Materiał powstał we współpracy z Fundacją na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL
Branża gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce podsumowała 35 lat funkcjonowania. Przedstawiciele interesariuszy rynku spotkali się podczas Seminarium im. Jerzego Staszczyka pt. „Doświadczenia polskiej branży komunalnej 1989 => 2024”. Mowa była o historii i bieżących wyzwaniach, jak też o czekających rynek zmianach, takich jak m.in. system kaucyjny i nowa formuła rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).
W wydarzeniu, którego organizatorami były Fundacja RECAL i Politechnika Śląska w Gliwicach, wzięło udział ponad 60 ekspertów, a niemal 130 uczestników obserwowało seminarium online. „Rzeczpospolita” była patronem medialnym wydarzenia.
– Jesteśmy zaszczyceni możliwością współorganizowania Seminarium im. Jerzego Staszczyka. Fundacja RECAL działa od 1995 r. i od tego czasu aktywnie wspieramy organizację selektywnej zbiórki aluminium opakowaniowego – powiedział Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji RECAL. – Dziś jesteśmy uczestnikiem debaty nad ostatecznym kształtem systemu kaucyjnego z perspektywy puszek do napojów, a także systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta dla pozostałych opakowań z aluminium – podkreślił.
O warunkach zachowania konkurencyjności branży komunalnej opowiadał Jakub Pawelec z Polskiej Izby Gospodarki Odpadami. Jak mówił, temat ten będzie priorytetem Unii Europejskiej na lata 2024–2029. Wśród głównych założeń tych działań wymienił dostosowanie konkurencji do pierwotnych założeń traktatowych, usunięcie uciążliwych regulacji, zapewnienie równych warunków działalności gospodarczej, inwestycje w sektory wspierające innowacje i konkurencję oraz walkę z koncentracją rynkową. Zwrócił także uwagę, że konkurencyjność będzie jednym z priorytetów prezydencji Polski w UE.
Od lewej: dr inż. Wojciech Hryb, Politechnika Śląska, Jacek Wodzisławski, Fundacja RECAL, Tomasz Szymkowiak, Przegląd Komunalny
– Nasza branża ma powody do dumy. W stosunkowo krótkim czasie dokonał się niesamowity postęp w zakresie technologii, logistyki i zarządzania odpadami. Na początku lat 90. mieliśmy zakłady komunalne z przestarzałym, wyeksploatowanym taborem oraz przepełnione wysypiska. Dzięki otwarciu rynku usług komunalnych i gospodarki odpadami na konkurencję, prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw komunalnych, możliwy był taki postęp – mówił Jakub Pawelec.
Aleksander Kozłowski, zastępca prezesa Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Komunalnych Związków Gmin, zwrócił uwagę na rolę komunalnych związków gmin w gospodarce odpadami. Na przykładzie działalności stowarzyszonych związków opowiadał o możliwościach działania, jakie daje tego typu współpraca. Bowiem, jak mówił, przeszkód dla sprawnego działania jest sporo, to m.in. egoizm części gmin, brak podejścia partnerskiego, brak poszanowania niezależności wszystkich podmiotów czy kadencyjność, ale dla ich przełamywania w gospodarce odpadami kluczowe są właśnie tego typu sojusze, choć ich tworzenie nie jest łatwe.
Jednocześnie podkreślił, że wolny rynek nie może oznaczać wolnej amerykanki, a prawa środowiska nie mogą być gorzej traktowane niż prawa konkurencyjności.
Wśród wyzwań, jakie czekają rynek gospodarki odpadami, jest m.in. wchodzący w życie od 1 stycznia 2025 r. system kaucyjny. Jego zasady ciągle budzą emocje. Chodzi m.in. o to, w jakiej formie mają być zwracane aluminiowe puszki czy butelki PET, aby możliwa była weryfikacja zasadności wypłaty kaucji. Nastąpi tu radykalna zmiana: od ponad 25 lat była mowa o tym, by puszki zgniatać, by zajmowały mniej miejsca; teraz system kaucyjny wymaga, by opakowania były zwracane bez zgniatania.
– W teorii system kaucyjny wydaje się dla konsumenta prosty, jednak w praktyce może powodować wiele trudności. Poczyniony dotychczas ogromny wysiłek edukacyjny oraz wypracowany potencjał świadomościowy konsumentów trzeba odwrócić, a to wymaga kolejnych inwestycji i czasu – tłumaczyła Agnieszka Fiuk, członkini rady programowej Izby Branży Komunalnej.
Materiał powstał we współpracy z Fundacją na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL
