Bezpieczeństwo w czasach zmian klimatu. Finał 12. edycji programu Eco-Miasto

Hasło tegorocznej edycji – „Adaptacja do zmiany klimatu – bezpieczeństwo miast” – zyskuje na aktualności. Wraz z postępującym ociepleniem klimatu miasta coraz częściej stają w obliczu zagrożeń ze strony fal upałów, powodzi, susz czy gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Konferencja w Warszawie stała się przestrzenią wymiany doświadczeń, w której przedstawiciele samorządów, administracji, nauki, biznesu i organizacji społecznych zastanawiali się, jak skutecznie reagować i jak budować miejską odporność na kryzysy środowiskowe.

Miasta w rzeczywistości zmian klimatu 

– Europa ociepla się szybciej niż inne regiony świata, a stan środowiska pogarsza się. Dlatego w tej edycji Eco-Miasta skupiamy się na adaptacji, kluczowym wymiarze zarządzania ryzykiem. Chcemy wspierać miasta, które już działają, i inspirować te, które dopiero planują swoje strategie – mówiła Maria Andrzejewska, dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa, otwierając konferencję.

Ambasador Francji w Polsce Étienne de Poncins zwrócił uwagę, że skutki zmiany klimatu nie znają granic. – Pożary, powodzie i susze to dziś wspólne doświadczenie miast we Francji i w Polsce. Adaptacja do nieuniknionych zmian wymaga wspólnej odpowiedzi. Program Eco-Miasto wpisuje się w ideę solidarności klimatycznej i ducha współpracy zapisanych w Traktacie z Nancy – podkreślił.

Czytaj więcej

Lasy

Ikea kupuje lasy nad Bałtykiem. Rekordowa transakcja

Należąca do IKEA firma Ingka Investments chce kupić od szwedzkiego koncernu Södra ponad 153 tysią...

O znaczeniu bioróżnorodności i powiązaniach między gospodarką a stanem środowiska mówił Mikołaj Dorożała, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. – Utrata różnorodności biologicznej to nie problem przyszłości, lecz teraźniejszości. Myślenie o adaptacji to dziś myślenie o gospodarce, o bezpieczeństwie ekonomicznym i społecznym. Nie ma człowieka bez przyrody – w jakim stanie jest przyroda, w takim stanie będziemy i my – zaznaczył.

Foto: Materiały prasowe

Z kolei Magdalena Młochowska, dyrektor-koordynator ds. zielonej Warszawy, przypomniała, że stolica opracowała plan adaptacji jeszcze przed wprowadzeniem ustawowego obowiązku. – Nie chcieliśmy dokumentu na półkę, lecz narzędzie realnego działania. Adaptacja to edukacja, rozbetonowywanie przestrzeni i tworzenie miejsc chłodu – w Warszawie działa ich już ponad sto. Zieleń to nasza tarcza ochronna – mówiła.

W kontekście nowych regulacji, które nakładają na wszystkie miasta powyżej 20 tys. mieszkańców obowiązek opracowania planów adaptacji, Szymon Tumilewicz, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Odporności Klimatycznej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, przypomniał, że działania adaptacyjne to nie tylko wymóg prawny, ale konieczność gospodarcza. – Polska traci rocznie około 6 miliardów zł z powodu skutków zmian klimatycznych. W samej Europie w ciągu 30 lat straty sięgnęły 800 miliardów euro – z czego jedna czwarta w ostatnich czterech latach. Miasta muszą działać szybko, szczególnie w zakresie gospodarowania wodą i zazieleniania przestrzeni – mówił.

Energia i odporność: dwa filary bezpieczeństwa

Druga część konferencji poświęcona była bezpieczeństwu energetycznemu miast w kontekście nowej dyrektywy EPBD dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Eksperci zgodzili się, że efektywność energetyczna to nie tylko kwestia techniczna, ale kluczowy element odporności klimatycznej.

Jacek Kisiel, zastępca dyrektora Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej w Urzędzie m.st. Warszawy, zwrócił uwagę, że samorządy potrzebują wsparcia w dostosowaniu się do unijnych przepisów. – Dyrektywy UE stają się naszą rzeczywistością, ale często brakuje narzędzi wdrożeniowych. Modernizacja energetyczna budynków to inwestycja w bezpieczeństwo energetyczne i jakość życia mieszkańców – podkreślił.

