Chiny nie rezygnują z węgla. Rekordowe inwestycje w energię z „czarnego złota”

Wśród priorytetów obecnego Plenum Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin znalazło się jedno kluczowe zadanie: opracowanie fundamentów kolejnego 5-letniego planu rozwoju kraju.

Mogłoby się wydawać, że tego typu dokumenty są reliktem czasów słusznie minionych, ale tych, które powstają za Wielkim Murem, nie sposób lekceważyć: co najmniej kilkakrotnie wywróciły one do góry nogami globalną gospodarkę. W latach 80., dzięki „polityce otwarcia” Chiny stały się fabryką świata, półtorej dekady temu – wyrywając się z „pułapki średnich dochodów” – postawiły na branże takie jak elektromobilność czy produkcja paneli solarnych, a w ostatnich pięciu latach gwałtownie rozwijały cyfrowy front swojej gospodarki, czego przejawem był pochód TikToka, Huawei czy pojawienie się DeepSeek.

Eksperci dosyć zgodnie zakładają, że nie czekają nas niespodzianki: Chiny ponownie postawią na nowe, cyfrowe i inteligentne, najlepiej jakością przewyższające zachodnie technologie. Przy czym konsekwencją tego kursu będą kolejne skoki zapotrzebowania na energię. I tu pojawia się większa zagadka: czy Państwo Środka, które dziś jest globalną lokomotywą branży OZE (jak obrazowo wyliczono: co sekundę Chińczycy instalują sto paneli solarnych), a zarazem ostatnim bastionem emisjogennej energetyki węglowej – nadal będą balansować między tymi skrajnościami, czy raczej postawią już na zieloną energię? Jak łatwo się domyślić, decyzja w tej sprawie – o ile zapadnie – będzie miała gigantyczne znaczenie dla bilansu globalnych emisji CO2.

Chiny: Rekordowe inwestycje węglowe, mniejszy udział węgla w miksie

Jak przypominają na stronach organizacji Carbon Brief analitycy ośrodka Centre for Research on Energy and Clean Air (CRECA), Lauri Myllyvyrta i Qi Qin, w ubiegłym roku Chiny rozpoczęły budowę inwestycji w moce węglowe rzędu 95 GW. Jednocześnie odpowiadało to 93 proc. globalnych inwestycji tego typu, co oznaczałoby, że – poza Chinami – decyzje o budowie nowych elektrowni niemal nie zapadają.

Czytaj więcej

Emisje

Rekordowy wzrost CO2 w atmosferze. Trzy wskaźniki, które niepokoją ekspertów

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) poinformowała, że ​​wzrost poziomu CO2 w atmosferze w...

W niczym nie zniechęca to Państwa Środka: w ciągu pierwszych miesięcy tego roku zdecydowano o budowie kolejnych 21 GW mocy węglowych, co oznacza, że tempo rozwoju energetyki węglowej, co najwyżej nieco zwolniło.

Inaczej wygląda to z perspektywy miksu energetycznego. W 2016 roku z węgla produkowano 75 proc. dostarczanej odbiorcom energii elektrycznej w kraju. Dziś ten udział spadł prawdopodobnie do poziomu około 50 proc. – Pekin doszedł do wniosku, że stary paradygmat rozwoju oparty na paliwach kopalnych wyszedł z użycia i nie pasuje do realiów XXI wieku – zapewniają eksperci instytutu Ember w opublikowanym w tym roku raporcie. – Władze chcą ustanowić nową „ekologiczną cywilizację”, która jednocześnie realizuje gospodarcze, społeczne i środowiskowe cele, wpisane od 2018 r. do konstytucji – dodają.

W jakimś stopniu potwierdzają to subtelne zabiegi o wejście w buty lidera zielonej transformacji na świecie. Chiny nie potwierdzają – ani nie zaprzeczają – że jeszcze w tym roku mogą osiągnąć punkt, za którym emisje zaczną spadać. Prezentują się jako lider pod względem know-how związanego z technologiami odnawialnymi. Wyhamowały inwestycje dewastujące środowisko naturalne i dynamicznie zalesiają olbrzymie połacie kraju. Oczyściły powietrze w wielu metropoliach i uruchomiły stosunkowo efektywne – przynajmniej w porównaniu do tego, co działo się wcześniej – systemy gospodarki komunalnej.

Cel: Nie drażnić „chińskiego Śląska”

W tym kontekście ów węgiel prezentuje się jak kula u nogi. Eksperci CRECA wskazują jednak, że u progu obecnej dekady doszło w Chinach do blackoutów, które popchnęły – przede wszystkim władze lokalne – do decyzji o jak najszybszym zapewnieniu stabilności systemu poprzez dobudowanie elektrowni węglowych. Ale też zastrzegają, że przerwy w dostawach prądu nie wynikały z tego, że zawiodła produkcja: to sieci przesyłowe i dystrybucyjne okazały się zbyt mało wydolne dla ilości energii, jaką nimi rozprowadzano. Innymi słowy, nie bezpieczeństwo i stabilność systemu są przyczyną węglowych inwestycji.

Mało tego, mocy przybywa, tymczasem zużycie węgla w energetyce spada: przykładowo, od grudnia ubiegłego roku przez kolejne pół roku było ono co miesiąc coraz niższe – mimo że startowały kolejne nowe elektrownie. „Nie ma korelacji między nowymi mocami a zmianą w poziomie produkcji z węgla czy powiązanymi z tym emisjami” – kwitują analitycy CRECA.

Czytaj więcej

Oceany i lodowce

Ziemia przekroczyła pierwszy klimatyczny punkt krytyczny. Eksperci biją na alarm

Z nowego raportu Global Tipping Points wynika, że Ziemia osiągnęła pierwszy katastrofalny punkt k...