„W Polsce i Unii Europejskiej skupiamy się na spełnianiu celów określonych w porozumieniu paryskim. Aby je osiągnąć, musimy iść ścieżką sprawiedliwej społecznie transformacji energetycznej. Powtórzę, że transformacja powinna służyć człowiekowi, a nie człowiek transformacji. Moi rodacy nie będą pytać ile celów klimatycznych udało nam się osiągnąć, będą raczej pytać dlaczego energia jest taka droga i dlaczego ich standard życia pogorszył się tak dramatycznie. Transformacja, w której centrum jest człowiek, musi być efektywna kosztowo i zapewniać bezpieczeństwo energetyczne” – mówił podczas drugiego dnia szczytu klimatycznego COP27 prezydent Andrzej Duda.
Prezydent podkreślił wysiłki Polski, którą podał jako przykład kraju podążającego ścieżką zrównoważonego rozwoju i godzącego redukcję emisji ze wzrostem PKB.
Czytaj więcej
Podczas 27. szczytu klimatycznego ONZ (COP27), który trwa obecnie w Sharm el Sheikh w Egipcie, doszło do spotkania aktywistki klimatycznej Dominiki Lasoty oraz prezydenta Andrzeja Dudy. - Chciałabym, żeby Polska była jak najbardziej rozwinięta pod względem czystej energii - powiedziała działaczka. - A ja bym proszę panią chciał, żeby w górach był śnieg, a na nizinach ciepło - skwitował prezydent.
"Polska w ciągu ostatnich kilku lat osiągnęła cele redukcji emisji gazów cieplarnianych i CO2 w roku 2020. Jednocześnie aktywnie pracujemy nad odbudową odnawialnych źródeł energii i rozwijamy program nuklearny. Polska promuje przede wszystkim elektromobilność, wydajność energetyczną, ale również opracowuje nowoczesne technologie" – wymieniał prezydent.
Podkreślił również winę Rosji w obecnej sytuacji związanej z rynkiem energetycznym i zauważył konieczność uniezależnienia się od rosyjskich paliw kopalnych.
Eksperci i ekspertki Koalicji Klimatycznej uważają jednak, że przemówienie prezydenta Dudy było niekompletne, a chwalenie się sukcesami w zakresie niskoemisyjnych technologii – mocno na wyrost.
„Choć Prezydent dostrzega korzyści z transformacji energetycznej, z rozwoju nowych technologii i chwali się dotychczasowymi sukcesami Polski - które przynajmniej w części są dyskusyjne - to niestety nie mówi nic konkretnego o planach realnego przyśpieszenia rozwoju odnawialnych źródeł energii, czy choćby odblokowania rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie. Nie mamy też żadnych powodów do zadowolenia z “sukcesów” rozwoju elektromobilności czy programu energetyki jądrowej. Uwagi o hipokryzji i chwaleniu się osiągnięciami prezydent nie powinien kierować do przywódców innych państw “bogatej północy” nie odnosząc jej przynajmniej w części do siebie i do decyzji polskiego rządu. Nie zauważając, że od dziesięcioleci kolejne władze podtrzymują naszą zależność od paliw kopalnych na własne życzenie. W swojej wypowiedzi prezydent niemal całkowicie pomija sytuację państw najsłabiej rozwiniętych, w których znaczna część mieszkańców w ogóle nie ma dostępu do energii i pilnie potrzebuje wsparcia w zakresie ograniczania emisji i dostosowania się do zachodzących zmian. Nie dostrzega skali katastrofalnych zjawisk, które na skutek kryzysu klimatycznego dotykają kraje, takie jak Pakistan. Mówi, że marznący w domach Polki i Polacy nie będą pytać tej zimy o cele klimatyczne, ale o ceny energii i ciepła. To prawda, ale jednocześnie dowód krótkowzroczności. Największym błędem polskich władz, pod którym tą wypowiedzią prezydent się podpisuje, jest założenie, że walkę z kryzysem klimatycznym możemy odłożyć na lepsze czasy, kiedy rozwiążemy już inne problemy. W rzeczywistości powinniśmy wdrażać takie rozwiązania, które jednocześnie odpowiadają na wiele kryzysów - ograniczają zależność od paliw kopalnych oraz koszty energii i ciepła, zmniejszają emisje CO2 i innych zanieczyszczeń powietrza. Gdyby nasze władze faktycznie myślały o sprawiedliwej transformacji poważnie i długoterminowo, to już dawno zapewniłyby Polkom i Polakom łatwo dostępne wsparcie na termomodernizację ich domów, by trwale zmniejszyć zapotrzebowanie na ciepło, a jednocześnie rachunki za ogrzewanie. Prawdziwa transformacja nie jest zmianą dostawcy paliw kopalnych, tylko trwałym zmniejszaniem ich zużycia. Taka transformacja, mądrze przeprowadzona, nie będzie obciążać polskich rodzin, tylko je wesprze, a jednocześnie będzie chronić ich zdrowie przed smogiem” – mówi Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, ekspertka Koalicji Klimatycznej.
Krzysztof Jędrzejewski, rzecznik polityczny Koalicji Klimatycznej uważa, że prezydent Duda minął się z prawdą w kwestii rozwoju odnawialnych źródeł energii w kraju:
„Niestety Prezydent nie wykorzystał szansy, aby, słusznie, odnosząc się do sytuacji międzynarodowej – mówiąc o agresji Rosji na Ukrainę, kryzysie energetycznym, zachwianiu dostaw surowców energetycznych i konieczności wsparcia i pomocy Ukrainie, jednocześnie wskazać na konieczność szybkiego odejścia od paliw kopalnych, nie tylko jako źródła emisji GHG powodujących zmiany klimatyczne, ale surowców, które stają się elementem szantażu i nie zapewniają bezpieczeństwa energetycznego. Za to dostaliśmy po raz kolejny odgrzany kotlet o rzekomych wielkich osiągnięciach i zasługach Polski w redukcji emisji GHG, rozwoju elektromobilności, nowych technologii i OZE. Pan Prezydent zdaje się nie wiedzieć, że rozwój OZE jest skutecznie blokowany – zarówno energetyki wiatrowej na lądzie, poprzez słynne 10H, na morzu, jak i fotowoltaiki, a rzekome zaangażowanie Polski w globalne działania mitygacyjne owszem są – ale raczej a rebours. Trudno też się zgodzić, że kraj który z uporem opiera energetykę na węglu i broni się przed zieloną transformacją jest przykładem państwa, które kroczy ścieżką zrównoważonego rozwoju. Pan Prezydent oczywiście ma rację, że wszelkie działania transformacyjne muszą być dla ludzi i brać pod uwagę koszty, ale muszą brać pod uwagę również koszty zaniechania i koszty osierocone wynikające z błędnych decyzji i chybionych inwestycji. Obecne problemy związane z bezpieczeństwem energetycznym, dramatycznie rosnące ceny węgla i gazu, i niepewność ludzi czy będa mieli czym i za co ogrzać się w zimie, to nie tylko skutek obecnej sytuacji międzynarodowej, ale również - i może przede wszystkim - zaniechania i braku odważnych działań transformacyjnych, tkwienia w retoryce węglowej i samozadowolenia rządzących. Teraz cenę za to przyszło płacić nam - obywatelom. Prezydent ma również rację, że nie możemy być klimatycznymi hipokrytami - bogata Północ nie może się rozwijać kosztem biednego Południa i przerzucać na kraje rozwijające się obciążeń wynikających z walki ze zmianami klimatycznymi. Musi ich w tych działaniach wspierać technologicznie i finansowo. Ten obowiązek leży również na naszym kraju, bo jak słusznie zauważył Pan Prezydent – potrzebujemy solidarności na poziomie globalnym. A tego elementu - zobowiązania Polski do takich działań, niestety zabrakło w wystąpieniu” – uważa Jędrzejewski.
