Amazonia padła ofiarą nielegalnej „gorączki złota”. Rekordowa wycinka lasów

Zmiany klimatu, wywołane działalnością człowieka, mają destrukcyjny wpływ na Amazonię, odgrywającą ogromną rolę w pochłanianiu dwutlenku węgla z atmosfery. To jednak niejedyny problem, z jakim mierzy się obecnie ten niezwykle istotny przyrodniczo obszar. Jak wskazują naukowcy, w ostatnim czasie w regionie coraz częściej dewastowane są lasy tropikalne. Odpowiedzialne za to są grupy przestępcze, które nielegalnie wydobywają złoto. 

Jak wynika z raportu organizacji Monitoring of the Andean Amazon Project (MAAP), nielegalne wydobycie cennego surowca doprowadziło już do zniszczenia około 140 tys. hektarów lasów deszczowych w peruwiańskiej Amazonii. A może być jeszcze gorzej – eksperci ostrzegają bowiem, że proces ten przyspiesza wraz z napływem uzbrojonych, zagranicznych grup przestępczych, które chcą wykorzystać rekordowe ceny kruszcu. 

Gorączka złota w lasach Amazonii

Według ustaleń badaczy, by wybudować nielegalne kopalnie złota, od 1984 r. w Peru wykarczowano już około 140 tys. hektarów lasu tropikalnego. „Skala zniszczeń rośnie w zastraszającym tempie” – wskazują eksperci, zaznaczając, że proceder ten powoduje nie tylko wylesianie, ale również skażenie rzek toksyczną rtęcią, stosowaną przy wydobywaniu złota z osadów rzecznych.

MAAP – będący częścią organizacji Amazon Conservation – dzięki wykonanym z powietrza zdjęciom o ultrawysokiej rozdzielczości, po raz pierwszy zdołał udokumentować obszary wylesienia oraz działające tam pogłębiarki – maszyny wykorzystywane do nielegalnego wydobywania złota z dna rzek. Odkrycie to – jak wskazują eksperci – ujawniło, że kryzys środowiskowy, dotychczas ograniczony do południowego regionu Madre de Dios, rozprzestrzenia się także na północ kraju. „Wcześniej widywaliśmy to tylko w regionie Madre de Dios, ale teraz obserwujemy to wszędzie” – zauważa dyrektor MAAP, Matt Finer.

Czytaj więcej

Susza

Ganges wysycha. Eksperci: Tak źle nie było od 1300 lat

Badacze ostrzegają, że Ganges – przepływająca przez Indie i Bangladesz rzeka w południowej Azji –...

Powodem tak trudnej sytuacji jest to, że w ostatnich dniach cena złota osiągnęła rekordowy poziom ponad 4 tys. dolarów za uncję – inwestorzy szukają bowiem bezpiecznych miejsc do ulokowania swoich pieniędzy w obawie przed niepewnością gospodarczą i polityczną na świecie. Eksperci zauważają, że „zwiększa to presję na lasy Amazonii”. Dlaczego? Rdzenni mieszkańcy alarmują, że wraz ze wzrostem cen surowca, uzbrojone grupy przestępcze coraz częściej niszczą ich lasy i zatruwają rzeki w pogoni za cennym kruszcem.

Materiały ujawnione przez MAAP pokazują, że niegdyś gęste, zielone połacie dżungli zamieniają się w martwe, szare krajobrazy. Eksperci wskazują, że nielegalna działalność wydobywcza dotknęła już 225 rzek i strumieni. „Zatruwają rzeki – to woda, którą pijemy” – mówi w rozmowie z brytyjskim dziennikiem „The Guardian” Roberto Tafur Shupingahua, przedstawiciel społeczności żyjących nad Amazonią. Jak relacjonuje, mieszkańcy od ponad miesiąca próbują blokować napływ górników na rzekę Tigre, co doprowadziło już do kilku strzelanin. „Nie mamy wyboru, musimy się bronić, ale jesteśmy sami. Państwo jest nieobecne” – dodał. 

Badacze podkreślają, że zanieczyszczenie rzek rtęcią kumuluje się w rybach, które stanowią podstawę diety lokalnych społeczności. Skutkiem tego są zaburzenia neurologiczne i rozwojowe, w tym wady wrodzone. Badania przeprowadzone w lokalnych społecznościach w północnym regionie Loreto wykazały, że poziom rtęci w organizmach mieszkańców jest prawie czterokrotnie wyższy od limitu zalecanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Nielegalne wydobycie złota w Amazonii

Choć większość nielegalnych kopalń złota wciąż znajduje się w regionie Madre de Dios, eksperci zauważają, że grupy przestępcze działają także coraz dalej na północy kraju – w regionach Loreto, Amazonas, Huánuco, Pasco i Ucayali. „Na razie są to niewielkie działania, ale kiedy wydobycie się już zacznie, może się bardzo szybko rozrosnąć” – ostrzega Finer. Dodaje też, że raport jego organizacji ukazuje jedynie część zjawiska, które w podobnej skali może mieć miejsce również w innych krajach Amazonii. „Po raz pierwszy przyjrzeliśmy się temu zjawisku tak szczegółowo w jednym kraju, ale w Brazylii, Boliwii i Kolumbii zobaczymy dokładnie to samo” – zakłada ekspert. 

Raport MAAP wykazał także coraz większą liczbę pogłębiarek do wydobycia złota w rejonach przygranicznych z Boliwią, Brazylią i Kolumbią. Jak podkreślają eksperci, rekordowe ceny złota przyciągają zagraniczne, uzbrojone grupy przestępcze, które działają na peruwiańskich terenach, gdzie lokalne władze nie podejmują skutecznych działań.