Zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea) – zwyczajowo nazywana także „czarną pszczołą” – jest skąpo owłosiona i ciemno- lub brunatnofioletowa. Ze względu na swoje pokaźne rozmiary – długość nawet do 3,5 cm – jej pojawienie się nierzadko wzbudza żywe zainteresowanie. To największa pszczoła występująca w Polsce.
„Czarna pszczoła” występowała w naszym kraju w nielicznych stanowiskach od połowy XIX do lat 30. XX wieku – w tym okresie zanotowano zaledwie osiem miejsc jej występowania. W późniejszym czasie już jej nie obserwowano, w związku z czym w 2002 roku gatunek ten został uznany za wymarły. Zadrzechnia fioletowa przez wiele lat opisywana była w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt Ginących i Zagrożonych jako "gatunek prawdopodobnie wymarły". Opis zaderzchni mówił wówczas, że jest to „bardzo rzadki gatunek śródziemnomorski, na terenie dzisiejszej Polski notowany był zaledwie kilkakrotnie w latach 1868–1935, odtąd niepotwierdzony”.