„Czarna pszczoła" wróciła do Polski, choć uznawano ją za wymarłą. Jak jej pomóc?

Zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea) – zwyczajowo nazywana także „czarną pszczołą” – jest skąpo owłosiona i ciemno- lub brunatnofioletowa. Ze względu na swoje pokaźne rozmiary – długość nawet do 3,5 cm – jej pojawienie się nierzadko wzbudza żywe zainteresowanie. To największa pszczoła występująca w Polsce.

„Czarna pszczoła” występowała w naszym kraju w nielicznych stanowiskach od połowy XIX do lat 30. XX wieku – w tym okresie zanotowano zaledwie osiem miejsc jej występowania. W późniejszym czasie już jej nie obserwowano, w związku z czym w 2002 roku gatunek ten został uznany za wymarły. Zadrzechnia fioletowa przez wiele lat opisywana była w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt Ginących i Zagrożonych jako "gatunek prawdopodobnie wymarły". Opis zaderzchni mówił wówczas, że jest to „bardzo rzadki gatunek śródziemnomorski, na terenie dzisiejszej Polski notowany był zaledwie kilkakrotnie w latach 1868–1935, odtąd niepotwierdzony”. 

Sytuacja zmieniła się w 2005 roku – od tamtej pory „czarną pszczołę” zaobserwowano już między innymi w Poleskim Parku Narodowym, Bieszczadach Zachodnich, Wrocławiu, Oławie, Miechowie oraz Włoszczowie. Zdaniem niektórych ekspertów, owad powrócić mógł do Polski między innymi w związku z postępującym ociepleniem klimatu.

Czytaj więcej

Planeta

Pszczoły mają trudności z zapylaniem. Powodem zanieczyszczone powietrze

Ozon sprawia, że zmienia się zapach wydzielany przez kwiaty oraz zasięg, na jaki się on rozchodzi...

„Czarna pszczoła” wróciła na polskie łąki. Wcześniej uznana została za gatunek prawdopodobnie wymarły

W latach 2004–2014 „czarna pszczoła” objęta była w Polsce ścisłą ochroną gatunkową, a od 2014 – częściową. W 2016 roku udało się znaleźć aż 26 stanowisk tego owada, o czym donosiło Stowarzyszenie Natura i Człowiek.

Eksperci zaznaczają, że by przetrwać, owad potrzebuje zachowania starodrzewów – przede wszystkim drzew suchych.Są oni zdania, że „czarna pszczoła” zniknęła wcześniej właśnie z tego powodu – jedną z głównych tego przyczyn miało być zanikanie spróchniałych drzew, w których owady zakładają gniazda.

Eksperci zaznaczają, że warto włączyć się w ochronę zadrzechni w swoim najbliższym otoczeniu stosując się do zaleceń opracowanych przez naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, które zostały opublikowane m.in. w pracy: "Feasibility of preparing nesting box and luring large solitary carpenter bee, Xylocopa valga”.

Badacze polecają między innymi, by nie usuwać spróchniałego drewna – na przykład ze ścian drewnianych budynków, płotów, pni martwych drzew. Dzięki temu zadrzechnie będą mogły tam zbudować gniazda. „Na wysokości 3 metrów umieśćmy w ogrodzie klocki z drewna wierzbowego z nawierconymi otworami o średnicy 10–20 mm i długości 10–20 cm” – czytamy w zaleceniach ekspertów.

Naukowcy polecają też, by nie zbliżać się do gniazd owadów, by nie niepokoić pszczół. Istotne jest także, by posadzić rośliny, które lubi zadrzechnia – to między innymi: kozibród łąkowy, orlik pospolity, cieciorka pstra, żmijowiec zwyczajny, lebiodka pospolita, koniczyna, śliwa, głóg i kruszyna.

Czytaj więcej

Zwierzęta

Coraz mniej owadów przez zmiany klimatu i rolnictwo

Jak wynika z badania opublikowanego na łamach czasopisma Nature, intensywne rolnictwo i ocieplają...

Jak pomóc „czarnej pszczole”? Eksperci wyjaśniają

Badacze zaznaczają, że do ochrony „czarnej pszczoły” może przyczynić się właściwie każdy kto napotka tego wyjątkowego owada na swojej drodze. Co robić? Eksperci, na których powołuje się Generalna Dyrekcja Ochrona Środowiska, wyjaśniają, że można zrobić to w dość prosty sposób: