Nowe ostrzeżenie przed falami rekordowych upałów. „Jesteśmy blisko granicy”

Światowa Organizacja Meteorologiczna alarmuje, że globalne temperatury w latach 2025–2029 z dużym prawdopodobieństwem osiągną poziomy dotąd nienotowane. Prognozy są pesymistyczne.

Publikacja: 03.06.2025 15:28

Latem 2024 roku Hiszpania doświadczyła fal rekordowych upałów.

Latem 2024 roku Hiszpania doświadczyła fal rekordowych upałów.

Foto: Brais Lorenzo/Bloomberg

„Global Annual to Decadal Climate Update 2025”, najnowszy raport przygotowany  przez ekspertów Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO), skupia się na prognozach klimatycznych dotyczących lat 2025–2029. Wnioski z niego nie pozostawiają złudzeń – badacze wskazują bowiem, że z 80-proc. prawdopodobieństwem na przestrzeni najbliższych pięciu lat wystąpi przynajmniej jeden rok, który okaże się być cieplejszy niż 2024, w którym padły rekordowe pomiary temperatur.

Globalne temperatury w latach 2025-2029 mogą osiągnąć rekordowe poziomy. Prognoza ekspertów

2024 był najcieplejszym rokiem w historii pomiarów na świecie oraz pierwszym rokiem kalendarzowym, w którym średnia globalna temperatura przekroczyła o 1,5 stopnia Celsjusza poziom w stosunku do czasów przedindustrialnych. Każdy z miesięcy od stycznia do czerwca był cieplejszy niż którykolwiek z porównywalnych miesięcy w historii pomiarów.

Z kolei każdy z miesięcy od lipca do grudnia 2024 roku – poza sierpniem – był drugi w kolejności w historii pomiarów, pod względem średniej temperatury (najcieplejszy pod tym względem był 2023 rok). I choć dane te są niepokojące, to – jak zaznaczają eksperci Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) – może być jeszcze gorzej. 

Czytaj więcej

„Klimatyczny bicz” uderza w największe miasta na świecie. Niepokojący raport

W raporcie „Global Annual to Decadal Climate Update 2025” eksperci WMO zaznaczają między innymi, że szansa na to, iż na przestrzeni lat 2025-2029 roczna temperatura choć raz przekroczy próg 1,5 stopnia Celsjusza względem poziomu sprzed epoki przemysłowej, wynosi aż 86 procent. „Średnia globalna temperatura w latach 2025–2029 prawdopodobnie pozostanie na poziomie rekordowo wysokim lub bliskim rekordów” – czytamy.

Szacuje się, że roczna średnia globalna temperatura przy powierzchni ziemi dla każdego roku w tym okresie będzie wyższa o 1,2-1,9 stopnia Celsjusza względem średniej z lat 1850–1900.

Raport mówi także o tym, że istnieje aż 70-proc. prawdopodobieństwo, iż średnia temperatura z całego tego pięcioletniego okresu przekroczy poziom 1,5 stopnia Celsjusza powyżej wartości historycznej. To istotny wzrost w porównaniu do poprzednich raportów – jeszcze rok temu ryzyko to określano bowiem na 47 proc., zaś dwa lata temu – na 32 procent

Czytaj więcej

Badanie: świat zyskał dodatkowy ciepły miesiąc w roku. To efekt zmian klimatu

„Wzrost temperatury nie jest przypadkowy – to skutek rosnących koncentracji gazów cieplarnianych oraz naturalnych wahań klimatycznych, takich jak El Niño” – zaznacza w raporcie profesor Petteri Taalas, sekretarz generalny WMO. „Doświadczyliśmy właśnie dziesięciu najcieplejszych lat w historii. Niestety ten raport nie daje nadziei na poprawę sytuacji w najbliższym czasie, a to oznacza narastający negatywny wpływ zmian klimatu na nasze gospodarki, codzienne życie, ekosystemy i całą planetę” – dodaje Ko Barrett, zastępczyni Taalasa. 

