Co napędza wylesiania lasów tropikalnych. Wyniki badania

Z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Science” wynika, że 90 proc. wylesiania lasów tropikalnych napędza – bezpośrednio lub pośrednio – rolnictwo. Eksperci podkreślają, że część gruntów, na których dochodzi do wycinki, ostatecznie nigdy nie zostaje przeznaczona pod uprawę.

Publikacja: 12.09.2022 17:07

Co napędza wylesiania lasów tropikalnych. Wyniki badania

Foto: AdobeStock

Badacze szacują, że lasy na całym świecie przechowują ilość dwutlenku węgla, stanowiącą równoważność emisji generowanych przez sto lat. Wylesianie sprawia, że dwutlenek węgla zmagazynowany w roślinności i glebie jest uwalniany do atmosfery i zmniejsza zdolność pochłaniania dwutlenku węgla przez ekosystemy lądowe. Eksperci zaznaczają, że w ostatnich 22 latach, aż 10 proc. lasów tropikalnych zostało wyciętych, a tempo uwalniania składowanych przez lasy emisji podwoiło się. Za główną przyczynę wylesiania autorzy uważają niezrównoważone rolnictwo oraz poszerzanie terenów uprawnych. Zarówno legalne, jak i nielegalne. 

Fakt, że rolnictwo jest głównym motorem napędowym wylesiania lasów tropikalnych, nie jest nowy. Wcześniejsze szacunki dotyczące tego, ile lasów zostało przekształconych w grunty rolne w tropikach, różniły się jednak znacznie od danych, które wykazało nowe badanie. 

Czytaj więcej

Puszczy Amazońskiej grozi masowe wymieranie zwierząt

- Niezwykle istotne jest to, że wylesianie często nie jest potrzebne i po prostu idzie na marne - zauważył prof. Patrick Meyfroidt z UCLouvain. - Lasy i inne ekosystemy są często wyniszczane pod kątem rozmaitych projektów, które nigdy nie są realizowane, zostają porzucone lub źle pomyślane. Grunty, które okazały się nieodpowiednie pod uprawy, a zostały wylesione, są po prostu bez sensu niszczone. Podobnie jest w przypadku wywoływanych celowo pożarów, które rozprzestrzeniają się na sąsiednie lasy - podkreślił. 

W regionach tropikalnych wylesianie napędza przede wszystkim hodowla bydła, produkcja oleju palmowego oraz uprawa kawy, soi, kakao oraz kauczuku. Stanowi to poważne zagrożenie dla rdzennych kultur oraz ekosystemów - podkreślają badacze. Lasy tropikalne to gigantyczne magazyny węgla. Należy ograniczyć wylesianie, aby spowolnić globalne ocieplenie - ostrzegają i zwracają uwagę na niedociągnięcia inicjatyw sektorowych, które nie radzą sobie ze skutkami ubocznymi wylesiania.

- Inicjatywy sektorowe, które mają na celu zwalczanie wylesiania, mogą być nieocenione, a wprowadzenie nowych środków, zakazujących importu towarów związanych z wylesianiem na rynkach konsumenckich, stanowią duży krok naprzód w wysiłkach, zmierzających do zwalczania wylesiania - powiedział dr Toby Gardner ze Sztokholmskiego Instytutu Środowiska. - Nasze badanie pokazuje, że uważne zarządzanie lasami i rozsądne użytkowanie gruntów rolnych w krajach producenckich, musi być celem politycznym w miejscach, w których rolnictwo jest powiązane z wylesianiem. Należy stymulować poprawę zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, w przeciwnym razie możemy spodziewać się, że wskaźniki wylesiania w wielu miejscach będą uparcie utrzymywały się na wysokim poziomie - dodał dr Gardner.

Czytaj więcej

Nowe dane: Amazonia emituje więcej CO2 niż pochłania

Zdaniem ekspertów, jednym z lepszych kroków, jakie można podjąć, walcząc z tym problemem, jest rozwijanie partnerstwa między rynkami producentów i konsumentów, a także między rządami. Jak podkreślono, działania te muszą być  motywacją, która sprawi, że zrównoważone rolnictwo będzie atrakcyjne ekonomicznie i zniechęci do dalszego niszczenia roślinności. Naukowcy po raz kolejny podali także przykład Ameryki Południowej, która jest najbardziej zadłużonym regionem w rozwijającym się świecie. Eksperci uważają, że jednym z bardziej skutecznych kroków byłoby odpuszczenie długu w zamian za zobowiązanie ochrony lasów tropikalnych.

Jak zaznaczają naukowcy, skutki wylesiania obejmują utratę biotopów obniżających zawartość dwutlenku węgla, zmniejszenie opadów i zwiększone ryzyko suszy, a także skutki dla praw człowieka, takie jak przesiedlenia ludności tubylczej, prawa pracownicze i kwestie zdrowia publicznego. W Brazylii, gdzie wylesianie odpowiada za blisko połowę krajowej emisji dwutlenku węgla, region Amazonii już doświadcza zmniejszonych opadów deszczu i krótszych okresów wegetacyjnych.

- Bez dokładnych, globalnych danych na temat wylesiania, nie możemy być pewni ogólnych trendów. Wykluczając olej palmowy i soję, brakuje nam danych na temat zasięgu i ekspansji określonych towarów. Aby dowiedzieć się, które z nich mają na to wszystko największy wpływ, potrzebujemy tych dannych. Istotne jest także to, że wciąż wiemy stosunkowo niewiele o suchych lasach tropikalnych i lasach - powiedział profesor Martin Persson z Chalmers University of Technology. - Każdy z tych braków sprawia, że trudniej nam ograniczyć wylesianie. Dzięki tej wiedzy dowiemy się, gdzie koncentrują się te problemy i zrozumiemy, jakie wysiłki pomogą nam osiągnąć sukces - dodał.

Badacze szacują, że lasy na całym świecie przechowują ilość dwutlenku węgla, stanowiącą równoważność emisji generowanych przez sto lat. Wylesianie sprawia, że dwutlenek węgla zmagazynowany w roślinności i glebie jest uwalniany do atmosfery i zmniejsza zdolność pochłaniania dwutlenku węgla przez ekosystemy lądowe. Eksperci zaznaczają, że w ostatnich 22 latach, aż 10 proc. lasów tropikalnych zostało wyciętych, a tempo uwalniania składowanych przez lasy emisji podwoiło się. Za główną przyczynę wylesiania autorzy uważają niezrównoważone rolnictwo oraz poszerzanie terenów uprawnych. Zarówno legalne, jak i nielegalne. 

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Lasy
Grzybowa anomalia w polskich lasach. Eksperci są zaniepokojeni
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Lasy
„Złodzieje drzew”. Nowe zjawisko we Francji. Zapowiedź ekokatastrofy?
Lasy
Projekty sadzenia lasów w Afryce w ogniu krytyki. „To niszczenie ekosystemów”
Lasy
Drzewa zaczynają „kaszleć” dwutlenkiem węgla. To skutek zmian klimatu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Lasy
Wycinka lasów tropikalnych Amazonii wyhamowała. Najlepszy wynik od lat