Jakość powietrza w Europie. Tylko trzy kraje spełniają normy WHO dotyczące smogu

W ciągu ostatnich dwóch dekad jakość powietrza w Europie znacząco się poprawiła, ale nadal 98 procent mieszkańców naszego kontynentu oddycha powietrzem, które nie spełnia norm Światowej Organizacji Zdrowia.

Publikacja: 19.03.2024 12:15

98 procent Europejczyków żyje na obszarach, gdzie roczne poziomy zanieczyszczeń wywołujących smog pr

98 procent Europejczyków żyje na obszarach, gdzie roczne poziomy zanieczyszczeń wywołujących smog przekraczają normy zawarte w wytycznych WHO.

Foto: Vladyslav Tobolenko Unsplash

Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), zanieczyszczenie powietrza jest największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia w Europie. Oddychanie powietrzem w którym stężenie cząstek stałych (PM2,5 i PM10) przekraczało dopuszczalne normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jedynie w 2021 roku doprowadziło do co najmniej 253 000 przedwczesnych zgonów. W wyniku narażenia na powietrze zawierające alarmująco wysokie stężenie dwutlenku azotu zmarło przedwcześnie co najmniej 52 000 osób.

Jakość powietrza w Europie: nowe dane WHO

Najnowsze badanie, przeprowadzone przez Instytut Zdrowia Globalnego w Barcelonie (ISGlobal), wykazało, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat jakość powietrza w Europie uległa sporej poprawie. Celem badania było oszacowanie liczby dni przekraczających wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na rok 2021 dla jednej lub wielu substancji zanieczyszczających, określanych mianem „dni zanieczyszczonego powietrza”. W tym celu dokonano analizy poziomu zanieczyszczeń w ponad 1400 regionach w 35 krajach europejskich, reprezentujących 543 miliony ludzi.

Czytaj więcej

Niszczymy Półwysep Helski. Raport NIK: „Niedopuszczalna ingerencja w środowisko”

Jak ustalili naukowcy, w latach 2003–2019 średnie stężenia małych i drobnych cząstek stałych (PM2,5 i PM10) spadły na całym kontynencie. Największy spadek odnotowano w przypadku poziomu PM10 (2,72 proc.). Stężenie NO2 spadło w tym czasie o 2,45 proc., a stężenie PM2,5 o 1,72 proc. Z kolei w Europie Południowej poziom ozonu wzrastał rocznie o 0,58 proc., co doprowadziło do prawie czterokrotnego wzrostu liczby dni z wyjątkowo zanieczyszczonym powietrzem. Żaden kraj nie spełnił rocznego standardu dotyczącego O3 w szczycie sezonu w całym cyklu badania.

Według badania, choć co do zasady jakość europejskiego powietrza uległa poprawie, to nadal wciąż ponad 98 proc. mieszkańców Europy żyje na obszarach, gdzie roczne poziomy PM2,5 przekraczają normy zawarte w wytycznych WHO. Ponad 80 proc. Europejczyków jest narażonych na zbyt wysokie stężenie PM10, a niemal 87 proc. oddycha powietrzem zawierającym zbyt wysokie stężenie dwutlenku azotu, powiązanego z zachorowalnością na szereg chorób płuc.

Jedynie trzy państwa w Europie mogą pochwalić się jakością powietrza, którą spełnia normy WHO. Wszystkie te państwa leżą w północnej części kontynentu. To Estonia, Finlandia i Islandia. Na świecie takich państw jest jedynie 7 – oprócz Estonii, Finlandii i Islandii to Australia, Grenada, Mauritius i Nowa Zelandia. Listę zamyka z kolei Bangladesz i Pakistan, uznawane obecnie za kraje z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem na świecie. Niewiele lepsza sytuacja jest w Indiach, Tadżykistanie i Burkina Faso.

Groźne dla zdrowia zanieczyszczenia powietrza są głównie wynikiem spalania paliw kopalnych, głównie w procesie wytwarzania energii, ogrzewania domów i ruchu samochodowego. Część europejskich miast stara się z nimi walczyć, m.in. wprowadzając strefy niskiej emisji dla pojazdów czy – jak np. Polska – odchodząc od używania pieców węglowych.

Smog
Miasta w Polsce z najgorszą jakością powietrza. Nowy ranking pokazuje zmianę
Smog
Raport: Polskie miasta nie spełniają norm jakości powietrza. Gdzie najgorzej?
Smog
Badanie: stan powietrza w polskich miastach coraz lepszy. Polacy uważają inaczej
Smog
Smog w Polsce bardziej uderza w kobiety. Zaskakujące ustalenia polskich badaczy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Smog
Zaskakujący efekt poprawy jakości powietrza: Ziemia ociepla się jeszcze szybciej