Kartony po mleku i sokach w systemie kaucyjnym?

Stworzenie wydajnego systemu kaucyjnego jest szansą na wyraźne zwiększenie poziomu zbierania odpadów opakowaniowych.

Publikacja: 29.11.2022 17:04

Kartony po mleku i sokach w systemie kaucyjnym?

Foto: mat. pras.

Materiał partnera: Fundacja ProKarton

Dzięki temu jeszcze więcej surowców będzie miało szansę być odzyskanych i przetworzonych na nowe produkty. Powinno to dotyczyć nie tylko butelek i puszek, ale także innych opakowań. Takich jak kartony do płynnej żywności, w które pakowane są m.in. soki, mleko i napoje roślinne.

System kaucyjny równy dla wszystkich

Projektowany obecnie system kaucyjny pozwoli na skokowe podniesienie ilości zbieranych odpadów opakowaniowych. Dzięki temu zbiórka domowa zostanie uzupełniona o dodatkowe rozwiązanie. A zachęta w postaci kaucji skutecznie spowoduje, że zużyte opakowania będą odnoszone przez konsumentów do punktów handlowych. Pytanie brzmi, które opakowania.

Zaproponowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakres systemu obejmuje butelki z tworzywa sztucznego, puszki metalowe i zwrotne butelki szklane. Jeśli więc spojrzymy na rodzaje opakowań, dostrzegamy, że prawie każda grupa powszechnie wykorzystywanych opakowań (tworzywo sztuczne, metal, szkło) będzie miała swojego przedstawiciela w systemie kaucyjnym. Każda, z wyjątkiem opakowań wielomateriałowych, do których zalicza się kartony do płynnej żywności. Ryzykujemy, że jednym opakowaniom zapewnimy systemowe narzędzia do osiągania wysokich poziomów zbierania, a inne pozbawimy takiego rozwiązania. To decyzja niezrozumiała, która stworzy sytuację nierównego traktowania opakowań – często na te same lub bardzo podobne produkty.

Niski ślad węglowy kartonów na napoje

A przecież kartony do płynnej żywności to opakowania w pełni recyklingowalne, charakteryzujące się najniższym śladem węglowym wśród opakowań na mleko i soki. Co więcej, w ok. 75 proc. składają się z surowca w pełni odnawialnego – celulozy, która pochodzi z drewna pozyskiwanego z lasów objętych certyfikacją Forest Stewardship Council – FSC® lub z innych kontrolowanych źródeł. Dzięki temu każde ścięte drzewo zastępowane jest nowymi nasadzeniami.

Ponadto szereg cech kartonów do płynnej żywności, takich jak mała waga, trwałość i prostopadłościenny kształt, pozwala na wydajne wykorzystanie przestrzeni magazynowej i transportowej. Znaczna część produktów zapakowanych w kartony może być przechowywana przed otwarciem poza lodówkami, co minimalizuje wykorzystanie energii potrzebnej do chłodzenia. Wszystko to wpływa na niski ślad węglowy zapakowanego produktu oraz samego opakowania. Nie mniej ważne jest, iż kartony pomagają minimalizować marnowanie żywności, która stanowi bardzo trudny i drogi do przetworzenia odpad. Hermetyczna budowa takich opakowań daje doskonałą ochronę produktów bez konieczności stosowania konserwantów, jednocześnie zapewniając maksimum higieny i bezpieczeństwa zawartości.

Recykling szansą na drugie życie surowców

System kaucyjny – w swoich początkach – pomyślany był jako narzędzie do realizacji ambitnych celów zbierania butelek z tworzywa sztucznego na napoje na poziomie 90 proc. Rozszerzenie systemu na opakowania ze szkła i metalu sugeruje, że dostrzegany jest problem z osiągnięciem tak ambitnych poziomów także wśród innych opakowań. Dlatego niesłuszne jest pominięcie w tej grupie kartonów do płynnej żywności – opakowań, dla których już w obecnie obowiązujących w Polsce przepisach przewidziany jest równie ambitny cel. W 2030 r. niezbędne będzie poddanie recyklingowi aż 70 proc. wielomateriałowych odpadów opakowaniowych.

