Zmiany klimatyczne uderzą nas po kieszeni. Nowe badanie dotyczące gospodarki

Opublikowane w czasopiśmie naukowym „Environmental Research Letters” badanie wykazało, że nawet jeśli wzrost temperatury zostanie ograniczony do 2 stopni Celsjusza powyżej poziomu sprzed epoki industrialnej, średni globalny PKB na mieszkańca spadnie o 16 procent. To znacznie więcej niż wskazywały wcześniejsze prognozy, które zakładały spadek o 1,4 procent. 

W bardziej radykalnym wariancie rozwoju wydarzeń, gdy średnia temperatura na świecie wzrośnie do poziomu 4 stopni Celsjusza, spadek PKB na mieszkańca może sięgnąć 40 procent. 

Czytaj więcej

Klimat

Kryzys klimatyczny drastycznie zwiększył liczbę ekstremalnie upalnych dni w roku

Naukowcy odkryli, że przeciętny człowiek doświadczył w 2024 roku 41 dodatkowych dni niebezpieczny...

Globalne ocieplenie a światowa gospodarka. Nowe badanie

Obecne prognozy sugerują, że nawet przy spełnieniu krótko- i długoterminowych celów klimatycznych, globalne temperatury wzrosną o 2,1 stopni Celsjusza. Australijscy naukowcy z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii (UNSW) zaznaczają, że dotychczasowe modele ekonomiczne – zwane zintegrowanymi modelami oceny wpływu (IAM) – nie uwzględniały kluczowych ryzyk związanych ze zmianami klimatu, szczególnie ekstremalnych zjawisk pogodowych. W najnowszej analizie badacze wzięli pod uwagę ten aspekt, co uwidoczniło m.in. wpływ skrajnych warunków na globalne łańcuchy dostaw.

„W cieplejszej przyszłości możemy spodziewać się kaskadowych zakłóceń w łańcuchach dostaw, wywołanych ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi na całym świecie” – zaznacza dr Timothy Neal z Instytutu Ryzyka Klimatycznego UNSW, główny autor badania. Jak dodaje, wcześniejsze modele ekonomiczne sugerowały – błędnie – że nawet wysoki poziom globalnego ocieplenia nie miałby poważnych skutków dla światowej gospodarki. „Te błędne założenia miały głębokie konsekwencje dla polityki klimatycznej” – podkreśla. 

Współautor badania, prof. Andy Pitman z UNSW, zwraca zaś uwagę na to, że kluczowym problemem nie jest obecnie średni wzrost temperatur, lecz właśnie ekstremalne zjawiska pogodowe: „To właśnie w skrajnych warunkach odczuwamy realne skutki globalnego ocieplenia. Dostosowanie modeli ekonomicznych do uwzględnienia tych ekstremów i ich wpływu na łańcuchy dostaw staje się pilnym zadaniem, aby państwa mogły oszacować swoje podatności na zmiany klimatu i podjąć odpowiednie działania – czyli ograniczyć emisję gazów cieplarnianych” – mówi. 

Zmiany klimatu przyniosą biedę na całym świecie 

Dotąd niektórzy ekonomiści sugerowali, iż globalne ocieplenie może przynieść korzyści chłodniejszym regionom, takim jak Kanada, Rosja czy północna Europa. Neal podkreśla jednak, że światowa gospodarka jest ściśle powiązana poprzez handel, w związku z czym skutki ocieplenia będą odczuwalne właściwie wszędzie.

Jak wyjaśnia w rozmowie z brytyjskim dziennikiem „The Guardian” prof. Frank Jotzo z Australijskiego Uniwersytetu Narodowego – ekspert ds. polityki klimatycznej, który nie brał udziału w badaniach – dotychczasowe modele ekonomiczne opierały się na założeniu, że jeśli zmiany klimatu uczynią niektóre sektory – np. rolnictwo – nieopłacalnymi w jednym regionie, to zwiększona produkcja w innym miejscu wyrówna straty. Ekspert zaznacza, że to błędne myślenie. „W rezultacie modele te sugerowały, że zmiany klimatyczne mają niewielki wpływ na przyszłą gospodarkę światową, co stoi w sprzeczności z fizycznymi skutkami ocieplenia oraz bardziej szczegółową analizą zależności ekonomicznych” – zauważa Jotzo.

Naukowcy zwracają uwagę, że w styczniu tego roku opublikowano raport, w którym podkreślono, iż dotychczasowe oceny ryzyka ekonomicznego nie uwzględniały realnych skutków zmian klimatu, takich jak „punkty krytyczne, ekstremalne wydarzenia, migracje, wzrost poziomu morza, wpływ na zdrowie ludzi czy ryzyko geopolityczne". Analiza wskazywała także, że wcześniejsze modele przedstawiały zmiany klimatu jako wolno postępujące zagrożenie o ograniczonych skutkach, zamiast jako poważne ryzyko wymagające natychmiastowych działań.

Czytaj więcej

Planeta

Naukowcy pomylili się w sprawie globalnego ocieplenia? Ostrzeżenie eksperta

Tempo wzrostu średniej temperatury globalnej jest niewłaściwie szacowane – uważa jeden z czołowyc...

Jaki będzie wpływ zmian klimatycznych na gospodarkę światową? 

Prof. Mark Lawrence z Uniwersytetu w Adelajdzie – zajmujący się badaniem ryzyka klimatycznego – podkreśla, że wyniki najnowszych badań uważa za bardzo wiarygodne. „Uważam, że wpływ zmian klimatycznych na gospodarkę może być jeszcze bardziej negatywny” – twierdzi. Jego zdaniem niedoszacowanie skutków zmian klimatu w modelach ekonomicznych sprawia, iż „potencjalne korzyści wynikające z natychmiastowej polityki klimatycznej zostały również znacząco niedocenione.”