UE na wojnie z plastikiem. Po zakrętkach, kolej na jeden z symboli fast foodów

Unia Europejska, która wypowiedziała wojnę plastikowi, nie poprzestanie na przepisach dotyczących nakrętek od butelek. Wygląda na to, że wkrótce kolejne zakazy mogą dotknąć między innymi lokale typu fast food.

Publikacja: 04.06.2024 15:29

Producenci przygotowują się obecnie do zmian w przepisach, które mają zacząć obowiązywać już od 1 li

Producenci przygotowują się obecnie do zmian w przepisach, które mają zacząć obowiązywać już od 1 lipca 2024 roku. W przyszłym miesiącu wejdą w życie bowiem niektóre zapisy z ustawy, która implementuje tzw. dyrektywę plastikową (SUP — single use plastic).

Foto: Brett Jordan Unsplash

Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi od lat stanowi jedno z największych wyzwań w kontekście ochrony środowiska, dlatego Unia Europejska stara się proponować rozwiązania, które mogłyby zmniejszyć ilość śmieci generowanych przez obywateli UE.

Wiele z nich budzi kontrowersje. Burzę wywołała między innymi informacja o tym, że od 1 lipca 2024 roku w UE zacznie obowiązywać przepis mówiący o tym, że nakrętki plastikowe muszą być fabrycznie przytwierdzone do butelek czy kartonów. Wygląda na to, że Bruksela nie ustaje w walce z tworzywami sztucznymi w życiu codziennym – szykowane są bowiem kolejne zakazy. Zgodnie z zapowiedziami, do historii już wkrótce mogą odejść między innymi jednorazowe plastikowe saszetki z sosami, wykorzystywane w branży gastronomicznej. 

Czytaj więcej

Które firmy produkują najwięcej odpadów plastikowych? Na liście znane koncerny

UE walczy z plastikiem. Po nakrętkach kolej na saszetki z sosami?

Producenci przygotowują się obecnie do zmian w przepisach, które mają zacząć obowiązywać już od 1 lipca 2024 roku. W przyszłym miesiącu wejdą w życie bowiem niektóre zapisy z ustawy, która implementuje tzw. dyrektywę plastikową (SUP — single use plastic). Już w lipcu, poza nakrętkami od butelek, firmy będą miały również obowiązek zapewniać opakowania alternatywne w miejsce plastikowych kubków na kawę, a także opakowań na jedzenie. W lokalach usługowych klienci muszą mieć też możliwość korzystania z własnych kubków lub pojemników na żywność. Miejscom, które się do tego nie dostosują, będą grozić kary. Podczas gdy dla niektórych już te przepisy są kontrowersyjne, wygląda na to, że Unia chce iść o krok dalej. Co proponuje?

UE zapowiedziała, że zamierza wprowadzić kolejne rozwiązania mające na celu walkę ze szkodliwym dla środowiska plastikiem. W kwietniu Parlament Europejski przedstawił przepisy, których pomysłodawcą była Komisja Europejska. Powstały one jeszcze w 2022 roku, ale dopiero w marcu Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne porozumienie co do ich proponowanego kształtu.

Inicjatywa, o której mowa, jest częścią polityki UE, która ma na celu wprowadzenie zmian dotyczących wykorzystywania opakowań dozwolonych do użytku przez firmy produkujące żywność i napoje, restauracje i sprzedawców internetowych. Podstawą nowych przepisów jest założenie, że od 2030 roku cała Wspólnota będzie redukować użycie opakowań. Wstępnie o 5 proc., do 2035 roku o 10 proc., zaś do 2040 roku – o 15 proc. Ale co dokładnie mówią przepisy?

Unia Europejska chce zakazu jednorazowych saszetek na sosy

Zgodnie z przyjętymi przez Parlament Europejski przepisami, od 2030 roku z restauracji zniknąć będą musiały między innymi jednorazowe plastikowe opakowania na owoce i warzywa oraz na przyprawy – na przykład saszetki na keczup czy majonez, które niezwykle popularne są w lokalach typu fast food. Zakazane będą też tzw. zrywki – cienkie plastikowe torebki na artykuły spożywcze. W tym przypadku niektóre sklepy już teraz wprowadzają za nie opłaty. Nie będzie można także używać małych, jednorazowych butelek na kosmetyki – tego rodzaju opakowania niezwykle często wykorzystuje się między innymi w hotelach.

Przepisy zakładają również, że od 2029 roku kraje Wspólnoty zobowiązane będą do zapewnienia, że co najmniej 90 proc. plastikowych butelek oraz puszek jednorazowego użytku będzie zbieranych każdego roku za pośrednictwem systemów zwrotu kaucji. Dzięki temu ma zwiększyć się ilość materiałów poddawanych recyklingowi.

Zmiany dotkną także napojów – od 2030 roku na półkach sklepowych 10 proc. napojów sprzedawanych ma być bowiem w opakowaniach wielorazowych.

Czytaj więcej

Ile nanoplastiku jest w wodzie butelkowanej? Zaskakujące wyniki nowego badania

Odpady plastikowe – jedno z największych wyzwań środowiskowych 

Jak wskazują dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), produkcja tworzyw sztucznych odpowiadała w 2019 roku za 3,4 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych, czyli ok. 1,8 mld ton. Do 2060 roku ilości generowanych przez nią emisji ma wzrosnąć ponad dwukrotnie. 

Eksperci podkreślają, że zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi oraz kryzys klimatyczny są ściśle ze sobą. Wielu naukowców ostrzega, że emisje generowane w związku z produkcją plastiku wpływają na wzrost globalnej temperatury, a to prowadzi do szybszej degradacji tworzyw sztucznych, przez co wykonane z nich produkty wymagają częstszej wymiany na nowe. Tymczasem zwiększona produkcja plastiku generuje dodatkowe emisje gazów cieplarnianych oraz ogromne ilości odpadów z tworzyw sztucznych. Jak szacują eksperci, jedynie 9 proc. plastiku trafia do recyklingu – reszta ląduje na wysypiskach śmieci oraz zanieczyszcza środowisko, odpowiadając za ogromne ilości mikroplastiku m.in. w morzach i oceanach.

Wpływem produkcji i utylizacji tworzyw sztucznych na klimat coraz bardziej zaniepokojeni są nie tylko naukowcy, ale i społeczeństwa – niektóre badania wskazują, że plastik odpowiada bowiem za 3,4 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych.

Tworzywa sztuczne
Globalny traktat na temat plastiku coraz bliżej? „Recykling to nie rozwiązanie”
Tworzywa sztuczne
Władze pozywają giganta paliwowego. „Powielanie mitów na temat recyklingu”
Tworzywa sztuczne
Kolorowy plastik bardziej szkodliwy. Naukowcy apelują: zrezygnujcie z niego
Tworzywa sztuczne
Które firmy produkują najwięcej odpadów plastikowych? Na liście znane koncerny
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Tworzywa sztuczne
Konferencja „SILab'24”: Jak zatrzymać tworzywa sztuczne z dala od środowiska?
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska