Dlaczego lodowiec pod Everestem topnieje na mrozie? Rusza ekspedycja badawcza

Naukowcy wyruszą w rejon Everestu – najwyższej góry świata – by ustalić, dlaczego lód na jednym z najbardziej charakterystycznych lodowców w tym rejonie niebezpiecznie się nagrzewa i jest bliski topnienia. Badania będą prowadzone na wysokości ponad 6 tysięcy metrów nad poziomem morza.

Publikacja: 26.03.2025 04:51

Celem badaczy będzie tak zwany Kocioł Zachodni.

Celem badaczy będzie tak zwany Kocioł Zachodni.

Foto: Jean Woloszczyk Unsplash

Naukowcy z Uniwersytetu w Leeds oraz Uniwersytetu Aberystwyth przygotowują się do ekspedycji badawczej na Everest. Jej celem będzie Kocioł Zachodni (Western CWM), to szeroka, płaska i łagodnie pofałdowana kotlina lodowcowa kończąca się u podnóża tzw. Lhotse Face of Mount Everest. Nazwę nadał jej słynny brytyjski alpinista George Mallory, kiedy zobaczył ją w 1921 roku w ramach brytyjskiej ekspedycji badającej możliwości zdobycia najwyższego szczytu na świecie.

Dlaczego eksperci postanowili skupić się akurat na tej części góry? Badacze twierdzą, że intensywne promieniowanie słoneczne może powodować topnienie śniegu nawet, gdy temperatura powietrza jest ujemna. Topniejąca woda następnie ponownie zamarza, podnosząc temperaturę lodu o kilka stopni. Jeżeli badania naukowców potwierdzą te przypuszczenia, oznaczać to będzie, że podobne zjawisko może zachodzić także na innych lodowcach Himalajów, które dostarczają wody milionom ludzi w regionie.

Czytaj więcej

Lodowce w Europie topnieją szybciej niż kiedykolwiek. Ostrzeżenie ekspertów

Badania lodowca u stóp Everestu

Badania będą wyglądać dość niecodziennie – naukowcy będą bowiem je prowadzić na wysokości ponad sześciu kilometrów nad poziomem morza, czyli pół kilometra powyżej Everest Base Camp – miejsca, z którego wspinacze wyruszają, by zdobyć najwyższy szczyt świata. Jak zauważają eksperci, jednym z najtrudniejszych wyzwań – zarówno logistycznych, jak i fizycznych – będzie przekroczenie lodospadu Khumbu – jednego z najtrudniejszych odcinków trasy na szczyt.

Zespół badaczy będzie mieszkać w namiotach, co także będzie niemałym wyzwaniem – w nocy temperatury spadają tam poniżej -10 stopni Celsjusza. Ze względu na niską zawartość tlenu w powietrzu naukowcy będą także regularnie monitorować stan zdrowia każdego członka ekspedycji.

Dotychczasowe badania wykazały, że dolne partie Khumbu – lodowca otoczonego przez Mount Everest (od północy), Lhotse (od wschodu) i Nuptse (od północy) – są cieplejsze, niż wynikałoby to z panującej tam temperatury. Dlaczego to tak istotne? Zmiany w tempie topnienia lodowców mogą mieć między innymi wpływ na dostępność wody dla krajów takich jak Nepal, Bhutan, Indie, Pakistan i Afganistan. Lodowce Himalajów dostarczają bowiem wodę, która jest kluczowa dla rolnictwa  czy produkcji energii wodnej. 

Naukowcy będą musieli wykonać odwierty sięgające dziesiątek metrów w głąb lodu. Dzięki zastosowaniu technologii satelitarnej dane będą przekazywane w czasie rzeczywistym do Wielkiej Brytanii, co ograniczy konieczność organizowania w przyszłości kolejnych ekspedycji.

Czytaj więcej

Lodowce topnieją w zastraszającym tempie. Wyniki raportu

Mount Everest: przełomowe badania w Himalajach

O wyprawie mówi się już nie tylko w środowisku naukowców, ale i wspinaczy. Kenton Cool – popularny alpinista wysokogórski i absolwent Uniwersytetu w Leeds, który będzie przebywał na Mount Everest w czasie badań – podkreśla, jak trudne będzie to przedsięwzięcie. „Ta ekspedycja to prawdopodobnie najważniejsze badania naukowe prowadzone na Evereście od niemal 20 lat. Naukowcy nie tylko będą musieli zmierzyć się z ekstremalnymi warunkami wysokogórskimi, ale także przeprowadzać przełomowe badania nad lodowcami na wysokości ponad 6400 m. Wyniki ich prac mogą mieć wpływ na życie milionów ludzi” – zaznacza w rozmowie z phys.org. 

Od 2016 do 2019 roku roku brytyjscy i nepalscy naukowcy robili odwierty w lodowcach regionu Khumbu, gdzie znajduje się najwyższy szczyt świata. W odwiertach – które miały do 190 metrów – umieszczano czujniki mierzące m.in. temperaturę. Badania wykazały, że 56 proc. strefy ablacji w regionie Khumbu zawierały tzw. ciepły lód. „Nawet najzimniejszy lód miał temperaturę tylko o 3,3 stopnia Celsjusza niższą od punktu topnienia” - zauważali eksperci w rozmowie z dziennikiem „The Himalayan Times”. 

Już wtedy naukowcy zaznaczyli, że taki udział ciepłego lodu – czyli lodu w temperaturze topnienia – jest niezwykle niepokojącym zjawiskiem. Jak wówczas szacowano, lód w lodowcach ociepla się w tempie 0,5 stopnia Celsjusza na dekadę, a takie tempo może w przyszłości doprowadzić między innymi do częstych powodzi i susz.

Naukowcy z Uniwersytetu w Leeds oraz Uniwersytetu Aberystwyth przygotowują się do ekspedycji badawczej na Everest. Jej celem będzie Kocioł Zachodni (Western CWM), to szeroka, płaska i łagodnie pofałdowana kotlina lodowcowa kończąca się u podnóża tzw. Lhotse Face of Mount Everest. Nazwę nadał jej słynny brytyjski alpinista George Mallory, kiedy zobaczył ją w 1921 roku w ramach brytyjskiej ekspedycji badającej możliwości zdobycia najwyższego szczytu na świecie.

Dlaczego eksperci postanowili skupić się akurat na tej części góry? Badacze twierdzą, że intensywne promieniowanie słoneczne może powodować topnienie śniegu nawet, gdy temperatura powietrza jest ujemna. Topniejąca woda następnie ponownie zamarza, podnosząc temperaturę lodu o kilka stopni. Jeżeli badania naukowców potwierdzą te przypuszczenia, oznaczać to będzie, że podobne zjawisko może zachodzić także na innych lodowcach Himalajów, które dostarczają wody milionom ludzi w regionie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Oceany i lodowce
450 miliardów ton lodu zniknęło. ONZ alarmuje: „To kwestia przetrwania”
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Oceany i lodowce
Klimat się ociepla. ale parowanie mórz i oceanów spada. Zaskakujące odkrycie
Oceany i lodowce
Najsilniejszy prąd oceaniczny na świecie hamuje? Niepokojące wyniki badań
Oceany i lodowce
„Sieci widmo” zabijają tysiące ptaków i ryb rocznie. AI pomoże się ich pozbyć
Materiał Partnera
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Oceany i lodowce
O ile podniósł się poziom mórz i oceanów w XXI wieku? Eksperci przedstawili dane
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście