Satelita zaczął monitorowanie jakość powietrza w Europie. Są pierwsze dane

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zaprezentowała pierwsze dane z nowego satelity Copernicus Sentinel-4 – pierwszej w historii europejskiej misji, która będzie monitorować jakość powietrza nad Europą. Pozyskane z niej informacje mają posłużyć naukowcom, w tym między innymi specjalistom z polskiego Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB).

Czytaj więcej

Planeta

Nowy raport na temat jakości powietrza w Europie. Co truje nas najbardziej?

Według najnowszej analizy opublikowanej przez serwis monitoringu atmosfery Copernicus (CAMS), w u...

Copernicus Sentinel-4: „Strażnik jakości powietrza” w Europie 

Satelita Sentinel-4 został wyniesiony na orbitę w lipcu 2025 r. w ramach europejskiego programu Copernicus, którego celem jest dostarczanie danych o stanie środowiska naturalnego. Misja realizowana jest we współpracy z nowym satelitą meteorologicznym Meteosat Third Generation Sounder, co umożliwia jednoczesne badanie pogody i jakości powietrza z jednej orbity.

Co odróżnia Sentinel-4 od innych satelitów obserwujących Ziemię z orbit polarnych? Pozostaje ona nieruchoma względem naszej planety. Oznacza to, że stale monitoruje ona ten sam obszar – Europę i północną Afrykę – i dostarcza aktualnych danych co godzinę, ukazując, jak zmienia się poziom zanieczyszczeń niemal w czasie rzeczywistym.

„Satelita badający skład chemiczny atmosfery analizuje charakterystykę promieniowania pochodzącego od atmosfery. Na tej podstawie naukowcy mogą wykryć obecność różnych gazów na podstawie tzw. sygnatury spektralnej. W ten sposób da się określić, gdzie w powietrzu znajduje się np. dwutlenek azotu, siarki czy ozon. Dzięki uchwyceniu cogodzinnych zmian w rozkładzie kolumny troposferycznej, Sentinel-4 staje się naszym kosmicznym »strażnikiem jakości powietrza«” – wyjaśnia dr inż. Karol Przeździecki z Zakładu Modelowania Atmosfery i Klimatu w IOŚ-PIB, ekspert zaangażowany w Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS NCP).

Czytaj więcej

Smog

Nowe dane na temat smogu. Tylko dwa państwa w Europie spełniają normy WHO

Mieszkańcy zdecydowanej większości państw świata są narażeni na oddychanie powietrzem, które nie...

Jakość powietrza w Europie: Pierwsze dane z satelity Sentinel-4

Choć jest to dopiero początek działania satelity, eksperci już podkreślają, że pierwsze obrazy wyglądają imponująco. Widać na nich między innymi stężenia takich gazów, jak dwutlenek azotu (NO₂), dwutlenek siarki (SO₂) i ozon – substancji, które mają ogromny wpływ zarówno na zdrowie ludzi, jak i klimat.

Eksperci tłumaczą, że na jednym z pierwszych ujęć zaobserwowano wyraźne „gorące punkty” zanieczyszczeń nad północnymi Włochami oraz wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, gdzie koncentruje się intensywny ruch drogowy i przemysł. Inne zdjęcia ukazują zaś chmurę dwutlenku siarki unoszącą się z wulkanu Etna, a także rozkład ozonu w atmosferze, zgodny z wynikami pomiarów z innych satelitów.

Według badaczy uzyskane dane potwierdzają, iż Sentinel-4 funkcjonuje zgodnie z założeniami misji, a jego instrumenty działają z najwyższą precyzją. „Jesteśmy niezmiernie zadowoleni, widząc te pierwsze wstępne wyniki – dziękuję wszystkim zaangażowanym w misję” – zaznacza Didier Martin, kierownik projektu Sentinel-4 w ESA. 

Czytaj więcej

Planeta

Czym oddychamy w Europie? Eksperci zwracają uwagę na sytuację w Polsce

Służba Monitorowania Atmosfery Copernicus (CAMS) opublikowała najnowszy raport oceniający jakość...

Copernicus Sentinel-4: Znaczenie misji dla zdrowia i klimatu

Zanieczyszczenia, takie jak dwutlenek azotu i dwutlenek siarki, pochodzą głównie z transportu, przemysłu i spalania paliw kopalnych. Substancje te powodują choroby układu oddechowego, wpływają negatywnie na klimat i przyczyniają się do powstawania smogu. Zagrożenie dla zdrowia – mimo że w stratosferze pełni kluczową rolę ochronną przed promieniowaniem UV – stanowi również ozon w dolnych warstwach atmosfery. Dlatego tak istotne jest, by naukowcy stale pozyskiwali informacje na ten temat. 

Eksperci podkreślają, że nowy satelita umożliwi im i służbom środowiskowym dokładniejsze śledzenie zmian jakości powietrza, prognozowanie epizodów smogowych oraz szybsze reagowanie na zagrożenia. To – jak zauważają badacze – znaczący krok naprzód w zakresie europejskiego monitoringu atmosfery oraz dowód na skuteczność współpracy nauki, technologii i polityki środowiskowej w służbie ochrony zdrowia publicznego.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Miquel Oliu-Barton: Jakość powietrza w UE: jest pozytywny sygnał. Ale i luki

Wdrożenie bardziej rygorystycznych unijnych norm jakości powietrza będzie wymagało dokładnego mon...

Jakość powietrza w Europie: Lepiej, ale daleko od ideału

Zdaniem ekspertów wyniki analiz potwierdzają skuteczność wdrożonych dotychczas działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Europie. Nie wyklucza to jednak tego, że wciąż pozostaje sporo do zrobienia. 

Jak wskazuje sierpniowy raport Służby Monitorowania Atmosfery Copernicus (CAMS), poziom powietrza w Europie zauważalnie – lecz powoli – się poprawia, mimo że minione lato było najgorętszym zarejestrowanym latem w historii kontynentu.

Według analizy w 2024 r. na dość stabilnym poziomie utrzymał się ozon, pomimo wysokich temperatur. Wiosną jego stężenie było dość niskie w porównaniu z poprzednimi latami, m.in. w Niemczech, na Węgrzech oraz w Polsce, co wynikało częściowo z opadów w tej części kontynentu.