Materiał Partnera: VIESSMANN
W 2023 r. ponad połowa populacji naszego kraju zamieszkiwała 6,3 mln domów jednorodzinnych. Szacuje się, że za konsumpcję przeszło połowy całkowitej ilości energii zużywanej we wszystkich polskich budynkach mieszkalnych odpowiada około 2 mln tych najbardziej energochłonnych1 (tzw. wampiry energetyczne).
Kluczem do redukcji kosztów ogrzewania jest właściwa termoizolacja budynków, która skutecznie ogranicza straty ciepła. Nie bez znaczenia pozostaje również wybór urządzenia grzewczego. Pompy ciepła wykazują wyraźną przewagę nad konwencyjnymi źródłami ciepła pod względem efektywności energetycznej oraz kosztów eksploatacyjnych.
Koszty ogrzewania „wampirów energetycznych”
W 2020 r. mieszkańcy energochłonnego budynku opalanego węglem musieli zapłacić ponadpięciokrotnie więcej za ogrzanie 1 mkw. powierzchni domu niż mieszkańcy budynku energooszczędnego, korzystającego z efektywnych źródeł ogrzewania (np. z gruntowej pompy ciepła)2. Analizy kosztów zaopatrzenia w ciepło domów jednorodzinnych w Polsce3 oraz wieloletnie programy badawcze, monitorujące parametry i koszty pracy pomp ciepła w starszych budynkach, potwierdzają, że odpowiednio dobrana i zainstalowana pompa może zapewniać skuteczne ogrzewanie budynków również o niskim standardzie energetycznym, taniej niż większość pozostałych urządzeń grzewczych.
Niemniej dla zoptymalizowania kosztów ogrzewania takich domów kluczowa pozostaje ich termomodernizacja. Według analizy opracowanej przez POBE3 koszty ogrzewania domu o pow. 150 mkw. – tzw. wampira energetycznego (EU = 200 kWh/(mkw.·rok)) kondensacyjnym kotłem na gaz ziemny współpracującego z grzejnikami, wynosiły w IV kwartale 2024 r. ok. 14 800 zł, podczas gdy w starszym budynku po termomodernizacji do standardu WT 2017 (80 kWh/(mkw.·rok)) spadły do 7000 zł. Dla porównania ogrzewanie domu o EU = 200 kWh/(mkw.·rok) powietrzną pompą ciepła współpracującą z grzejnikami wyniosło około 10 900 zł i około 5100 zł dla domu po termomodernizacji do standardów WT 2017.
Koszty ogrzewania nowych domów
Raport „Dobry klimat do zamieszkania”, przygotowany na zlecenie Fundacji Świadomi Klimatu, wskazuje, że przyszli nabywcy domów jednorodzinnych zainteresowani są głównie budynkami o pow. do 150 mkw. Co ważne, większość badanych (72,5 proc.) jest skłonna ponieść określony dodatkowy nakład finansowy w zamian za podniesienie standardu energetycznego budynku – w pierwszej kolejności na rozwiązania termoizolacyjne a następnie na OZE4.
Jak wynika z analiz POBE, pomimo wciąż stosunkowo wysokich cen energii elektrycznej pompy ciepła pozostają jednym z najtańszych w eksploatacji urządzeń grzewczych. Przykładowe roczne koszty ogrzewania domu o powierzchni 150 mkw. (czyli preferowanej przez większość przyszłych użytkowników), zrealizowanego w standardzie energetycznym WT 2021 (55 kWh/(mkw.·rok)), z ogrzewaniem podłogowym, w IV kwartale 2024 r. wynosiły około 3100 zł dla pompy ciepła powietrze/woda i około 2700 zł dla pompy gruntowej. Dodatkowy wzrost efektywności energetycznej i dalszą redukcję kosztów ogrzewania zapewnia zastosowanie modułów fotowoltaicznych. Współpraca instalacji o mocy 3 kWp z powietrzną pompą ciepła pozwoliła zredukować koszt ogrzewania do 2300 zł i 1900 zł z gruntową pompą ciepła3.
Przyszłość ogrzewania pompą ciepła
Zmiany w regulacjach cen energii elektrycznej i gazu ziemnego dla gospodarstw domowych z 1 lipca 2024 r. sprzyjają technologii pomp ciepła. Nowe przepisy przedłużają decyzję o mrożeniu cen energii elektrycznej również w 2025 r.
Od stycznia maksymalna cena dla odbiorców w gospodarstwach domowych będzie utrzymywana na poziomie 500 zł/MWh. W połowie 2025 r. spółki zostaną wezwane do naliczenia nowych taryf, wówczas rząd zdecyduje o potrzebie dalszych interwencji. W I półroczu 2025 r. zostanie także zawieszony pobór opłaty mocowej.
Efektywność i komfort z nowoczesnymi technologiami
Według analizy potrzeb mieszkaniowych osób planujących zakup domu około 68 proc. przyszłych inwestorów deklaruje chęć posiadania w swoich budynkach systemów inteligentnego sterowania ogrzewaniem i klimatyzacją.
Zainteresowanie rozwiązaniami Smart Home wynika przede wszystkim z potrzeby oszczędności poprzez efektywne zarządzanie energią oraz zapewnienia poczucia bezpieczeństwa4. Takie rozwiązanie umożliwiają systemy bazujące na pompach ciepła, które jako jedyne mogą realizować zarówno oszczędne ogrzewanie, jak i chłodzenie budynku.
źródło:
1) Szacunki Instytutu Reform na podstawie danych przedstawionych w długoterminowej strategii renowacji budynków
2) Szacunki Instytutu Reform na podstawie danych GUS o zużyciu energii w gospodarstwach domowych
3) Analiza kosztów zaopatrzenia w ciepło domów jednorodzinnych w Polsce opracowana przez Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) według ceny energii i paliw obowiązujących w IV kwartale 2024 r.
4) „Dobry klimat do zamieszkania. Wielowymiarowa analiza potrzeb mieszkaniowych osób planujących zakup DOMU lub MIESZKANIA” Instytutu Badań i Analiz, prof. UE dr. hab. inż. Łukasza Kuźmińskiego, sierpień 2024 r.
Materiał Partnera: VIESSMANN
