Europa przestaje wierzyć Ameryce Trumpa. Zmiana w sprawie danych o klimacie

Przez kilka dekad Amerykanie nie robili wielkiej tajemnicy ze zbieranych przez swoje ośrodki badawcze danych. Dostęp do nich był darmwy i praktycznie dla wszystkich zainteresowanych – z czego korzystała między innymi Europa. Dzięki temu mogła inwestować w inne obszary badawcze. Te czasy, dla niektórych „czasy uzależnienia”, dobiegają końca.

Polityka klimatyczna Donalda Trumpa

Zmiany w polityce unijnych ośrodków naukowych odbywają się dyskretnie, być może – żeby nie drażnić partnerów zza Atlantyku. Jak donosi agencja Reuters, impulsem do budowania własnej bazy monitoringu, zbierania i analizy danych były cięcia, które administracja Donalda Trumpa wprowadza w instytucjach takich jak National Oceanic Atmospheric Administration, Environmental Protection Agency, Center for Disease Control i innych. Co charakterystyczne, pytania Reutersa Biały Dom zbył oświadczeniem, że cięcia dotyczą „programów służących do szerzenia <Fake Green New Scam Science>” – co można luźno tłumaczyć jako „nową zieloną naukę o bzdurach”.

W coraz większym stopniu amerykańskie cięcia przekładają się na Europę, gdyż oznaczają skurczenie się strumienia danych, które pozwalały również europejskim instytucjom naukowym oceniać sytuację na świecie i prognozować jej rozwój, a także przygotowywać się na pogodowe ekstrema i tworzyć infrastrukturę odporności na potencjalne kataklizmy.

Czytaj więcej

Planeta

Susze czy powodzie to nie koniec. Zmiany klimatu spotęgują też inny problem

Gdańsk, Wałbrzych, Olkusz, Bolesław, Lędziny – to ledwie początek listy miejsc w Polsce, gdzie w...

W marcu 2025 roku kilkanaście krajów UE zaapelowało do Komisji Europejskiej, by tworzyć miejsca pracy dla amerykańskich naukowców zwalnianych w ramach wspomnianych cięć. – Sytuacja jest gorsza niż moglibyśmy oczekiwać – podsumowywała minister ds. edukacji i badań naukowych Szwecji, Maria Nilsson. – Szczerze mówiąc, moja reakcja to szok – dodawała.

Co najmniej osiem krajów europejskich przyznaje, że ich analitycy i prognostycy polegali dotychczas na danych z USA, zwłaszcza meteorologicznych, ale też dotyczących sytuacji w regionie Arktyki. Siedem państw – Dania, Finlandia, Hiszpania, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Szwecja – pospiesznie uruchamia własne programy monitoringu sytuacji i zbierania danych. W ramach UE uruchomione mogą zostać natomiast nowe programy dotyczące m.in. obserwacji stanu i kondycji oceanów oraz mórz, rozbudowane zostaną prawdopodobnie stosowne instytucje naukowe – z jasno wyrażoną intencją zdublowania i zastąpienia tego, co do tej pory oferowała nauka amerykańska.

Czy zmiany klimatyczne zagrażają ludziom? Decyzja władz USA

Problemem nie jest wyłącznie redukowanie sił i nakładów poświęcanych na potrzeby zbierania danych. Problemem stają się też same dane, czego dobitnym przykładem jest raport Departamentu Energii, towarzyszący ogłoszonej w ubiegłym tygodniu decyzji amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (EPA) o wycofaniu się z orzeczenia (wydanego w 2009 r.) uznającego zmiany klimatyczne za zagrożenie dla Amerykanów.

Czytaj więcej

Klimat i ludzie

Przełomowa opinia trybunału w Hadze. Czeka nas fala pozwów klimatycznych?

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze wydał opinię, która jednoznacznie wskazuje, że zm...

150-stronicowy raport ma stanowić naukowe uzasadnienie dla decyzji EPA oraz stawiać czoło „kulturze unieważniania orwellowskich pomlaskiwań nauki”, jak zdefiniował to na antenie stacji Fox News Chris Wright, szef Departamentu Energii USA. We wstępie do raportu Wright ujął to nieco bardziej powściągliwie. – Zmiany klimatyczne to nie katastrofa lecz wyzwanie – napisał.

Tak czy inaczej naukowcy nie pozostawiają na raporcie suchej nitki. – Zupełnie jakby wzięto chatbota i wytrenowano go na dziesięciu topowych, sponsorowanych przez przemysł paliw kopalnych, witrynach internetowych negacjonistów – skwitował Michael Evan Mann z University of Pennsylvania. – Chodzi o usprawiedliwienie tego, czego w naukowy sposób usprawiedliwić się nie da. Skoro nauka jest bazą dla przepisów klimatycznych, to teraz próbują zastąpić ją pseudonauką – cytuje brytyjski dziennik „The Guardian” prof. Naomi Oreskes z Harvardu. – To farsa – skwitował Zeke Hausfather z organizacji Berkeley Earth.

Pod raportem podpisanych jest pięciu autorów, których kompetencje są gremialnie podważane przez ich kolegów po fachu. Dokument nie został poddany konsultacjom czy recenzji naukowej na wzór artykułów publikowanych w specjalistycznych czasopismach. Zawarta w nim argumentacja ma opierać się w wielu przypadkach na wybiórczym doborze danych albo źródłach, których wiarygodność podważono wkrótce po publikacji. Narracja nie odnosi się do badań uznawanych dziś za fundamentalne, po prostu zbywa ich istnienie milczeniem.