Reklama

Zmiany klimatu uderzają w europejską służbę zdrowia. Sondaż wśród lekarzy

Ekstremalne zjawiska pogodowe – od rekordowych temperatur po gwałtowne huragany czy pożary – zaczynają odciskać piętno na zdrowiu mieszkańców Europy. Lekarze przyznają, że nie są na to przygotowani.

Publikacja: 28.10.2025 05:00

75 procent ankietowanych lekarzy w Wielkiej Brytanii obawia się o los pacjentów w sytuacji postępują

75 procent ankietowanych lekarzy w Wielkiej Brytanii obawia się o los pacjentów w sytuacji postępujących zmian klimatycznych.

Foto: Anthony Devlin/Bloomberg

Brytyjscy lekarze w ostatnich tygodniach mieli okazję wziąć udział w sondażu, w którym pytano ich o opinię na temat stanu przygotowania placówek medycznych na kryzysy zdrowotne wywołane przez zmiany klimatu – upały, powodzie, huragany czy pożary. Wyniki badania są niepokojące: ponad 75 procent uczestników badania przeprowadzonego przez Royal College of Physics wyraża obawy co do losu pacjentów w rzeczywistości zmian klimatycznych. Zaledwie 16 procent ankietowanych uznało, że jest dobrze – lub „w miarę” – przygotowanych na nowe wyzwania.

Skala klimatycznych deficytów w służbie zdrowia jest trudna do oszacowania. Ocenia się, że 90 proc. szpitali w Anglii to budynki, które nie są przystosowane do nowych warunków atmosferycznych – wysokie temperatury w ostatnich latach przyczyniały się m.in. do przekładania operacji i zabiegów. Z podobnych powodów dochodziło do awarii systemów informatycznych, a izby przyjęć przeżywały oblężenie pacjentów zaniepokojonych nagłym pogorszeniem się samopoczucia.

– Rekordowo ciepłe lato nie jest wyłącznie przekroczeniem pewnej granicy w środowisku naturalnym. To stan wyjątkowy dla służby zdrowia, który rozwija się w czasie rzeczywistym – mówił dr Mark Harber, doradca RCP ds. zrównoważonej służby zdrowia i zmian klimatycznych. – Prawda jest taka, że NHS (brytyjska służba zdrowia – przyp. red.) nie może sobie pozwolić na to, by traktować zmiany klimatu jako problem, który pojawi się w przyszłości. Już widzimy ich wpływ, a NHS nie jest na nie gotowa – dodawał. Jak podkreśla ekspert, konieczne są inwestycje w infrastrukturę, szkolenia personelu medycznego i szeroko rozumianą odporność na nowe realia.

Jak zmiany klimatu wpłyną na służbę zdrowia?

Łatwiej zrozumieć, o co chodzi Brytyjczykom, gdy spojrzymy na to, co tego lata działo się w Skandynawii. Północną Europę dotknęła fala ponad 30-stopniowych upałów – zjawisko, z którym w Polsce się już zdążyliśmy oswoić, na północy kontynentu było dosyć szokujące: po pierwsze, tradycyjnie letnie miesiące uchodziły w Finlandii, Szwecji czy Norwegii za stosunkowo spokojny okres, w czasie którego duża część lekarzy zwykła brać urlopy. Tymczasem latem w skandynawskich szpitalach i przychodniach zaczęło brakować personelu.

Czytaj więcej

Komary dotarły na Islandię pierwszy raz w historii. W kraju poruszenie
Reklama
Reklama

Po drugie, placówki służby zdrowia są tam równie kiepsko przygotowane na wysokie temperatury, jak w Wielkiej Brytanii – brak wentylacji, klimatyzacji i odpowiednio zaplanowanych przestrzeni wewnątrz budynków. Wreszcie, upały zachęcały Finów czy Norwegów do kąpieli. Efektem były wypadki, których ofiary lawinowo pojawiły się na izbach przyjęć.

Opublikowane we wrześniu dane dla całej Europy sugerują, że tego lata wysokie temperatury doprowadziły do 16,5 tys. zgonów, które można by uznać za „przedwczesne”.

Europejskie szpitale nieprzygotowane na zmiany klimatu

Najprawdopodobniej będzie już tylko gorzej. Europejski Bank Inwestycyjny w opublikowanym w tym roku raporcie „Estimating the Impact of Climate Change on European Healthcare” przewiduje, że globalna liczba śmiertelnych ofiar zmian klimatycznych sięgnie 250 tys. osób rocznie w 2030 roku. Służba zdrowia będzie się musiała liczyć m.in. ze znacznym wzrostem (od 5 do 13 proc. rocznie) liczby pacjentów mających kłopoty z oddychaniem, 70-proc. wzrostem liczby dzieci narażonych na skutki pożarów oraz znacznym skokiem zachorowań na choroby rozprzestrzeniane czy to przez komary, czy też za sprawą kontaktu z zanieczyszczonymi ujęciami wody.

Czytaj więcej

Rekordowy wzrost CO2 w atmosferze. Trzy wskaźniki, które niepokoją ekspertów

O tym, że to nie przelewki, świadczy fakt, że włoscy lekarze na początku października poinformowali, że wirus Zachodniego Nilu – choroba tropikalna wcześniej co najwyżej przywożona przez turystów z egzotycznych wakacji – w tym roku doprowadził do 430 zachorowań, z których 27 przypadków skończyło się śmiercią pacjenta. We Francji z kolei pojawiła się inna tropikalna choroba wirusowa, chikungunya: zidentyfikowano 227 przypadków w 30 różnych miejscach w całym kraju. W obu przypadkach są to choroby roznoszone przez komary, a chorzy nie odwiedzali tropików.

A w Polsce? „Wzrasta liczba zgonów związanych z falami upałów, rośnie presja na system ochrony zdrowia, a zmieniające się warunki środowiskowe sprzyjają rozwojowi chorób zakaźnych – zwłaszcza odkleszczowych i przenoszonych przez komary. Zanieczyszczenie powietrza pogłębia problemy zdrowotne. Brakuje systemowego podejścia do adaptacji ochrony zdrowia, zarówno w wymiarze infrastrukturalnym, jak i organizacyjnym” – tyle Klimatyczna Baza Wiedzy. Mamy apel kilkudziesięciu specjalistów z organizacji Lekarze dla Klimatu, ale dotyczy on szeroko rozumianych zmian w naszym otoczeniu – od odchodzenia od paliw kopalnych przez zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów w centrach miast. Trudno o jakąś oficjalną diagnozę obecnej sytuacji, nie wspominając o strategii jej poprawy. A przemilczenie nigdy nie sprawia, że choroba przechodzi.

Brytyjscy lekarze w ostatnich tygodniach mieli okazję wziąć udział w sondażu, w którym pytano ich o opinię na temat stanu przygotowania placówek medycznych na kryzysy zdrowotne wywołane przez zmiany klimatu – upały, powodzie, huragany czy pożary. Wyniki badania są niepokojące: ponad 75 procent uczestników badania przeprowadzonego przez Royal College of Physics wyraża obawy co do losu pacjentów w rzeczywistości zmian klimatycznych. Zaledwie 16 procent ankietowanych uznało, że jest dobrze – lub „w miarę” – przygotowanych na nowe wyzwania.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Reklama
Zdrowie
Rekordowe upały w Europie. Dane pokazują gwałtowny wzrost liczby zgonów
Materiał Promocyjny
UltraGrip Performance 3 wyznacza nowy standard w swojej klasie
Zdrowie
Kryzys klimatyczny uderza w przedstawicieli pokolenia Z. Nowe badanie
Zdrowie
Upały będą zabijać coraz więcej osób
Zdrowie
Fatalne dane na temat upałów. Europa przegrywa ze zmianami klimatycznymi
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Zdrowie
Niebezpieczne bakterie w owocach morza. Wody Bałtyku szczególnie zagrożone
Materiał Promocyjny
Prawnik 4.0 – AI, LegalTech, dane w codziennej praktyce
Reklama
Reklama