Lodowiec runął wioskę w Szwajcarii. To efekt zmian klimatu?

W wyniku oderwania się ogromnego fragmentu lodowca Birch, znajdująca się w szwajcarskich Alpach wioska Blatten niemal w całości znalazła się pod kamienno-lodową lawiną. Eksperci podkreślają, że utrata topniejącej zmarzliny może osłabiać stabilność skał górskich, co wskazuje na możliwy udział zmian klimatycznych w katastrofie.

Publikacja: 29.05.2025 11:29

Ogromna masa lodu oderwała się od lodowca i runęła na szwajcarską wioskę Blatten, znajdującą się w k

Ogromna masa lodu oderwała się od lodowca i runęła na szwajcarską wioskę Blatten, znajdującą się w kantonie Valais.

Foto: REUTERS/Pomona Media

Do zdarzenia doszło 28 maja. W miasteczku położonym w Alpach w kantonie Valais doszło do ogromnego osuwiska. Kamienno-lodowa lawina, która zeszła na miejscowość w wyniku oderwania się ogromnego fragmentu lodowca Birch, niemal całkowicie ją zniszczyła – zasypane zostało ponad 90 proc. wioski. W związku z katastrofą, lokalne władze ogłosiły stan wyjątkowy, a mieszkańcy zostali ewakuowani do pobliskich miejscowości. W wyniku osuwiska powstało także jezioro, które wciąż się powiększa – władze obawiają się, że woda może zniszczyć pobliskie tereny. „To kompletna katastrofa” - zaznacza Franz Ruppen, przedstawiciel kantonu, cytowany przez agencję Reutera. 

Czytaj więcej

Szwajcarskie lodowce topnieją w rekordowym tempie. Straciły 6 proc. objętości

Szwajcaria: Lodowiec runął na miejscowość Blatten

Władze poinformowały, że od początku maja – kiedy zaobserwowano pęknięcia na zboczu góry za lodowcem Birch – do doliny Lötschental zsunęły się miliony metrów sześciennych skał i ziemi. Już wtedy eksperci ostrzegali, że może dojść do zawalenia się masy lodowca. W związku z zagrożeniem 19 maja ewakuowano około 300 mieszkańców Blatten.

Dramatyczne nagrania z dronów, które udostępnione zostały przez szwajcarskiego nadawcę publicznego SRF, pokazują ogromne ilości błota, ziemi i lodu, które pokryły znaczną część Blatten „Straciliśmy naszą wioskę” – powiedział na konferencji prasowej burmistrz Blatten, Matthias Bellwald. „Wioska znajduje się pod gruzami. Odbudujemy ją” - dodał. 

Według Stéphane’a Ganzera – przedstawiciela kantonu Valais – osuwisko runęło na około 90 proc. powierzchni miejscowości. „Niewiarygodna ilość kamieni, lodu i błota runęła do doliny” – relacjonował zaś Matthias Ebener, rzecznik lokalnych władz.

Na jednym z nagrań, które szeroko udostępniane jest w mediach społecznościowych, widać moment częściowego zawalenia się lodowca – ogromna chmura pyłu i odłamków pokrywa na nim fragment góry, a masa skał i lodu zaczyna zsuwać się w kierunku wioski. Na nagraniach z powietrza widoczne są także szczątki drewnianych budynków, znajdujących się na zboczach osuwiska. Jak podały władze, infrastruktura i zabudowa Blatten zostały poważnie uszkodzone. Według SRF, część domów w dolinie Lötschental została całkowicie zniszczona. 

Obecnie trwają intensywne poszukiwania 64-letniego mieszkańca Blatten, który zaginął po tym, jak doszło do katastrofy. W akcji biorą udział specjaliści z kantonalnej organizacji ratunkowej, którzy korzystają między innymi z drona z kamerą termowizyjną. Władze Valais zwróciły się też o pomoc do armii, która ma wesprzeć działania ratunkowe.

Czytaj więcej

Szwajcaria i Włochy zmieniają przebieg granicy. To skutek zmian klimatu

Służby ratownicze ostrzegły, że przebywanie na zasypanym terenie wciąż stanowi zagrożenie. Zamknięto między innymi główną drogę prowadzącą do doliny i zaapelowano do mieszkańców oraz turystów o unikanie tego obszaru. Sytuacja jest na bieżąco monitorowana – wskazano.

Prezydent Szwajcarii – Karin Keller-Sutter – wyraziła solidarność z mieszkańcami Blatten dotkniętymi tragedią. „To straszne – stracić swój dom” – napisała w serwisie X. 

Po tym, jak doszło do katastrofy, Szwajcarska Fundacja Wsparcia dla Górskich Społeczności utworzyła fundusz w wysokości miliona franków szwajcarskich na odbudowę zniszczonej infrastruktury publicznej w miejscowości.

Katastrofa w Blatten była skutkiem zmian klimatycznych?

Eksperci, na których powołuje się agencja Reutera, podkreślają, że trudno jednoznacznie określić, w jakim stopniu katastrofa w Blatten była skutkiem zmian klimatycznych. Jednak – jak zaznacza Christian Huggel, profesor środowiska i klimatu z Uniwersytetu w Zurychu – „wiadomo, że lokalna warstwa wieloletniej zmarzliny (permafrostu) została naruszona przez ocieplenie klimatu w Alpach”. Badacz dodał także, że „utrata permafrostu może osłabić stabilność skał górskich”, co wskazuje na możliwy udział zmian klimatycznych w tej katastrofie. Zaznaczył też, że „skala zniszczeń w Blatten nie ma precedensu w Alpach Szwajcarskich – zarówno w obecnym, jak i ubiegłym stuleciu”.

Czytaj więcej

Dlaczego lodowiec pod Everestem topnieje na mrozie? Rusza ekspedycja badawcza

To nie pierwsze tego rodzaju zdarzenie, do którego doszło w Szwajcarii. W 2022 roku mieszkańcy wioski Brienz, znajdującej się we wschodniej części kraju, zostali ewakuowani, gdyż zbocze góry nad ich miejscowością zaczęło się osuwać. W 2017 roku w pobliżu wioski Bondo doszło zaś do największego od ponad stu lat osuwiska. W jego wyniku zginęło osiem osób. Zniszczonych zostało także wiele domów. 

Eksperci od dłuższego czasu ostrzegają, że zmiany klimatyczne powodują, iż lodowce – zamarznięte połacie lodu – oraz wieczna zmarzlina coraz szybciej topnieją. Glacjolodzy zauważają, że część miasteczek znajdujących się w Alpach jest poważnie zagrożona.

Eksperci obawiają się, że jeśli nie uda się powstrzymać wzrostu globalnych temperatur, szwajcarskie lodowce znikną jeszcze w ciągu tego stulecia. Już w 2022 roku naukowcy ze Szwajcarskiej Akademii Nauk ostrzegali, że rekordowe fale upałów, które nawiedziły Europę, doprowadziły do tego, że będące najliczniejszą grupą tego rodzaju formacji w Europie szwajcarskie lodowce, w skali roku straciły aż 6 proc. swojej całkowitej objętości. Niektóre mniejsze masy lodu praktycznie zniknęły. 

Powodem tak dramatycznej sytuacji jest między innymi to, że w związku ze zmianami klimatu zimy przynoszą w Alpach stosunkowo niewielkie opady śniegu, co sprawia, że lodowce mają zdecydowanie mniejszą naturalną ochronę przed dodatnimi temperaturami. W Europie stale obserwuje się także rekordowe fale upałów. 

Oceany i lodowce
Oceany stają się coraz ciemniejsze. Zagrożenie dla tysięcy gatunków
Materiał Promocyjny
Bank Pekao S.A. uruchomił nową usługę doradztwa inwestycyjnego
Oceany i lodowce
Wzrost poziomu mórz zmusi miliony ludzi do ucieczki? Nowe prognozy ekspertów
Oceany i lodowce
Nowe zagrożenie dla raf koralowych na całym świecie. „Masowa degradacja”
Oceany i lodowce
Dlaczego lodowiec pod Everestem topnieje na mrozie? Rusza ekspedycja badawcza
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Oceany i lodowce
450 miliardów ton lodu zniknęło. ONZ alarmuje: „To kwestia przetrwania”
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont