NATO zbroi się na potęgę i ma coraz większy ślad węglowy. Polska w czołówce

Od 24 lutego 2022 roku, gdy rozpoczęła się pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę, kwestia zwiększenia poziomu wydatków w ramach NATO pozostaje jednym z najbardziej istotnych tematów. 

O tym, jaki wpływ na klimat mają konflikty zbrojne pisaliśmy w przeszłości. Omawialiśmy ślad węglowy konfliktu w strefie Gazy, a także – skutki wojny w Ukrainie dla klimatu.

Jaki wpływ na zmiany klimatyczne mają z kolei światowe zbrojenia? Badania opublikowane i omówione na stronie internetowej Transnational Institute (TNI) – instytutu badawczego działającego na rzecz zrównoważonego rozwoju – pokazują, że NATO, najpotężniejszy sojusz wojskowy na świecie, ma i będzie miał niemały wpływ na klimat.

„Nasze badania pokazują, że wydatki NATO na wojsko zwiększają emisję gazów cieplarnianych, opóźniają lub blokują finansowanie kluczowych działań ws. klimatu i konsolidują handel bronią, który napędza niestabilność podczas załamania klimatu” – podkreślają eksperci. 

W badaniu skupiono się tylko na inwestycjach w obronność ze strony NATO, nie analizowano natomiast rozbudowy armii Rosji czy Chin.

Czytaj więcej

Klimat i ludzie

Wojna w Ukrainie ma katastrofalny wpływ na klimat. Nowe dane na temat emisji CO2

Emisje dwutlenku węgla wygenerowane w ciągu pierwszych dwóch lat wojny między Rosją a Ukrainą był...

Badacze: Większe wydatki na wojsko to większe emisje gazów cieplarnianych

W negocjacjach klimatycznych dotyczących redukcji emisji CO2 duży nacisk kładzie się między innymi na energetykę czy na rolnictwo. Bez echa nie przechodzi jednak także sektor wojskowy – choć o emisjach z nim związanych mówi się dużo mniej niż w kontekście innych. Naukowcy oraz grupy ekologiczne z roku na rok zwiększają presję, by zmusić armie na świecie do ujawniania swojego śladu węglowego.

Transnational Institute (TNI) postanowił zbadać, jaki wpływ na klimat ma NATO. Wyniki badań pokazują jasno – wydatki Sojuszu na obronność powodują zwiększenie emisji gazów cieplarnianych, a także – jak oceniają eksperci – blokują lub opóźniają finansowanie kluczowych działań związanych z klimatem.

Jednym z kluczowych wniosków z badania, które opublikowane zostało na stronie internetowej TNI jest to, że całkowite wydatki wojskowe NATO w 2023 roku – które wyniosły 1,34 biliona dolarów – dają szacunkowo 233 miliony ton metrycznych ekwiwalentu CO2. To więcej niż roczna emisja gazów cieplarnianych takich krajów jak Kolumbia czy Katar – zauważają autorzy badania.

Wzrost wydatków wojskowych NATO o 126 miliardów dolarów w 2023 roku doprowadzić miał także do – jak oszacowali eksperci – dodatkowych 31 milionów ton metrycznych ekwiwalentu CO2. Odpowiada to rocznej emisji CO2 około 6,7 miliona przeciętnych samochodów spalinowych.

Jak przypomniano w badaniu, Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) ocenił, że do 2030 roku wszystkie sektory potrzebować będą 43 proc. redukcji emisji w porównaniu z poziomem z 2019 roku. Wówczas będzie szansa na utrzymanie wzrostu średniej globalnej temperatury poniżej 1,5 stopnia Celsjusza. „Wymagałoby to rocznej redukcji emisji wojskowych o co najmniej 5 proc., jednakże NATO zwiększyło swoje emisje wojskowe o około 15 proc. w 2023 roku i wygląda na to, że w tej dekadzie będzie nadal je zwiększać” – czytamy.

Autorzy badania ocenili, że „zwiększenie wydatków wojskowych NATO w 2023 roku pokryłoby minimalne finansowanie klimatyczne wymagane przez kraje rozwijające się w negocjacjach klimatycznych ONZ w tym roku”. „Całkowite wydatki wojskowe NATO w 2023 roku pokryłyby zaś tę kwotę 13-krotnie” – podkreślają eksperci. 

Członkowie NATO zmniejszając ambicje w zakresie zmian klimatycznych?

Kraje członkowskie NATO są zobowiązane do tego, by wydawać na obronność równowartość przynajmniej 2 procent swojego PKB. Jeśli brać pod uwagę scenariusz, w którym wszyscy członkowie NATO wypełniliby to zobowiązanie, do 2028 roku całkowity koszt wojskowego śladu węglowego byłby na poziomie 2 miliardów ton metrycznych ekwiwalentu CO2. To dużo więcej niż roczna emisja gazów cieplarnianych Rosji.

W takiej sytuacji NATO wydałoby także dodatkowe 2,57 biliona dolarów, co wystarczyłoby na pokrycie kosztów adaptacji do zmiany klimatu, które Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) szacuje na siedem lat – zaznaczają autorzy wspomnianego raportu.

Jak zauważono w badaniu, w 2023 roku NATO wydało na wojsko 1,34 biliona dolarów, co oznacza wzrost o 126 miliardów dolarów w ciągu jednego roku. „NATO odpowiada obecnie za 55 proc. globalnych wydatków wojskowych” – zaznaczają autorzy raportu.

Przypominają oni także, że w czerwcu 2024 roku sekretarz generalny NATO, Jens Stoltenberg, oświadczył, iż ponad 20 państw NATO wyda na obronność przynajmniej 2 proc. PKB w 2024 roku. „Coraz więcej członków NATO przyjęło cel 2 proc., a niektóre kraje znacznie przekroczyły ten cel, w tym USA, Polska, Grecja, Estonia, Litwa, Finlandia, Łotwa i Wielka Brytania” – zauważają eksperci. „W kampanii wyborczej w Wielkiej Brytanii w 2024 roku dwie największe partie zobowiązały się do wydawania minimalnych wydatków na PKB na poziomie 2,5 proc., jednocześnie zmniejszając ambicje w zakresie wydatków klimatycznych” – dodają. 

Czytaj więcej

Emisje

Wojna w Ukrainie doprowadziła do uwolnienia milionów ton gazów cieplarnianych

Z doniesień ukraińskiego ministerstwa ochrony środowiska wynika, że od początku wojny rosyjskie b...

Ślad węglowy światowego wyścigu zbrojeń

Jak zauważono w raporcie ze wspomnianego badania, najwięcej na cele wojskowe wciąż wydają Stany Zjednoczone. „Stanowią one ponad dwie trzecie całkowitych wydatków NATO” – wskazano.

Na kolejnych miejscach znalazły się: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy, Polska, Kanada i Hiszpania. „Największy wzrost wydatków na cele wojskowe w 2023 r. odnotowały Stany Zjednoczone, Polska, Wielka Brytania i Niemcy – odpowiednio o 55 miliardów dolarów, 16 miliardów dolarów, 10,9 miliardów dolarów i 10,7 dolarów” – czytamy.

„Średni odsetek wydatków wojskowych wydawanych na najważniejszy sprzęt wojskowy również wzrósł z 25,5 proc. do 27,3 proc. Wiele z krajów odnotowało znaczny wzrost – zwłaszcza Finlandia i Polska, które w 2023 roku wydały ponad 50 proc. swoich wydatków wojskowych na sprzęt” – dodano. 

Jak wskazują naukowcy, w rezultacie takich działań, aż ośmiu członków NATO – USA, Polska, Niemcy, Wielka Brytania, Hiszpania, Finlandia, Holandia i Francja – zwiększyło swój „wojskowy” ślad węglowy o ponad milion ton metrycznych ekwiwalentu CO2. „Odpowiada to rocznej emisji około ćwierć miliona generowanych przez samochody spalinowe w USA” – zaznaczają autorzy badania.  

Czytaj więcej

Klimat

Gospodarcze skutki zmian klimatu dużo większe niż szacowano. „Jak podczas wojny”

Przeprowadzona przez naukowców analiza, która omówiona została na łamach brytyjskiego dziennika „...