Arktyka ociepla się szybciej niż reszta świata

Raport WMO wskazuje także na duże różnice regionalne, jeśli chodzi o wzrost temperatur. Jak zauważają naukowcy, Arktyka wciąż ociepla się znacznie szybciej niż reszta świata. Obecne szacunki wskazują, że w ciągu najbliższych pięciu zim temperatura w tym regionie może być wyższa aż o 2,4 stopnia Celsjusza niż w latach 1991–2020.

Oznacza to więc ponad trzykrotnie szybsze tempo ocieplania niż średnia globalna. Przewidywane skutki? Między innymi dalsze topnienie lodu w rejonach Morza Barentsa, Beringa i Ochockiego. Doprowadzić może ono do podniesienia poziomu mórz, zmian w prądach oceanicznych, zaburzeń ekosystemów i zwiększonego ryzyka powodzi – nie wspominając o topniejących lodowcach i lodzie morskim. 

Badacze ostrzegają w raporcie, iż zmiany klimatu będą wpływać też na wzorce opadów, prowadząc do coraz większej zmienności regionalnej. W kolejnych pięciu latach przewiduje się coraz bardziej wilgotne warunki m.in. w północnej Europie, Sahelu, północnej Syberii, na Alasce i częściowo w Azji Południowej, a jednocześnie bardziej suche warunki w dorzeczu Amazonki.

Zdaniem autorów raportu w Azji Południowej – która w ostatnich latach (z wyjątkiem 2023 roku) doświadczała ponadprzeciętnych opadów – przewidywana jest kontynuacja tego trendu. Choć – jak zaznaczają eksperci – nie musi dotyczyć to koniecznie każdej pory roku w latach 2025–2029.

WMO ostrzega: Każdy kolejny ułamek stopnia ocieplenia to zły znak

W raporcie WMO ostrzega, że każdy kolejny ułamek stopnia ocieplenia zwiększa ryzyko ekstremalnych zjawisk pogodowych – ekstremalnych upałów, intensywnych opadów, rekordowych susz, topnienia lodowców i podnoszenia się poziomu morza. Jak zaznaczają, mimo że krótkoterminowe przekroczenia progu 1,5 stopnia Celsjusza są coraz częstsze, kluczowe wciąż pozostaje powstrzymanie trwałego wzrostu temperatury.

Czytaj więcej

Nowa linia podziału w Europie dotyczy zmian klimatu. Eksperci biją na alarm

Naukowcy zaznaczają, że ich najnowszy raport stanowi „ostrzeżenie o tym, że jesteśmy niebezpiecznie blisko przekroczenia granicy ocieplenia” i progu, którego utrzymanie jest kluczowym celem porozumienia paryskiego. Dokument ten przez wielu ekspertów uznawany jest za przełomowy krok w globalnej walce z ociepleniem.

Porozumienie – zakładające ambitne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych, i mające na celu ograniczenie katastrofalnych skutków zmian klimatycznych, w tym ekstremalnych zjawisk pogodowych, podnoszenia poziomu mórz oraz utraty bioróżnorodności – ustanowiło nowe standardy w polityce klimatycznej. Naukowcy nieraz zaznaczali już, że przekroczenie określonych w nim krytycznych progów może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji związanych ze zmianami klimatu. 

Planeta
Rok 2024 był fatalny dla klimatu. Eksperci: 2025 może być jeszcze gorszy
Planeta
Nieustanne fale upałów: Eksperci o „prognozie pogody” dla przyszłych pokoleń
Planeta
99-letni David Attenborough pokazał swój nowy film. „To przesłanie jego życia”
Planeta
Brytyjczycy spróbują zasłonić słońce. Nowa broń w walce ze zmianami klimatu
Planeta
Polska zużyła już roczny budżet zasobów naturalnych. Zaczynamy życie na kredyt
Planeta
W Himalajach coraz mniej śniegu. „Zagrożenie dla dwóch miliardów ludzi”
Planeta
Dzień Ziemi: Święto planety obchodzone w minorowych nastrojach