Czarny scenariusz na najbliższe lata. Niemcy opublikowały pierwszy taki raport

Niemcy opublikowały raport poświęcony ocenie ryzyka klimatycznego w odniesieniu do ich kraju oraz całej UE. Zawiera on szereg niepokojących wniosków dotyczących wpływu zmian klimatu na unijną gospodarkę i sytuację wewnętrzną w państwach członkowskich.

Publikacja: 14.02.2025 06:10

Stok narciarski w Zakopanem, 10 lutego 2025 roku. Śnieg udaje się utrzymać tylko dzięki sztucznemu n

Stok narciarski w Zakopanem, 10 lutego 2025 roku. Śnieg udaje się utrzymać tylko dzięki sztucznemu naśnieżaniu w nocy.

Foto: Grzegorz Momot PAP

Raport dotyczący oceny zagrożeń powstał w wyniku współpracy niemieckiej Federalnej Służby Wywiadowczej (BND), naukowców z Uniwersytetu Bundeswehry w Monachium, badaczy z Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu w Poczdamie oraz think-tanku Adelphi. To póki co pierwsza tego typu analiza. Ocena dotyczy zagrożeń, jakie zmiany klimatyczne stwarzają dla bezpieczeństwa Niemiec i Europy w ciągu najbliższych 15 lat.

Niemcy: raport o skutkach zmian klimatycznych dla UE

Zmiany klimatyczne potencjalnie mogą mieć wpływ nie tylko na zdrowie ludzi, ale również gospodarkę i infrastrukturę europejską. Główne wnioski płynące z raportu są następujące:

  • Do 2040 r. zwiększy się częstotliwość i intensywność katastrof związanych z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, zwłaszcza tymi które do tej pory zdarzały się bardzo rzadko.
  • Europa będzie musiała zmierzyć się z ogromnymi kosztami adaptacji i odbudowy infrastruktury, co będzie mieć negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i w konsekwencji może zmniejszyć potencjał inwestycji.
  • Zmiany klimatu zwiększają ryzyko nieurodzaju na dużą skalę, co wiąże się ze wzrostem cen na rynkach międzynarodowych. Może to również wzmocnić istniejący już teraz niedobór zasobów, co potencjalnie przełoży się na wzrost migracji. W krajach o niskich dochodach i z dużą populacją, zmiany klimatu mogą zaostrzać konflikty.
  • Skutki zmian w pośredni sposób prowadzą też do globalnego wzrostu kryzysów humanitarnych i przerw w łańcuchach dostaw. Będzie to wymagać od krajów UE zacieśnienia współpracy z innymi państwami na poziomie strategicznym oraz skuteczniejszego wykorzystywania narzędzi związanych z polityką zagraniczną, polityką rozwojową i polityką gospodarczą. W przeciwnym razie UE może stracić swoją pozycję w decydowaniu o sprawach światowych.
  • Oprócz ryzyka wzrostu konfliktów międzynarodowych personel, infrastruktura i sprzęt wojskowy będą narażone na ekstremalne warunki pogodowe. Autorzy raportu przewidują, że na strategicznym znaczeniu zyska Arktyka, co z kolei oznacza nowe wyzwania w sferze polityki bezpieczeństwa i obrony.

W raporcie wspomniano również o tym, że skutki klimatyczne w bardzo dużym stopniu dotkną kraje UE leżące na południu Europy. Doświadczą one nie tylko poważnych strat gospodarczych, ale odczują też konsekwencje niestabilności politycznej w swoim regionie geograficznym. Napięcia wynikające z nierównomiernego rozłożenia obciążeń mogą osłabić spójność w UE, jej zdolność do działania i przyszłą rentowność.

Niemcy: Zmiany klimatu mogą spowolnić wzrost gospodarczy

Kolejną kwestią jest negatywny wpływ zmieniającego się klimatu na gospodarki krajowe. Autorzy raportu przyznają, że może to zwiększyć presję na wszystkie rządy, zmuszając je do wprowadzenia reform, które mogą wiązać się z pewnymi stratami dla obywateli. Wzrost cen spowodowany cenami emisji dwutlenku węgla już teraz dotyka w dużej mierze biedniejsze grupy ludności. W przyszłości może w jeszcze większym stopniu pogłębiać nierówności, zwłaszcza jeśli nie zostaną wdrożone żadne mechanizmy rekompensaty społecznej.

Czytaj więcej

Falstart projektu klimatycznego ONZ. 95 procent państw nie dotrzymało terminu

W raporcie przedstawiono także wyzwania, przed jakimi stoją obecnie państwa członkowskie UE oraz Komisja Europejska. Z jednej strony ciąży na nich presja, aby podjąć działania mające na celu zapobieganie globalnym zagrożeniom i udowodnić, że postęp w polityce klimatycznej przełoży się na sukces gospodarczy. Z drugiej strony ambitna polityka klimatyczna jest możliwa do zrealizowania tylko wtedy, gdy zostanie uwzględniona w polityce krajowej. W praktyce im dłużej odkłada się osiągnięcie celów Porozumienia paryskiego, tym większe będą koszty polityczne i ekonomiczne oraz mniejsze pole manewru. Kryzys klimatyczny będzie się pogłębiał, pochłaniając przy tym coraz więcej zasobów.

Autorzy zaznaczyli jednocześnie, że sam kryzys już trwa. Jego skutki odczujemy nie tylko w ciągu 15 lat, ale znacznie dłużej, nawet jeśli uda się ograniczyć emisję gazów cieplarnianych na całym świecie w znacznie szybszym tempie niż obecnie się przewiduje. Zmiany nasilają również wiele istniejących negatywnych trendów, np. rosnące globalne zapotrzebowanie na zasoby i konkurowanie o nie oraz rosnącą konkurencję geopolityczną i erozję porządku międzynarodowego.

Co proponują autorzy raportu?

Autorzy wskazali cztery obszary działań, które potencjalnie pozwolą poradzić sobie z ryzykiem. Pierwszym z nich jest szybkie wdrażanie dekarbonizacji na szczeblu krajowym i europejskim w sposób, który jest społecznie odpowiedzialny. Drugi to wspieranie ambitnej polityki klimatycznej na szczeblu międzynarodowym. Kolejny obszar to dostosowanie się do skutków zmiany klimatu w Niemczech we wszystkich sferach społecznych, co pozwoli zmniejszyć jego wpływ. Ostatni obszar dotyczy wspierania międzynarodowej stabilności i odporności.

Z raportu wynika, że ambitna polityka klimatyczna i wiążący się z nią postęp technologiczny mogą pomóc Europie zdobyć korzystną pozycję na głównych globalnych rynkach przyszłości. W ten sposób uda się też zmniejszyć uzależnienie od ropy naftowej i gazu, a tym samym od państw o rewizjonistycznych poglądach.

Raport dotyczący oceny zagrożeń powstał w wyniku współpracy niemieckiej Federalnej Służby Wywiadowczej (BND), naukowców z Uniwersytetu Bundeswehry w Monachium, badaczy z Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu w Poczdamie oraz think-tanku Adelphi. To póki co pierwsza tego typu analiza. Ocena dotyczy zagrożeń, jakie zmiany klimatyczne stwarzają dla bezpieczeństwa Niemiec i Europy w ciągu najbliższych 15 lat.

Niemcy: raport o skutkach zmian klimatycznych dla UE

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Planeta
Falstart projektu klimatycznego ONZ. 95 procent państw nie dotrzymało terminu
Planeta
Naukowcy pomylili się w sprawie globalnego ocieplenia? Ostrzeżenie eksperta
Planeta
Eksperci o przyczynach pożarów w Los Angeles. Wskazują na zmiany klimatu
Planeta
Morze Aralskie się odrodzi? Nowy komunikat władz Kazachstanu. „Dwa lata pracy”
Planeta
Ponad tysiąc erupcji wulkanu Ibu w styczniu. Władze wzywają do ewakuacji