Świat jak z filmu „Interstellar”. Agenda ONZ ostrzega: nadchodzą burze pyłowe

Bagatelizowane przez długi czas burze piaskowe i pyłowe stały się poważnym zagrożeniem, które wymaga podjęcia natychmiastowych działań – alarmują eksperci ze Światowej Organizacji Meteorologicznej.

Publikacja: 15.07.2025 10:54

Habub, burza pyłowa nad Chartumem w Sudanie. Tego typu zjawiska zagrażają ponad 150 krajom – ostrzeg

Habub, burza pyłowa nad Chartumem w Sudanie. Tego typu zjawiska zagrażają ponad 150 krajom – ostrzegają eksperci Światowej Organizacji Meteorologicznej.

Foto: Adobe Stock

Burze piaskowe i pyłowe – naturalne zjawiska, podczas których silne wiatry unoszą w powietrze dużą ilość piasku i pyłu – wpływają na klimat, zdrowie ludzi, rolnictwo, infrastrukturę oraz ekosystemy. Jak zauważają naukowcy, mogą stanowić one dla człowieka większe zagrożenie, niż mogłoby się wydawać. 

Raport WMO: Burze piaskowe i pyłowe zagrożeniem dla 330 milionów ludzi

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) alarmuje, że burze piaskowe i pyłowe dotykają już około 330 milionów ludzi w ponad 150 krajach. Badacze podkreślają, że skala tego zjawiska – a także jego skutki zdrowotne, ekonomiczne i środowiskowe – są coraz poważniejsze. 

Jak wyjaśniają naukowcy, burze piaskowe i pyłowe w dużym stopniu przyczyniają się do degradacji gleby, pogarszają jakość powietrza oraz negatywnie wpływają na zdrowie ludzi, wywołując między innymi choroby układu oddechowego i alergie. Powodują one jednak także duże szkody w rolnictwie, transporcie i energetyce, utrudniając życie milionom ludzi – zwłaszcza tym, którzy żyją w suchych i półsuchych regionach. 

Czytaj więcej

Lasy, stal, smog: jak powstają burze piaskowe w Chinach?

Laura Paterson – przedstawicielka WMO – podczas sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ poinformowała, że „rocznie na świecie emitowanych jest około dwóch miliardów ton pyłu, co odpowiada masie 300 Wielkich Piramid w Gizie”. Jak zaznaczyła, choć ponad 80 proc. pyłu pochodzi z pustyń w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie, jego cząsteczki mogą pokonywać setki, a nawet tysiące kilometrów – przemieszczają się przez kontynenty i oceany, co czyni zjawisko problemem o charakterze globalnym.

Reklama
Reklama

ONZ: Burze piaskowe i pyłowe to jedno z największych wyzwań naszych czasów

Zgromadzenie Ogólne ONZ, które w sobotę obchodziło Międzynarodowy Dzień Walki z Burzami Piaskowymi i Pyłowymi, ogłosiło lata 2025–2034 dekadą ONZ na rzecz przeciwdziałania burzom piaskowym i pyłowym. 

Przewodniczący organu, Philemon Yang, podkreślił, że zjawiska te „szybko stają się jednym z najbardziej niedostrzeganych, a jednocześnie dalekosiężnych wyzwań naszych czasów”. Jak wyjaśnił, burze „napędzane są przez zmiany klimatu, degradację gruntów i niezrównoważone praktyki”. Ostrzegł także, że unoszące się w powietrzu cząsteczki prowadzą rocznie do siedmiu milionów przedwczesnych zgonów. Są one również przyczyną chorób układu oddechowego i krążenia, a także obniżają plony – nawet o 25 proc. – co prowadzić może do głodu i migracji.

Czytaj więcej

Przez zmiany klimatu huragany przybierają na sile

Rola Dashti – podsekretarz generalna ONZ i szefowa Komisji Gospodarczej i Społecznej ds. Azji Zachodniej – zwróciła zaś uwagę na gigantyczne koszty związane z tym zjawiskiem. „Na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej roczny koszt radzenia sobie z burzami piaskowymi i pyłowymi wynosi 150 miliardów dolarów, co stanowi około 2,5 proc. PKB tego regionu” – powiedziała. „Tylko tej wiosny region arabski doświadczył poważnych problemów” – dodała Dashti, wskazując m.in. na gwałtowne burze w Iraku, które przeciążyły szpitale pacjentami z problemami oddechowymi. Przypomniała też o burzach piaskowych w Kuwejcie i Iranie, które doprowadziły do zamknięcia szkół i biur. 

Apel ONZ w sprawie burz pyłowych i piaskowych

Dashti – będąca także współprzewodniczącą Koalicji ONZ ds. Walki z Burzami Piaskowymi i Pyłowymi – podkreśliła, że obecnie ponad 20 agencji ONZ i organizacji międzynarodowych prowadzi w tej sprawie wspólne działania na rzecz rozwoju systemów wczesnego ostrzegania oraz w zakresie ochrony zdrowia i finansowania. Wezwała także wszystkie państwa do tego, by planując i ustalając swoje cele polityczne, brały pod uwagę to, że burze piaskowe i pyłowe stanowią zagrożenie i należy im przeciwdziałać. „Od rekultywacji gruntów i zrównoważonego rolnictwa po zintegrowane systemy wczesnego ostrzegania – dysponujemy narzędziami, by działać” – podkreśliła Dashti. „Teraz potrzebujemy zbiorowej determinacji i finansowania, by wdrożyć te rozwiązania na odpowiednią skalę” – dodała. 

ONZ – z inicjatywy krajów najbardziej dotkniętych tym zjawiskiem – w 2022 roku ustanowił 12 lipca Międzynarodowym Dniem Walki z Burzami Piaskowymi i Pyłowymi. Obchodzony jest on przede wszystkim w celu zwiększenia globalnej świadomości i promowania współpracy międzynarodowej. Inicjatywa ta pomaga skonsolidować wysiłki społeczności światowej w walce z jednym z najpoważniejszych problemów ekologicznych współczesności – zaznaczają eksperci.

Burze piaskowe i pyłowe – naturalne zjawiska, podczas których silne wiatry unoszą w powietrze dużą ilość piasku i pyłu – wpływają na klimat, zdrowie ludzi, rolnictwo, infrastrukturę oraz ekosystemy. Jak zauważają naukowcy, mogą stanowić one dla człowieka większe zagrożenie, niż mogłoby się wydawać. 

Raport WMO: Burze piaskowe i pyłowe zagrożeniem dla 330 milionów ludzi

Pozostało jeszcze 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Klimat
Pomaga w czasie suszy i podczas powodzi. Dlaczego Polska potrzebuje retencji?
Klimat
Klimat i bezpieczeństwo Polski. Ekspert: „Na takie tematy nie ma miejsca”
Klimat
Ich praca warta jest miliardy euro. Europejskie pszczoły i motyle wymierają
Klimat
Szop pracz to nie maskotka, lecz groźny najeźdźca
Klimat
Trump uderza w politykę klimatyczną Bidena. „To prezent dla trucicieli”
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama