Materiał Partnera: STRABAG
Do budowy dróg stosowane są dwa materiały budowlane: asfalt i beton. Produkcja mieszanek mineralno-asfaltowych jest procesem energochłonnym, wymagającym użycia dużej ilości energii do osuszenia i podgrzewania kruszywa, co generuje dużą emisję CO2 oraz wpływa na wysoki koszt wykonania nawierzchni asfaltowej.
Natomiast beton jest drugim po wodzie najczęściej stosowanym materiałem budowlanym na świecie. To nie tylko jego emisyjność, ale też skala zastosowania powoduje, że odpowiada on za 8–10 proc. emisji CO2. Dlatego działania o mniejszej skali przekładają się na znaczące ograniczenie emisji.
Budownictwo odpowiada za 38 proc. globalnej emisji CO2, dlatego ciąży na nim szczególna odpowiedzialność w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu. W celu ograniczenia emisyjności konieczne jest stosowanie proekologicznych rozwiązań, w szczególności niskoemisyjnych materiałów.
19 km niskoemisyjnej autostrady A2
Beton znalazł zastosowanie do budowy dróg już pod koniec XIX wieku. Pierwsza nawierzchnia betonowa powstała w 1888 roku na placu Solnym we Wrocławiu.
Następnie wykorzystano tę technologię do budowy nawierzchni na autostradzie A4, która w latach 30. XX w. połączyła Zagłębie Ruhry z Górnym Śląskiem. Pierwszy polski odcinek autostrady betonowej powstał w 1995 roku.
Kierowcy w Polsce mają do dyspozycji łącznie 5115,6 km dróg szybkiego ruchu – w tym 1849 km autostrad i 3266 dróg ekspresowych. Z roku na rok przybywa też znacząco długość dróg betonowych.
Na koniec 2023 r. betonową nawierzchnię posiadało 1168 km dróg ekspresowych i autostrad, co stanowi już 22,8 proc. całej sieci dróg klasy S i A w naszym kraju. Powszechniejsze zastosowanie nawierzchni betonowych budowanych w Polsce jest pokłosiem dynamicznego rozwoju i implentowaniu doświadczeń europejskich oraz światowych.
STRABAG na powstającym obecnie odcinku A2 Siedlce Zachód–Malinowiec po raz pierwszy w Polsce zastosował niskoemisyjny beton oraz mieszankę mineralno-asfaltową. Ciąg główny powstaje w nawierzchni betonowej, a drogi techniczne oraz wiadukty budowane są z wykorzystaniem nawierzchni asfaltowej.
Obniżanie śladu węglowego
Branża budowlana wraz z cementową podejmują wiele inicjatyw mających na celu obniżenie śladu węglowego w całym łańcuchu wartości, począwszy od produkcji klinkieru, a skończywszy na działaniach związanych z konstrukcją budowlaną i jej ewentualną rozbiórką czy recyklingiem. Jednym z przykładów jest zastosowanie do budowy nawierzchni drogowych mielonego granulowanego żużla wielkopiecowego, który pozwala na ograniczenie emisyjności cementu nawet o 30 proc. względem stosowanego do tej pory materiału. Przekłada się to w znaczącym stopniu na obniżenie śladu węglowego dróg
STRABAG jest jedyną w Polsce firmą, która rozpoczęła stosowanie cementów niskoemisyjnych i to po raz pierwszy na budowie autostrady. 19 km dwujezdniowej nawierzchni wykonywane jest w technologii betonowej z wykorzystaniem materiału o obniżonym śladzie węglowym, którego dostawcą jest producent Cement Ożarów SA.
Prace laboratoryjne trwały około roku. Próbny, testowy fragment drogi, został poddany badaniom, które potwierdziły jego wytrzymałość i zostały pozytywnie przyjęte przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
Poza zgodnością z wymogami technicznymi wykorzystanie niskoemisyjnego betonu ma także zalety związane z poprawą bezpieczeństwa. Tak wybudowana nawierzchnia jest jaśniejsza od powstałych stosowanych do tej pory, przez co jest też lepiej widoczna dla kierowców. Co więcej, ten rodzaj betonu pomaga redukować tzw. efekt miejskiej wyspy ciepła, a także przekłada się na ograniczenie kosztów związanych z oświetleniem drogi na węzłach i poprawia widoczność w trudnych warunkach atmosferycznych.
