Reklama

Szkody wywołane przez zmiany klimatu uderzą w Hiszpanię. Eksperci podali datę

Hiszpania należy do tych krajów UE, które najszybciej budują odporność na zmiany klimatyczne. Stabilna gospodarka, szybki rozwój OZE i umiejętne korzystanie z funduszy tylko napędzają to przekonanie. Ale te wysiłki mogą okazać się niewystarczające.

Publikacja: 11.12.2025 05:00

Hiszpania od wielu dni walczy z pożarami

Hiszpania od wielu dni walczy z pożarami

Foto: REUTERS

W 2025 r. straty wynikające z ekstremalnych zjawisk pogodowych wyceniono w Hiszpanii na 12,2 mld euro. Ale już w 2029 roku mogą one sięgać 34,8 mld euro – szacują eksperci Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w opublikowanym pod koniec listopada raporcie. Wzywają przy tym, żeby rząd w Madrycie zwiększył skalę dekarbonizacji gospodarki i jeszcze intensywniej budował odporność klimatyczną kraju.

Kataklizmy klimatyczne w Hiszpanii: Przyszłość w czarnych barwach

Autorzy raportu przyznają jednocześnie, iż Hiszpania „wyjątkowo dobrze” poradziła sobie po pandemii koronawirusa – utrzymała stabilny wzrost gospodarczy, wyższy niż w wielu innych państwach Europy. Zaważyła na tym zarówno rozsądna polityka inwestycji oraz wydatków publicznych, umiejętne korzystanie z funduszy europejskich – w tym związanych z odbudową popandemiczną oraz odpornością klimatyczną, a wreszcie turystyka, która nie ucierpiała szczególnie wskutek koronawirusowych obostrzeń.

Ale jest też drugie oblicze medalu. Hiszpania należy też do tych krajów w Europie, które są najbardziej narażone na niszczące skutki zmian klimatycznych. – Rosnące temperatury, częste i intensywne susze, powodzie, fale upałów i pożary w coraz większym stopniu zagrażają wzrostowi gospodarczemu, środowisku naturalnemu i zdrowiu Hiszpanów – ostrzegają analitycy OECD. – Zwiększenie odporności będzie wymagać dokładnie nakierowanych inwestycji adaptacyjnych i solidnej infrastruktury – napominają.

Czytaj więcej

Ciepło, coraz cieplej. Czego ten rok uczy nas na temat zmian klimatu?

Wbrew obiegowemu stereotypowi to nie wysokie temperatury i susze są największym zagrożeniem klimatycznym na Półwyspie Iberyjskim. Najwięcej szkód przynoszą gwałtowne, „błyskawiczne” powodzie – jak ta, która zdewastowała Walencję w ubiegłym roku, doprowadzając do śmierci 229 osób. Ulewa, która spadła tuż przed tym w całym regionie, nie miała precedensu (nie tylko w Hiszpanii): w ciągu doby na metr kwadratowy spadło 770 litrów wody.

Reklama
Reklama

W tym roku kataklizmy miały mniejszy zasięg i skalę, ale i tak opady oraz fale powodziowe sparaliżowały np. transport kolejowy w Katalonii. Z kolei na Ibizie, w czasie podobnych ulew, anulowano dziesiątki lotów z uwagi na skierowanie personelu ratowniczego do pomocy ludziom, których woda uwięziła w autach na całej wyspie.

Ale to jednocześnie nie oznacza, że upały nie dają się Hiszpanom we znaki. Minione lato było na Półwyspie Iberyjskim najcieplejsze w historii pomiarów: przeciętna dobowa temperatura między 1 czerwca a 31 sierpnia wyniosła 24,2 stopnia Celsjusza, w miejscowości Jerez de la Frontera na południu kraju odnotowano też rekordowe 45,8 st. C. To przekładało się na pożary, które spustoszyły w tym roku ponad 380 tys. ha gruntów – ponad pięciokrotnie więcej niż wynosi wieloletnia średnia dla kraju – i doprowadziły do śmierci ośmiu osób. Skala takich kataklizmów też będzie coraz większa, gdyż warunki sprzyjające rodzeniu się i rozprzestrzenianiu pożarów występują dziś wielokrotnie częściej niż w czasach przed wystąpieniem zmian klimatycznych.

Lider zielonej transformacji

Ironia losu: jak wspomnieliśmy, chodzi o jednego z europejskich liderów zielonej transformacji. Madryt zapowiedział, że do 2050 r. kraj będzie neutralny klimatycznie. Choć Hiszpania wciąż ma 8,2-procentowy wkład w europejskie emisje, to w ciągu niemal dwudziestu lat (2005-2023) zredukowała go o 39,3 proc. – czyli więcej niż wynosi europejska średnia (30,5 proc.) – a w ramach systemu ETS nawet o 57,5 proc. Również sami mieszkańcy kraju nieco bardziej niż przeciętny Europejczyk przejmują się zmianami klimatu – 48 proc. (przy europejskiej średniej na poziomie 46 proc.) uznaje je za jeden z czterech najważniejszych problemów współczesności.

Czytaj więcej

Państwo rzucone na kolana przez suszę. Ewakuacja stolicy i modlitwy o deszcz

Najambitniej postawę Hiszpanów widać w sektorze energetycznym: w zeszłym roku odnawialne źródła energii odpowiadały za 56 proc. wyprodukowanej tam energii elektrycznej, do 2030 r. mają odpowiadać za 100 proc. Również w ubiegłym roku kraj dysponował OZE o łącznej mocy 88,6 GW, z czego źródła wiatrowe i solarne odpowiadały odpowiednio za 31,7 i 33,7 GW. Energetyczna rewolucja następuje więc bardzo szybko, wyprzedzając znacznie prace nad modernizacją sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, co można uznać za przyczynę tegorocznego, kwietniowego blackoutu.

Najwyraźniej Hiszpanie, doświadczając pogodowych ekstremów, są bardziej wyczuleni na punkcie zmian klimatycznych oraz bardziej skłonni do osobistego zaangażowania i wyrzeczeń, mających te zmiany hamować. Oczywiście, zgryźliwi mogliby powiedzieć, że nawet zeroemisyjna Hiszpania nie powstrzyma w pojedynkę fal powodziowych i rekordowych temperatur – i będą mieć rację. Za to jej przykład, zarówno pod względem dewastacji wywołanej kataklizmami klimatycznymi, jak i odpowiedzi władz oraz społeczeństwa na nie, może być inspiracją dla całej Europy. Warto zatem trzymać kciuki za Hiszpanów.

Klimat i ludzie
Fundusze na walkę ze zmianami klimatu. Raport: Bogate kraje „oszukują system”
Materiał Promocyjny
MLP Group z jedną z największych transakcji najmu w Niemczech
Klimat i ludzie
Trump na wojnie z ekologami. „Prezydent błędnie odczytuje nastroje społeczne”
Klimat i ludzie
Ukraina wysuwa nowe roszczenia wobec Rosji. Chodzi o dziesiątki miliardów euro
Klimat i ludzie
Szczyt klimatyczny ONZ bez USA. Pekin reaguje na nieobecność Ameryki
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Klimat i ludzie
Szczyt klimatyczny w Brazylii. Będzie przełom czy porażka?
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama