Upały będą zabijać coraz więcej osób

W 2023 r. ekstremalnie wysokie temperatury w Europie doprowadziły do niemal 50 000 zgonów. Miniony rok został uznany za najgorętszy w historii i drugi najgorętszy w Europie, a eksperci prognozują, że kolejne lata mogą przynieść nowe rekordy.

Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal), choć statystyki ubiegłorocznej fali upałów w Europie są niepokojące, bez wprowadzenia szeregu środków adaptacyjnych w ciągu ostatnich 20 lat, liczba zgonów byłaby nawet o 80 proc. większa. Autorzy analizy zauważyli, że działania te „radykalnie zmniejszyły podatność i śmiertelność związaną z upałami ostatnich lat, zwłaszcza wśród osób starszych”.

Czytaj więcej

Zdrowie

Fatalne dane na temat upałów. Europa przegrywa ze zmianami klimatycznymi

Nowe badanie wykazało skalę ofiar niebezpiecznych fal upałów, które nawiedziły Europę w ubiegłym roku. Najmocniej ucierpiały kraje Europy Południowej.

Tragiczne zwyżki

Punktem zwrotnym było lato 2003 r., które przyniosło najwyższe temperatury od XVI w., w wyniku których w Europie zmarło 70 000 osób, w tym 20 tys. we Włoszech. Kraj ten zdecydował się później na wprowadzenie Narodowego Planu Zapobiegania Wpływowi Upałów na Zdrowie, w ramach którego realizuje społeczne kampanie informacyjne, szkolenia dla służb socjalnych i medycznych, konkretne interwencje zdrowotne dla podgrup ryzyka itp. Kampanię informacyjną dotyczącą ekstremalnych upałów uruchomiły również Niemcy, z kolei Francja zdecydowała się na rozwój terenów zielonych, a w Barcelonie coraz popularniejsze stało się malowanie dachów na biało, aby odbić promienie słońca.

Jak wynika z badania opublikowanego na łamach czasopisma „The Lancet Public Health”, Europa może się wkrótce zmierzyć ze wzrostem liczby zgonów: liczba ta do 2100 r. może wzrosnąć nawet o 55 000 rocznie, czyli o 13,5 proc.

W latach 1991–2020 rejestrowano średnio 364 000 zgonów rocznie w wyniku niskich temperatur, z kolei ekstremalne upały odpowiadały za 44 000 zgonów rocznie. Zgony z powodu zimna następowały częściej w Europie Wschodniej, gdzie odnotowywano ich ok. dwóch i pół razy więcej niż w Zachodniej, z kolei upały doprowadzały do śmierci głównie mieszkańców południowej części kontynentu.

Krajem, w którym w latach 1991–2020 odnotowano najwięcej zgonów związanych z upałem, są Włochy, gdzie zmarło w tym okresie ponad 10 000 osób. Jeśli globalna temperatura wzrośnie o 3°C, do 2100 r. liczba zgonów spowodowanych ekstremalnymi upałami wzrośnie tam do 28 285. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy, gdzie w latach 1991–2020 odnotowano 6909 zgonów związanych z upałami, a które do końca stulecia mogą ich rejestrować niemal 17 000 rocznie. Za nimi jest Hiszpania, w której w ciągu ostatnich 20 lat odnotowano 4414 śmierci w wyniku ekstremalnie wysokich temperatur, a do 2100 r. roczne statystyki mogą przekroczyć 20 000.

Badanie potwierdziło też, że ponadtrzykrotnie liczba śmiertelnych ofiar upałów może do końca stulecia wzrosnąć w Austrii, Francji oraz Grecji. Z kolei Irlandia może odnotować wzrost nawet 18-krotny.

Ekstremalna epidemia

Autorzy badania podkreślają, że najbardziej narażeni na częstsze i bardziej intensywne fale upałów będą mieszkańcy południowej części Europy, a starzejąca się populacja kontynentu będzie je znosić coraz gorzej. Szczególnie dokuczliwe będą dla mieszkańców miast, z uwagi na efekt miejskiej wyspy ciepła. Na podatność na wysokie temperatury wpływać może nie tylko wiek, ale też płeć oraz pochodzenie etniczne.

W latach 2000–2019 co roku na świecie ok. 489 tys. osób umierało w wyniku ekstremalnych upałów. Mniej więcej 45 proc. zgonów miało miejsce w Azji, a 36 proc. w Europie. W ciągu ostatnich 20 lat śmiertelność związana z upałami wzrosła tu o niemal 30 proc.

Tegoroczne lato w Europie również obfitowało w ekstremalne upały – już w czerwcu termometry pokazywały wyjątkowo wysokie temperatury w Grecji, Włoszech, Hiszpanii, Turcji oraz na Cyprze, a media informowały o kolejnych śmiertelnych ofiarach.