Szczyt klimatyczny ONZ rusza w atmosferze pesymizmu. „Ponieśliśmy porażkę”

Spotkanie jeszcze się nie rozpoczęło oficjalnie, ale można powiedzieć, że unosi się nad nim duch Donalda Trumpa i jego wymierzonej w globalną politykę klimatyczną tyrady wygłoszonej we wrześniu na forum ONZ. Prezydenci Chile i Kolumbii w swoich wystąpieniach nazwali Trumpa „kłamcą” i wzywali resztę świata do zignorowania jego tez. – Ekstremistyczne siły fabrykują fake newsy i skazują przyszłe generacje ludzkości na życie na planecie zmienionej raz na zawsze przez globalne ocieplenie – tylko odrobinę subtelniej komentował gospodarz szczytu, prezydent Brazylii Luiz Inacio Lula da Silva.

Zawoalowana krytyka popłynęła nawet ze strony tych, którzy jakoś się z Trumpem dogadują. – Kiedyś mieliśmy globalny konsensus w tej sprawie, dziś – niestety – tego konsensusu już nie ma – przyznawał z kolei brytyjski premier Keir Starmer. Ale i on przyjechał do Belém z mało pocieszającą decyzją: Wielka Brytania postanowiła wycofać się ze swojego programu wsparcia dla lasów deszczowych, którego wartość miała w sumie sięgnąć 125 mld dol.

Szczyt klimatyczny COP30. Jakie są cele?

To przedsmak batalii o pieniądze, która się rozegra w Brazylii – pośrednio lub bezpośrednio – o pieniądze. Bez względu na to, jak burzliwe będą obrady, jakie i pod czyim kątem mogą paść oskarżenia, przedstawiciele ONZ i państw najbardziej dotkniętych skutkami zmian klimatycznych będą zabiegać o to, by kwoty przeznaczane na walkę ze zmianami klimatu sięgnęły 1,3 biliona dolarów rocznie w perspektywie 2030 r. Zadanie tym trudniejsze, że dotychczas udało się wymusić fundusze na poziomie 300 mld dol. rocznie, a na dodatek są to pieniądze, które przede wszystkim przepływać mają od bogatych do biednych.

Czytaj więcej

OZE

Minister klimatu: Odroczenie ETS2 o rok to wielki sukces Polski

Odroczenie ETS2 o rok, przegląd cen energii, uchronienie przemysłu obronnego przed ETS. - Nigdy n...

Ale nie chodzi wyłącznie o to, ile pieniędzy trzeba będzie wyjąć z portfela. Drugi kluczowy temat, który będzie negocjowany w Brazylii, to zobowiązania rządów poszczególnych państw do kolejnych redukcji emisji.

Kontekst tych rozmów zdefiniował już dobitnie sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres, który pod koniec października otwarcie oświadczył, że to, co udało się zrobić dotąd, to fiasko. – Czas przyznać, że ponieśliśmy porażkę. Nie zdołaliśmy uniknąć przekroczenia progu 1,5 st. C w ciągu kilku najbliższych lat. Gdzieniegdzie zbliżamy się do punktu krytycznego: czy to będzie Amazonia, czy Grenlandia, Antarktyda Zachodnia czy rafy koralowe – mówił w niedawnym wywiadzie Antonio Guterres, sekretarz generalny ONZ. – To absolutnie niezbędne, byśmy zmienili kurs – wzywał.

Czytaj więcej

Klimat

Szczyt klimatyczny w Brazylii coraz bliżej. Wszystkie grzechy gospodarza

Brazylia, organizator tegorocznego szczytu klimatycznego COP30, nie radzi sobie z zatrzymaniem wy...

To jasny sygnał, że ONZ próbuje zmobilizować państwa do ambitniejszego nakreślenia swoich zobowiązań w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. A takie zobowiązania coraz częściej są przez państwa kojarzone z wyrzeczeniami finansowymi, nowymi wymogami i rygorami wobec firm, osłabianiem gospodarki, niższą konkurencyjnością. Zapał rządów do zwiększania tego typu obciążeń osłabł już w czasach pandemii COVID-19, potem trend wzmogła inflacja, przetaczająca się przez wiele państw, surowcowy kryzys wywołany agresją Rosji na Ukrainę, a obecnie choćby wojny celne – lub ich widmo – Donalda Trumpa.

Co istotne, negocjacje w obu powyższych przypadkach będą się toczyć poza oficjalnym harmonogramem szczytu – formalnie, niejako przy okazji, wykorzystując fakt, że tylu przedstawicieli państw pojawi się w jednym miejscu, w jednym czasie. Z jednej strony to wygodna formuła, która pozwala na większą elastyczność organizacyjną, z drugiej – pozwoli ona oczywiście ogłosić jaki taki sukces szczytu, bez względu na wagę realnych ustaleń.

COP30: Możliwe jedynie małe sukcesy

Potencjalne sukcesy, które być może zostaną osiągnięte podczas szczytu, będą dla osób spoza środowisk eksperckich zapewne mało spektakularne, wręcz – nieprzejrzyste. Wśród kilkuset postulatów, z jakimi przedstawiciele państw i organizacji międzynarodowych przyjeżdżają do Belém, przeważają bowiem dosyć ogólnikowo brzmiące kwestie „pogłębiania współpracy” między rozmaitymi instytucjami i organizacjami tworzącymi ekosystem globalnej linii obrony przed zmianami klimatycznymi.