Naukowcy chcą nowego szczytu klimatycznego. Chodzi o pięć punktów krytycznych

Świat ma coraz mniej czasu na wdrożenie działań zapobiegających przekraczaniu kolejnych „punktów krytycznych” na planecie. Naukowcy domagają się działań – i postulują zwołanie pilnego szczytu klimatycznego w tej sprawie.

Publikacja: 07.12.2023 14:17

Iracki rybak obok swej łodzi na wyschniętych mokradłach Al-Chibayish in południowym Iraku.

Iracki rybak obok swej łodzi na wyschniętych mokradłach Al-Chibayish in południowym Iraku.

Foto: ASAAD NIAZI / AFP

Mijający rok przejdzie do historii jako najcieplejszy w historii pomiarów. Naukowcy ostrzegają, że wraz z odnotowaniem szeregu kolejnych rekordów temperatur, pojawiło się wiele niepokojących zjawisk, takich jak wzrost tempa utraty lodu morskiego na Antarktydzie. 

Najnowsza analiza Global Tipping Points Report wykazała, że punkty krytyczne w świecie przyrody, wcześniej uważane za zdarzenia o dużym wpływie i niskim prawdopodobieństwie, obecnie należy uznać za „zdarzenia o dużym wpływie i wysokim prawdopodobieństwie”.

Naukowcy apelują o zwołanie nowego szczytu klimatycznego

Autorzy raportu oceniają, że pogłębiający się kryzys klimatyczny doprowadził do sytuacji, w której pięć głównych ziemskich punktów krytycznych zostało zagrożonych przekroczeniem. Są to pokrywa lodowa Grenlandii, lądolód Antarktydy Zachodniej, rafy koralowe, cyrkulacja północnoatlantycka oraz regiony wieloletniej zmarzliny.

Czytaj więcej

Eksperci nie mają wątpliwości. To będzie najcieplejszy rok w historii pomiarów

Naukowcy zauważyli też, że przekroczenie progu 1,5°C wzrostu globalnej temperatury, które może nastąpić ok. 2030 roku, zachwieje stabilnością kolejnych trzech punktów krytycznych. Co więcej, przekroczenie jednego punktu może wywołać efekt domina i doprowadzić do kolejnych katastrof. Prognozowana skala przekroczenia punktów krytycznych jest ogromna, np. załamanie się cyrkulacji prądów w Oceanie Atlantyckim w połączeniu z globalnym ociepleniem może spowodować utratę połowy światowego obszaru uprawy pszenicy i kukurydzy. 

Naukowcy dostrzegli również pozytywny aspekt punktów krytycznych w postaci dynamicznego rozwoju energii odnawialnej.

W raporcie podkreślono, że konieczne jest wdrożenie bardziej zdecydowanych działań klimatycznych. Dążenie do osiągnięcia zerowej emisji netto w 2050 roku to za mało by zapobiec najgorszym scenariuszom globalnego ocieplenia. Autorzy badania alarmują, że rządy muszą już teraz stopniowo wycofywać się ze spalania paliw kopalnych i ograniczyć emisje związane z użytkowaniem gruntów.

Zdaniem autorów analizy konieczna jest również poprawa zarządzania adaptacją do zmian klimatu i "stratami i szkodami", z uwzględnieniem nierówności między narodami i wewnątrz państw. Apelują również o zwołanie pilnego globalnego szczytu w sprawie punktów krytycznych, a także pogłębianie wiedzy na ich temat. 

Jeden z autorów analizy, dr Gregory Cooper z Instytutu Zrównoważonej Żywności Uniwersytetu w Sheffield zauważył, że ludzkość obecnie „ściga się z czasem, a okno możliwości szybko się zamyka”. Zdaniem kolejnego z autorów, prof. Pete’a Langdona z Uniwersytetu w Southampton, raport „podkreśla niepewność naszej przyszłości” i stanowi „ostateczne ostrzeżenie” dla ludzkości.

Raport opracowany przez międzynarodowy zespół ponad 200 badaczy, stanowi najbardziej kompleksową ocenę, jaką kiedykolwiek przeprowadzono w tej kwestii. Naukowcy wykorzystali dowody z zapisów paleoklimatycznych, obserwacji, teorii i złożonych modeli komputerowych, aby zidentyfikować i przeanalizować 26 potencjalnych punktów krytycznych systemu ziemskiego. 

Mijający rok przejdzie do historii jako najcieplejszy w historii pomiarów. Naukowcy ostrzegają, że wraz z odnotowaniem szeregu kolejnych rekordów temperatur, pojawiło się wiele niepokojących zjawisk, takich jak wzrost tempa utraty lodu morskiego na Antarktydzie. 

Najnowsza analiza Global Tipping Points Report wykazała, że punkty krytyczne w świecie przyrody, wcześniej uważane za zdarzenia o dużym wpływie i niskim prawdopodobieństwie, obecnie należy uznać za „zdarzenia o dużym wpływie i wysokim prawdopodobieństwie”.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Klimat i ludzie
Kartki na mięso i paliwo powstrzymają zmiany klimatu? Wyniki globalnego sondażu
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Klimat i ludzie
Sportwashing rośnie w siłę. Nowa strategia gigantów branży paliw kopalnych
Klimat i ludzie
Badanie: Zmiany klimatu rujnują demografię. Europa szczególnie zagrożona
Klimat i ludzie
Ekobójstwo będzie przestępstwem? Mieszkańcy najbogatszych państw świata zgodni
Klimat i ludzie
Co Polacy sądzą o Europejskim Zielonym Ładzie? Sondaż pokazuje największe lęki