raporcie. 

Naukowcy zaznaczają też, że – mimo kryzysu klimatycznego – produkcja plastiku stale rośnie. Według danych, od 1950 roku produkcja tworzyw sztucznych wzrosła ponad 200-krotnie. Prognozy również nie są zbyt optymistyczne – przewiduje się bowiem, że do 2060 roku liczba ta ma się niemal potroić, przekraczając miliard ton rocznie. Jak przypominają badacze, plastik zanieczyszcza obecnie całą Ziemię – od szczytu Mount Everestu po najgłębszy rów oceaniczny. Szacuje się, że zanieczyszczenie sięga dziś 8 mld ton. A recyklingowi poddawane jest mniej niż 10 proc.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Globalny traktat na temat plastiku coraz bliżej? „Recykling to nie rozwiązanie”

Badacze zauważają  że kryzys związany z używaniem plastiku jest ściśle powiązany z kryzysem klimatycznym. „Nie można nie doceniać skali zarówno kryzysu klimatycznego, jak i plastikowego” – stwierdził w raporcie dr Philip Landrigan, badacz i lekarz z Boston College w Stanach Zjednoczonych. „Oba powodują choroby, zgony i niepełnosprawności już teraz – w dziesiątkach tysięcy przypadków – a ich skutki będą się pogłębiać w kolejnych latach, wraz z postępującym ociepleniem klimatu i wzrostem produkcji plastiku” – podkreślił.

Autorzy raportu zwrócili również uwagę na rosnące zagrożenie związane z mikroplastikiem. To niewielkie cząsteczki tworzyw sztucznych, mniejsze niż 5 mm. Powstają one podczas produkcji różnego rodzaju produktów – np. zabawek, żywności czy ubrań. Cząsteczki znaleziono już m.in. w głębinach oceanicznych, w ludzkim mózgu, w ciałach żółwi morskich oraz w korzeniach roślin. 

Badacze apelują o podjęcie działań ws. traktatu dotyczącego tworzyw sztucznych

W związku z trudną sytuacją naukowcy wystosowali do przedstawicieli blisko 180 państw – którzy spotykają się w Genewie, by omówić zawarcie prawnie wiążącego globalnego traktatu dotyczącego tworzyw sztucznych – szczególny apel. Wezwano w nim do jak najszybszego osiągnięcia porozumienia, które pomoże choć zredukować problem związany z zanieczyszczeniem plastikiem. Zaapelowano jednak także o stworzenie niezależnego światowego systemu monitorowania, którego celem będzie śledzenie wpływu zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi. 

Dr Landrigan ostrzega, że na skutki zanieczyszczenia plastikiem najbardziej narażone są osoby z grup szczególnego ryzyka, zwłaszcza dzieci. „To na nas spoczywa obowiązek działania” – zaznaczył. „Do tych, którzy spotykają się w Genewie: proszę, podejmijcie wyzwanie i wykorzystajcie szansę znalezienia wspólnej płaszczyzny, która umożliwi znaczącą i skuteczną współpracę międzynarodową w odpowiedzi na ten globalny kryzys” – zaznaczył. 

Raport opublikowany w „The Lancet” pojawił się tuż przed rozpoczynającą się we wtorek konferencją ONZ w szwajcarskiej Genewie Wezmą w niej udział delegaci z niemal 180 krajów. Wydarzenie ma na celu zawarcie prawnie wiążącego globalnego traktatu dotyczącego tworzyw sztucznych. Poprzednia runda rozmów – która odbyła się w grudniu 2024 roku w Korei Południowej – zakończyła się niestety fiaskiem. Państwa wydobywające paliwa kopalne zablokowały wówczas próby 100 innych państw, mające na celu ograniczenie produkcji plastiku.

W raporcie, który przygotowany został przez międzynarodowy zespół naukowców z okazji konferencji ONZ poświęconej zawarciu traktatu dotyczącego tworzyw sztucznych, badacze grzmią, że plastik zagraża zarówno ludziom, jak i planecie na każdym etapie swojego funkcjonowania w obiegu – od wydobycia paliw kopalnych, z których powstaje, po produkcję, użytkowanie i utylizację. Powód? Zanieczyszczenie powietrza, narażenie na toksyczne substancje chemiczne i przedostawanie się mikroplastiku do organizmu. Eksperci oszacowali koszty tych zagrożeń.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Tworzywa sztuczne
Świat nie radzi sobie z recyklingiem plastiku. Nowe dane nie napawają optymizmem
Tworzywa sztuczne
Coca-Cola w ogniu krytyki aktywistów. Spór o 4 miliony ton plastiku
Tworzywa sztuczne
Gigant paliwowy pozywa Kalifornię: „Jesteśmy oczerniani”. W tle spór o recykling
Tworzywa sztuczne
Nowy materiał rozwiąże problem plastiku? "Zamienianie CO2 w coś wartościowego"
Tworzywa sztuczne
Eksporterzy ropy blokują odchodzenie od plastiku. „Moralna porażka” szczytu ONZ
Materiał Promocyjny
Nie tylko okna. VELUX Polska inwestuje w ludzi, wspólnotę i przyszłość
Reklama
Reklama