Kryzys klimatyczny i bioróżnorodności to globalny stan zagrożenia zdrowia

Na łamach ponad 200 czasopism medycznych ukazał się artykuł, w którym eksperci wzywają Światową Organizację Zdrowia (WHO) do uznania, że pogłębiający się kryzys klimatyczny oraz kryzys bioróżnorodności poważnie zagraża zdrowiu ludzi na całym świecie.

Publikacja: 26.10.2023 13:40

Kryzys klimatyczny i bioróżnorodności to globalny stan zagrożenia zdrowia

Foto: Adobe stock

O tym, że kryzys klimatyczny ma katastrofalny wpływ na zdrowie ludzi, naukowcy mówią od dawna. Wynikające z niego m.in. coraz częstsze i bardziej intensywne fale upałów przyczyniają się ogromnej liczby przedwczesnych zgonów, która w tym roku jedynie w Europie przekroczyła 60 000. Fatalne dla zdrowia są również te działania, które przyczyniają się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych, będących główną przyczyną pogłębiania się kryzysu klimatycznego. Opublikowana na początku roku analiza organizacji Health and Environment Alliance (HEAL) pt. “Szkodliwy węgiel. Jak rezygnacja ze spalania węgla poprawi stan zdrowia publicznego w Polsce?” wykazała, że wygaszanie produkcji energii z węgla mogłoby zapobiec 34 tysiącom przedwczesnych zgonów oraz tysiącom nowych przypadków chorób i utraconych dni pracy do 2049 roku, czyli do czasu, kiedy według deklaracji polskiego rządu, będą w kraju funkcjonować elektrownie węglowe. Gdyby Polska zdecydowała się na odejście od węgla do 2030 roku, budżet państwa mógłby też zaoszczędzić 273 miliardy złotych.

Czytaj więcej

Antybiotyki a zanieczyszczone powietrze. Naukowcy znaleźli powiązanie

O uznanie relacji pomiędzy kryzysem klimatyczny oraz kryzysem bioróżnorodności a zdrowiem publicznym zabiegają lekarze i naukowcy, którzy opublikowali list otwarty, wzywając Światową Organizację Zdrowia do przyznania, że światowi przywódcy powinni traktować je jako elementy tego samego problemu, a co za tym idzie, rozwiązywać je wspólnie.

W liście otwartym redaktorzy pism medycznych podkreślają, że „kryzys klimatyczny będzie miał poważne skutki dla zdrowia, ponieważ w wyniku zakłóceń społecznych i gospodarczych systemów [wystąpią] niedobory ziemi, schronienia, żywności i wody, pogłębianie ubóstwa, co z kolei doprowadzi do masowych migracji oraz konfliktów”. Ostrzegają, że rosnące temperatury, coraz częstsze i groźniejsze w skutkach zjawiska pogodowe, zanieczyszczenie powietrza oraz rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych stanowią jedne z głównych problemów zdrowotnych powiązanych ze zmianami klimatycznymi.

Zauważają jednak, że „natura ma niezwykłą moc przywracania”, a wylesione tereny można przywrócić do użytku. Stwierdzają też, że warto brać przykład z ludności rdzennej, gdyż jej podejście do ziemi jest szczególnie korzystne w kontekście regeneracji. Chwalą też jej kontakt z naturą, który jest również korzystny dla zdrowia. Tymczasem większość społeczeństwa traci więź z naturą, co w połączeniu z postępującą utratą różnorodności biologicznej prowadzi do wzrostu występowania m.in. zaburzeń neuropsychiatrycznych, alergii czy chorób autoimmunologicznych.

Naukowcy przypominają również, że ok. 20 proc. globalnej populacji polega na dzikich gatunkach roślin oraz zwierząt w kwestii zdobycia pożywienia oraz utrzymania się. Degradacja dzikiej przyrody, zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach, stanowi więc dla nich ogromny problem. Z kolei nierozważne zarządzanie gruntami doprowadziło do zbliżenia do siebie gatunków niewystępujących z reguły blisko siebie w naturze, co zwiększyło wymianę patogenów i doprowadziło do pojawiania się nowych chorób oraz pandemii. Ostrzegają również, żeby w działaniach mających na celu łagodzenie i adaptację do zmian klimatu, brać pod uwagę wyzwania związane z zachowaniem różnorodności biologicznej, która jest konieczna dla utrzymania zdrowych ekosystemów.

Naukowcy apelują również o przemyślenie konsumpcyjnego stylu życia, docenienia więzi człowieka z naturą oraz dążenie do zmniejszenia nierówności.

Czytaj więcej

Zmiana klimatu to wyzwanie także dla zdrowia publicznego

W liście przypomniano, że w czasie odbywającego się w grudniu ubiegłego roku szczytu klimatycznego ONZ ds. bioróżnorodności uzgodniono szereg rozwiązań, mających na celu ochronę co najmniej 30 proc. lądów i oceanów do 2030 roku. Tymczasem wiele rozwiązań nie zostało zrealizowanych, co sprawia, że ekosystemy są jeszcze bardziej narażone na dotarcie do „punktów krytycznych”. Autorzy pisza, że aby WHO mogła uznać daną sytuację za zagrożenie zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym musi być ona poważna, nagła, niezwykła lub nieoczekiwana, nieść ze sobą konsekwencje dla zdrowia publicznego poza granicami danego państwa oraz wymagać natychmiastowych działań międzynarodowych. Według naukowców, kryzys klimatyczny spełnia wszystkie te warunki.

Redaktorzy czasopism poparli również petycję wzywającą WHO do ogłoszenia globalnego stanu zagrożenia zdrowia publicznego na Światowym Zgromadzeniu Zdrowia w maju 2024 roku.

O tym, że kryzys klimatyczny ma katastrofalny wpływ na zdrowie ludzi, naukowcy mówią od dawna. Wynikające z niego m.in. coraz częstsze i bardziej intensywne fale upałów przyczyniają się ogromnej liczby przedwczesnych zgonów, która w tym roku jedynie w Europie przekroczyła 60 000. Fatalne dla zdrowia są również te działania, które przyczyniają się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych, będących główną przyczyną pogłębiania się kryzysu klimatycznego. Opublikowana na początku roku analiza organizacji Health and Environment Alliance (HEAL) pt. “Szkodliwy węgiel. Jak rezygnacja ze spalania węgla poprawi stan zdrowia publicznego w Polsce?” wykazała, że wygaszanie produkcji energii z węgla mogłoby zapobiec 34 tysiącom przedwczesnych zgonów oraz tysiącom nowych przypadków chorób i utraconych dni pracy do 2049 roku, czyli do czasu, kiedy według deklaracji polskiego rządu, będą w kraju funkcjonować elektrownie węglowe. Gdyby Polska zdecydowała się na odejście od węgla do 2030 roku, budżet państwa mógłby też zaoszczędzić 273 miliardy złotych.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zdrowie
Od czego zależy jakość snu? Nowe ustalenia naukowców. Badanie objęło 18 krajów
Zdrowie
Mikroplastikiem odżywiają się nawet nienarodzone dzieci. „Nie zatrzymamy tego”
Zdrowie
Nadchodzi fala zachorowań na raka. Jakość powietrza jednym z winowajców
Zdrowie
„Wirusy zombie” obudzą się na Syberii? Naukowcy: to droga do nowej pandemii
Zdrowie
Badanie: czy dieta wegańska może zmniejszać ryzyko zakażenia koronawirusem?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?