Tak jak w przypadku innych opakowań na napoje poziom zbierania powinien być jednak nieznacznie wyższy niż cel recyklingu z uwagi na ewentualne zanieczyszczenia i pozostałości żywności, które nie wejdą do finalnego procesu recyklingu. Aby więc dojść do założonych 70 proc. recyklingu, trzeba będzie zebrać odpowiednio więcej kartonów do płynnej żywności. I zapewne będą to ilości, które – zdaniem wielu – można uzyskać tylko w systemie kaucyjnym.

Bez włączenia tego typu opakowań do systemu kaucyjnego pozostawimy wąskie gardło w postaci niewystarczających ilości zebranych kartonów. A przecież już obecnie poddaje się je recyklingowi. Co więcej, w najbliższych latach, razem z uruchomieniem nowych linii do recyklingu wszystkich komponentów tego typu odpadu opakowaniowego, moce przerobowe ich przetworzenia zostaną w naszym kraju potrojone.

Polki i Polacy za szerokim systemem

Według zrealizowanego we wrześniu tego roku przez Kantar Public na zlecenie Fundacji ProKarton badania aż 67 proc. z nas chce wprowadzenia systemu kaucyjnego, a 58 proc. opowiada się za jego szerokim zakresem, obejmującym także kartony do płynnej żywności. Prawie połowa z nas (48 proc.) wprost popiera objęcie kartonów po mleku i sokach kaucją, a odsetek ten istotnie przewyższa przeciwników takiego rozwiązania. Należy przy tym dodać, iż w porównaniu z tożsamym badaniem przeprowadzonym w 2019 r. dostrzegany jest trend wzrostowy dla włączenia kartonów na mleko i soki do systemu kaucyjnego, odpowiednio o 9 proc. i 3 proc.

Powyższe wyniki badania pokazują, że system kaucyjny ma poparcie społeczne, a jego szerokie ujęcie uwzględniające kartony do płynnej żywności jest rozwiązaniem oczekiwanym przez polskie społeczeństwo.

Zrealizowane w ostatnich latach pilotaże zbierania kartonów do płynnej żywności w maszynowych systemach kaucyjnych wykazały, iż mogą być one zbierane razem z innymi rodzajami opakowań. Nie ma więc przeciwwskazań technologicznych i regulacyjnych do włączenia ich do systemu kaucyjnego. Co więcej, istnieje poparcie społeczne dla szerokiego systemu uwzględniającego także kartony po mleku i sokach. Dyskusja nad nowym sposobem zbierania zużytych opakowań po napojach wciąż trwa i mamy jeszcze czas na wybranie najlepszej ścieżki. Stwórzmy więc rozwiązania równe dla wszystkich opakowań, przyjazne dla środowiska, oraz takie, które będą odpowiadały na głosy polskiego społeczeństwa.

Autor jest prezesem Fundacji ProKarton

Materiał partnera: Fundacja ProKarton

Dzięki temu jeszcze więcej surowców będzie miało szansę być odzyskanych i przetworzonych na nowe produkty. Powinno to dotyczyć nie tylko butelek i puszek, ale także innych opakowań. Takich jak kartony do płynnej żywności, w które pakowane są m.in. soki, mleko i napoje roślinne.

Pozostało 94% artykułu
Materiał partnera
Przyszłość to system kaucyjny w aplikacji
Walka o klimat
Słońce oświetli i ogrzeje Europę
Walka o klimat
Groźne topnienie wiecznej zmarzliny. Klimat zacznie ocieplać się jeszcze szybciej?
Walka o klimat
Ekolodzy zapłacą setki tysięcy euro za protest na lotniskach? Zostali pozwani
Walka o klimat
Arktyka doświadczyła najcieplejszego lata w historii. Rekord pobity