Niskoemisyjny asfalt na budowie A2
Poza ciągiem głównym A2 zaprojektowane zostały także drogi techniczne i dojazdowe oraz wiadukty. Nawierzchnie tych odcinków wykonywane są za zwyczaj w technologii asfaltowej. Podobnie jest na budowanym odcinku, jednak została tu wykorzystana technologia pozwalająca na zmniejszenie śladu środowiskowego.
Warm Mix Asphalt jest technologią umożliwiającą obniżenie temperatur produkcji i wbudowania mieszanki przez zmniejszenie napięcia powierzchniowego na styku kruszywa z asfaltem oraz zmniejszenia lepkości asfaltu, którym otaczane jest kruszywo. Zastosowanie niewielkiej ilości wody do spieniania asfaltu w procesie wytwarzania umożliwia obniżenie temperatury produkcji o ok. 20°C w porównaniu z tradycyjną technologią na gorąco, co powoduje, że jest procesem ekonomicznym i ekologicznym. Produkcja mieszanek mineralno-asfaltowych w niższych temperaturach technologicznych umożliwia zmniejszenie ilości paliwa wykorzystywanych w procesie produkcyjnym.
Jednym z kluczowych aspektów tej technologii jest również zmniejszenie starzenia się asfaltu. W tradycyjnych dotychczas stosowanych metodach, gdzie asfalt jest podgrzewany do wysokich temperatur, proces jego utleniania i starzenia się jest przyspieszony i prowadzi do pogorszenia jego właściwości.
W praktyce oznacza to, że nawierzchnie wykonane w technologii spienionej są trwalsze i mniej podatne na degradację w dłuższym okresie eksploatacji. Obniżenie temperatury produkcji i wbudowania mieszanki pozytywnie wpływa także na warunki pracy na placu budowy. Stosowanie tego materiału zmniejsza ryzyko poparzeń oraz redukuje emisję szkodliwych dla zdrowia i środowiska wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
Na odcinku A2 Siedlce Zachód–Malinowiec STRABAG po raz pierwszy w Polsce zastosował niskoemisyjny beton
Obniżenie temperatur produkcji prowadzi również do znaczącego zmniejszenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery. W szczególności dotyczy to emisji CO2, który jest jednym z głównych gazów odpowiedzialnych za efekt cieplarniany, jak również emisji NOx (tlenków azotu) i SOx (tlenków siarki).
Redukcja energii zużywanej do produkcji mieszanek w technologii na ciepło powoduje także mniejsze zużycie paliwa w procesie suszenia i w znaczący sposób wpływa na zmniejszenie zanieczyszczeń generowanych w trakcie transportu paliw płynnych (olej opałowy) lub stałych (pył węglowy) do wytwórni mas asfaltowych. Mieszanki tego typu produkowane są w najnowocześniejszej w Polsce wytwórni STRABAG w Międzyrzecu Podlaskim.
W stronę neutralności klimatycznej
STRABAG jako lider rynku budowlanego w Polsce i Europie uważa za swój obowiązek stosowanie zarówno niskoemisyjnych cementów, jak też materiałów pochodzących z recyklingu, oraz obniżanie temperatur przy produkcji mas.
Są to rozwiązania, które w najbliższych latach będą coraz częściej implementowane w budownictwie. Mają na celu ograniczenie śladu węglowego, za który odpowiada branża budowlana, a STRABAG jest główną firmą we wdrażaniu tego typu rozwiązań w Polsce i Europie.
Innowacyjne podejście do wykonywania niskoemisyjnych nawierzchni drogowych wpisuje się w strategię STRABAG, która zakłada osiągnięcie przez firmę neutralności klimatycznej do 2040 roku.
Materiał Partnera: STRABAG