Czytaj więcej

Emisje

Rekordowy wzrost CO2 w atmosferze. Trzy wskaźniki, które niepokoją ekspertów

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) poinformowała, że ​​wzrost poziomu CO2 w atmosferze w...

O znaczeniu współpracy między miastami mówił Krzysztof Fal, dyrektor rozwoju programów w fundacji WiseEuropa. – Trzy czwarte Europejczyków mieszka w miastach, które odpowiadają za ponad 70 proc. emisji CO₂. Partnerstwa miejskie i wspólne programy energetyczne to dziś klucz do skutecznej dekarbonizacji. Wspólnota doświadczeń to najcenniejsze narzędzie zmiany – zaznaczył.

Gala Eco-Miasto 2025. Miasta, które inspirują do działania

Wydarzenie zwieńczyła gala Eco-Miasto 2025. Nagrody wręczyli ambasador Francji w Polsce Étienne de Poncins oraz dyrektor generalna UNEP/GRID Maria Andrzejewska. Nagrody przyznano w pięciu kategoriach i dwóch klasach miast – powyżej i poniżej 100 tys. mieszkańców.

W kategorii „efektywność energetyczna” nagrody otrzymały Warszawa (za systemowe zarządzanie energią w budynkach publicznych i wdrożenie miejskiego Systemu Zarządzania Energią obejmującego 87 szkół) i Koło (za budowę ciepłowni geotermalnej, termomodernizację i rozwój OZE). Wyróżnienia powędrowały z kolei do Bydgoszczy, Kozienic i Janikowa.

W kategorii „zrównoważona mobilność” nagrodzono Malbork (za elektryfikację transportu, darmową komunikację miejską i rozwój infrastruktury rowerowej), natomiast wyróżnienia zdobyły Gdańsk, Gdynia i Wałbrzych.

W kategorii „zielono-błękitna” infrastruktura nagrody otrzymały: Gdynia (za kompleksowe wzmacnianie zielono-błękitnej infrastruktury i projekty edukacyjne) i Tarnowskie Góry (za program „Tarnogórzanie łapią deszcz”). Przyznano też wyróżnienie, otrzymał je Zamość.

W kategorii „gospodarka wodna” nagrodzono Bydgoszcz (za nowoczesne technologie retencji i monitoringu) i Janikowo (za kampanie edukacyjne i modernizację sieci kanalizacyjnej). 

W kategorii „gospodarka obiegu zamkniętego” zwycięzcami okazały się Gdynia (za system selektywnej zbiórki odpadów i projekty międzynarodowe) i Kępno (za inicjatywy naprawcze i społeczne ograniczające marnowanie zasobów). Wyróżnienia powędrowały do Opola i Kędzierzyna-Koźla.

Przyznano też nagrody specjalne: bon szkoleniowy o wartości 12 tys. zł otrzymała Warszawa (od Nhood Services Poland), a testowe e-samochody dostawcze Malbork, Gdańsk i Gdynia (od Renault Group).

Program Eco-Miasto: platforma współpracy samorządów

Program Eco-Miasto jest wspólnym przedsięwzięciem UNEP/GRID-Warszawa i ambasady Francji w Polsce. To platforma współpracy międzynarodowej i wymiany doświadczeń między samorządami. Dzięki cyklom warsztatów, program stanowi platformę dla wzajemnej inspiracji, wymiany doświadczeń i edukacji dla samorządowców, przedsiębiorców działających w obszarach zurbanizowanych i ekspertów zrównoważonego rozwoju miast.

Flagowym działaniem programu jest doroczny konkurs dla polskich miast. Partnerami tegorocznej edycji programu Eco-Miasto są Renault Group, Nhood Services Poland. Współorganizatorem tegorocznej konferencji było Miasto Stołeczne Warszawa, a partnerem – fundacja WiseEuropa. Patronat honorowy objęły Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Związek Miast Polskich, zaś patronat medialny – Rzeczpospolita, ESGinfo.pl, foodfakty.pl, ESGtrends, ecoEkonomia.pl i Economista.pl.