Reklama

Produkty spożywcze drożeją z powodu zmian klimatu. Wyniki globalnego badania

Zmiany klimatyczne i towarzyszące im ekstremalne zjawiska pogodowe doprowadziły do gwałtownego wzrostu cen podstawowych produktów spożywczych na całym świecie – wynika z nowego badania opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Environmental Research Letters”. Eksperci ostrzegają, że zjawisko to niesie ze sobą konsekwencje społeczne, zdrowotne i gospodarcze.

Publikacja: 30.07.2025 05:00

Badanie przeprowadzono w 18 krajach. Dotyczyło 16 epizodów nagłych wzrostów cen żywności.

Badanie przeprowadzono w 18 krajach. Dotyczyło 16 epizodów nagłych wzrostów cen żywności.

Foto: BartekMagierowski/stock.adobe.com

Badanie, którego głównym autorem jest Maximillian Kotz z publicznego centrum badawczego Barcelona Supercomputer Center, wskazuje, że ceny wielu artykułów spożywczych – od kalifornijskich warzyw po brazylijską kawę – w ostatnich latach znacznie wzrosły na skutek warunków pogodowych. Naukowcy wskazują, że wzrosty cen były „tak ekstremalne, że przekroczyły wszelkie historyczne precedensy sprzed 2020 roku”.

Czytaj więcej

Kartki na mięso i paliwo powstrzymają zmiany klimatu? Wyniki globalnego sondażu

Ceny produktów spożywczych rosną z powodu zmian klimatu 

Autorzy najnowszego badania prześledzili 16 epizodów nagłych i krótkotrwałych wzrostów cen żywności odnotowanych w latach  2022–2024 w 18 państwach. Jak wskazują naukowcy, wzrosty cen, które przeanalizowali, były wynikiem skrajnych zjawisk pogodowych – takich jak fale upałów, susze oraz intensywne opady.

W badaniu zauważono między innymi, że w listopadzie 2022 roku ceny warzyw w amerykańskich stanach Kalifornia i Arizona wzrosły o 80 procent w porównaniu do roku poprzedniego. Był to bezpośredni skutek ekstremalnych upałów i niedoboru wody latem. Podobnie było w Korei Południowej, gdzie we wrześniu 2023 roku, po fali upałów w sierpniu, ceny kapusty – jednego z podstawowych produktów tamtejszej kuchni – były o 70 proc. wyższe.

W Meksyku – który doświadczył jednej z najpoważniejszych susz w ostatniej dekadzie – ceny owoców i warzyw wzrosły zaś w styczniu 2024 roku o 20 proc. We wrześniu tego samego roku, po rekordowej fali upałów – drugiej tak poważnej od czasu rozpoczęcia regionalnych pomiarów w 1946 roku – ceny ryżu w Japonii skoczyły natomiast o 48 proc. Sytuacja niełatwa była także w Europie – w wyniku przedłużającej się suszy w latach 2022–2023 w Hiszpanii i we Włoszech, ceny oliwy wzrosły o 50 proc.

Reklama
Reklama

Eksperci zauważyli, że ekstremalne warunki pogodowe szczególnie dramatycznie odbiły się na Ghanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej, które odpowiadają za niemal 60 proc. światowej produkcji kakao. Fala upałów na początku 2024 roku – podczas której temperatura była wyższa aż o 4 stopnie Celsjusza z powodu zmian klimatu – doprowadziła w kwietniu 2024 roku do wzrostu cen tego produktu aż o 280 proc.

Czytaj więcej

Grzegorz Brodziak: Mamy dylemat: żywność czy klimat

Zmiany klimatu i ceny w sklepach. Nowe badanie

Autorzy badania podkreślają, że zdrowa żywność już teraz jest dużo droższa, a wzrost cen może sprawić, że uboższe gospodarstwa domowe zaczną jeszcze bardziej ograniczać spożycie owoców i warzyw. Jak wskazano w raporcie, może to prowadzić do „efektu domina” – w konsekwencji coraz częstsze będą przypadki niedożywienia, cukrzycy typu 2 czy chorób serca. Ekstremalne warunki pogodowe, podnosząc ceny żywności, mogą także wzmagać ogólną inflację, co z kolei grozi niepokojami politycznymi i społecznymi.

„Dopóki nie osiągniemy zerowych emisji netto, ekstremalne zjawiska pogodowe będą się nasilać – a już teraz niszczą plony i podnoszą ceny żywności na całym świecie” – wskazuje w komunikacie prasowym Maximillian Kotz, autor badania. „Ludzie to zauważają – rosnące ceny żywności są na drugim miejscu wśród skutków zmian klimatu, które dostrzegają w swoim życiu, zaraz po samych upałach” – dodaje. 

Wyniki badania spotkały się z dużym zainteresowaniem w środowisku naukowym. Prof. Tim Benton – ekolog z Uniwersytetu w Leeds, który nie wchodził w skład zespołu badawczego – zaznacza, że „braki w dostawach nieuchronnie wpływają na rynki, windując ceny dla konsumentów”. „Niestety, sytuacja pogarsza się w coraz bardziej napiętym i pełnym konfliktów świecie, gdzie handel międzynarodowy już teraz jest pod presją” – podkreśla. „Patrząc w przyszłość, coraz częściej stajemy wobec świata, w którym niestabilność stanie się normą, co doprowadzi do permanentnego kryzysu kosztów życia. Im dłużej będziemy odwlekać zdecydowane działania wobec zmian klimatycznych, tym bardziej odczujemy ich skutki” – dodaje. 

Publikacja badania zbiegła się z przygotowaniami do konferencji UN Food Systems Summit Stocktake, która odbędzie się w niedzielę w Addis Abebie w Etiopii. Światowi liderzy będą podczas wydarzenia dyskutować między innymi o zagrożeniach dla globalnego systemu żywnościowego w kontekście coraz silniejszego wpływu zmian klimatycznych.

Badanie, którego głównym autorem jest Maximillian Kotz z publicznego centrum badawczego Barcelona Supercomputer Center, wskazuje, że ceny wielu artykułów spożywczych – od kalifornijskich warzyw po brazylijską kawę – w ostatnich latach znacznie wzrosły na skutek warunków pogodowych. Naukowcy wskazują, że wzrosty cen były „tak ekstremalne, że przekroczyły wszelkie historyczne precedensy sprzed 2020 roku”.

Ceny produktów spożywczych rosną z powodu zmian klimatu 

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Na talerzu
Koniec greenwashingu w branży mięsnej? Nowe wytyczne dla producentów
Na talerzu
Kolejny europejski rząd zaleca dietę roślinną. „Sytuacja wymaga zmiany”
Na talerzu
Sportowcy w Paryżu chcą jeść więcej mięsa. Igrzyska coraz mniej wegańskie
Na talerzu
Nowy raport Banku Światowego: musimy jeść mniej mięsa, bo ugotujemy planetę
Na talerzu
Nowe dane na temat marnowania żywności na świecie. Kto wyrzuca najwięcej?
Reklama
Reklama