Te unikalne siedliska pełnią kluczowe funkcje ekologiczne, są schronieniem dla rzadkich gatunków zwierząt i roślin, regulują przepływ wód, magazynują węgiel i wpływają na jakość naszego środowiska, ale także stoją w obliczu poważnych zagrożeń. Dlatego tak istotne jest zrozumienie ich znaczenia oraz roli, jaką możemy odegrać jako obywatele, w ich ochronie.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska uruchomił kampanię dotyczącą ochrony bioróżnorodności w Polsce. Mokradła, w tym torfowiska i inne obszary bagienne, to unikalne ekosystemy, które stanowią optymalne środowisko życia dla wielu gatunków roślin i zwierząt, również zagrożonych oraz endemicznych, zapewniając im schronienie, pożywienie i miejsca rozrodu, co przyczynia się do utrzymania różnorodności biologicznej. Mokradła działają jak naturalne oczyszczalnie, usuwając zanieczyszczenia z wód powierzchniowych i pełnią ważną funkcję w naturalnym systemie infiltracji wód. Odgrywają istotną rolę w retencji, czyli w zatrzymywaniu i magazynowaniu wody. Działają jak naturalne zbiorniki, które gromadzą nadmiar wody w okresach opadów i stopniowo ją uwalniają w okresach suszy. Retencja wody ma znaczenie dla zachowania równowagi hydrologicznej ekosystemów, a także dla regulacji przepływu rzek i zapobiegania powodziom.
Torfowiska są jednymi z największych magazynów węgla na ziemi. Odkładające się od tysięcy lat szczątki roślinne, które tworzą złoża torfu, to pula węgla, który nie powinien z powrotem trafić do atmosfery – dlatego zachowanie i ochrona torfowisk są kluczowe w walce ze zmianami klimatu.
Ponadto, mokradła, w tym torfowiska i inne obszary bagienne, pełnią ważną rolę jako atrakcyjne miejsca dla turystyki ekologicznej, edukacji i nauki, zwiększając świadomość ludzi o potrzebie ochrony przyrody i zrównoważonego użytkowania zasobów naturalnych.
Niestety są to też obszary bardzo zagrożone, między innymi przez działalność człowieka. Ma to związek z osuszaniem i degradacją siedlisk w celu pozyskiwania terenów pod rolnictwo, hodowlę lub eksploatację torfu na cele energetyczne i ogrodnicze. Osuszanie prowadzi do utraty wilgotności i obniżenia poziomu wód. Wydobycie torfu powoduje uwalnianie zgromadzonego węgla do atmosfery. Ponadto wprowadzanie zanieczyszczeń, takich jak nawozy, pestycydy i ścieki do mokradeł, może zakłócić równowagę ekologiczną tych siedlisk, powodując np. obumieranie roślinności, zmniejszenie dostępności pożywienia dla organizmów wodnych oraz zakłócenia w łańcuchach pokarmowych. Kolejnymi zagrożeniami dla mokradeł i torfowisk są rozwój urbanistyczny, infrastruktura drogowa oraz fragmentacja siedlisk.
