Śpimy coraz mniej i coraz gorzej. Zmiany klimatu dotarły do sypialni

Wiemy już, że kiedy mamy do czynienia z ekstremalnymi temperaturami powietrza, więcej ludzi umiera wskutek chorób układu krążenia czy płuc. Ale co niesie stały wzrost temperatur dla całej populacji? – opowiada dr Jiawen Liao, naukowiec z Keck School of Medicine na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w rozmowie z dziennikiem „The Independent”.

Odpowiedzią na to pytanie były badania przeprowadzone przez jego zespół, których wyniki zostały właśnie opublikowane na łamach magazynu „Environment International”. Dowodzą one, że wyższa temperatura otoczenia uniemożliwia schłodzenie ciała w nocy, wywołuje bezwiedną reakcję stresową, skraca czas głębokiego snu i jego fazy REM (rapid eye movement).

Cenne minuty snu

Badaniem objętych było 14 232 dorosłych osób w Stanach Zjednoczonych, a pomiary jakości i długości snu prowadzono od 2010 do 2022 r. Informacje zbierano zarówno poprzez wywiady z uczestnikami, jak i dane pochodzące z opasek monitorujących stan organizmu FitBit. W sumie przekładało się to na dwanaście milionów monitorowanych nocy – dane z nich zestawiono też z informacjami o lokalizacji i warunkach atmosferycznych, w jakich zasypiał uczestnik.

Czytaj więcej

Jakość życia

Zielone standardy w nowych blokach. Wyższy komfort życia mieszkańców

Energooszczędne, a nawet energetycznie samowystarczalne, bez marnowania wody – takie mają być wro...

Z zebranych danych wynika, że statystycznie 10-stopniowy wzrost temperatury w ciągu dnia przekłada się na 2,19 minuty (miara według urządzeń przekładająca się na ok. 2,12 minuty) utraconego snu, zaś analogiczny wzrost temperatury w ciągu nocy oznacza sen krótszy o 2,63 minuty (ok. 2,40 minuty). – Wartości mogą wydawać się niewielkie, ale jeżeli zsumuje się to u milionów ludzi, całkowity wpływ (temperatur – przyp. red.) jest olbrzymi – podkreśla Liao. – To badanie jest ważnym krokiem w rozumieniu, jak na sen wpływają czynniki środowiskowe, jak upał, mogący zwiększać ryzyko chorób czy nawet śmierci – dodaje.

Tym bardziej że niezdrowe skutki utraty snu wskutek wyższej temperatury nie rozkładają się równomiernie w całej populacji. Z badań Kalifornijczyków wynika, że upalna noc może być bardziej uciążliwa dla kobiet, osób o pochodzeniu latynoskim, osób przewlekle chorych, a także tych o niższym statusie ekonomicznym.

Osoby szczególnie narażone na konsekwencje utraty snu

Wyniki badań z USA są dosyć zbieżne z podobnymi badaniami prowadzonymi w Chinach w ostatnich latach. Były one szerzej zakrojone – objęły niemal 214,5 tysiąca osób – ale przyniosły zbieżne wnioski, może nawet nieco bardziej ponure, gdyż chińscy naukowcy nie tylko przełożyli 10-stopniowe wzrosty temperatur na długość snu, ale też jego jakość. W ich badaniach grupy najbardziej narażone na deprywację snu to seniorzy, kobiety czy osoby otyłe.

Ich wyniki (opublikował je wiosną periodyk „Nature Communications”) wskazują, że długość fazy głębokiego snu skróciła się o 2,82 proc., a całego snu – o 9,67 minut. W takim scenariuszu wskaźnik deprywacji snu rośnie o 20 proc., a biorąc pod uwagę przewidywania dotyczące niczym nieograniczonego wzrostu emisji gazów cieplarnianych – do końca stulecia mógłby on wzrosnąć o kolejne ponad 10 proc. Według autorów badań oznacza to, że pod koniec stulecia ludzie będą de facto spać o 33,28 godziny krócej, bez względu na to, ile czasu spędzą w łóżku.

Czytaj więcej

Odzież

Nadciąga wielka zmiana dla branży tekstylnej. Dla rynku to też szansa

W nadchodzących miesiącach powinny się zacząć prace nad systemem rozszerzonej odpowiedzialności p...

O uciekającym nam śnie wspominają też autorzy badania Lancet Countdown, którego ósmą edycję zorganizował w zeszłym roku prestiżowy magazyn „Lancet”. Tu szacunki nie są nazbyt szczegółowe: naukowcy ocenili, że w porównaniu do lat 1986-2005 w ciągu ostatnich pięciu lat (2019-2024) śpimy de facto o 5 proc. mniej. – Tu już nie chodzi o ekstremalne zjawiska pogodowe – podkreślał na łamach tygodnika „Time” Jeremy Farrar ze Światowej Organizacji Zdrowia. – Chodzi raczej o to, że zmiany klimatu każdego tygodnia, każdego miesiąca po trochu wpływają na nasze zdrowie – kwitował.