Strefa czystego transportu w Warszawie? „50 proc. mniej spalin w tej dekadzie”

TRUE Initiative (The Real Urban Emissions Initiative) – partnerstwo Fundacji FIA i Międzynarodowej Rady ds. Czystego Transportu (ICCT), dostarczające danych na temat zanieczyszczeń – zaprezentowała swój nowy raport "Prognozowana poprawa emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych w wyniku utworzenia strefy czystego transportu w Warszawie”. Wynika z niego, że utworzenie strefy czystego transportu w stolicy przyniosłoby dość szybkie efekty – dokument mówi bowiem, że do 2027 roku zniknęłaby połowa tlenków azotu (NOx), a do 2025 połowa pyłów zawieszonych (PM) emitowanych przez pojazdy.

Czytaj więcej

Transport

Samochód elektryczny lepszy dla klimatu i portfela

Inwestycje w pojazdy elektryczne mogą przynieść szereg korzyści nie tylko środowiskowych, lecz ró...

Strefa czystego transportu potrzebna w stolicy Polski?

Władze polskiej stolicy podejmują rozmaite starania, mające na celu poprawę zdrowia mieszkańców poprzez ograniczanie zanieczyszczeń powietrza – tzw. niskiej emisji z domowych pieców czy smogu komunikacyjnego, którego źródłem są pojazdy. Z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z 2022 roku wynika, że są to działania pilne i niezbędne. Nie bez powodu jako przykład wskazano punkt pomiarowy przy Al. Niepodległości na warszawskim Śródmieściu – odnotowano tam najwyższe średnioroczne stężenia szkodliwych pyłów zawieszonych PM10, jak i trującego dwutlenku azotu (NO2) w całym województwie. Powód? Duże natężenie ruchu samochodowego, które w tym miejscu utrzymuje się na podobnie wysokim poziomie przez cały rok.

Dane GIOŚ wskazują mimo wszystko, że jakość powietrza w centrum Warszawy ulega powolnej poprawie – przyczynia się do tego między innymi stopniowa wymiana pojazdów na nowsze. Co kilka lat auta produkowane w Europie muszą spełniać bowiem coraz bardziej rygorystyczne normy emisyjne. Zdaniem wielu ekspertów, jednym z narzędzi, które pomogłoby przyspieszyć ten procesu jest wprowadzenie strefy czystego transportu. Rozwiązanie to szeroko stosowane jest już w zachodniej Europie – w wielu miastach, w tym między innymi w Londynie, przyczyniło się do szybkiej redukcji emisji i w rezultacie poprawy stanu powietrza. Czy powinno zostać wprowadzone także w stolicy Polski?

Jak szybko może poprawić się stan powietrza w Warszawie?

Władze Warszawy przystępując do utworzenia strefy czystego transportu nawiązały współpracę z międzynarodową organizacją TRUE Initiative, której badacze jesienią 2020 roku przeprowadzili pomiary emisji z blisko 150 tys. pojazdów w sześciu punktach pomiarowych. Na ich bazie naukowcy przeprowadzili analizę możliwego wprowadzenia wpływu strefy czystego transportu na samochodowe emisje w Warszawie.

Jak mówi Tamas Dombi, dyrektor Biura Zarządzania Ruchem Drogowym w Urzędzie M. St. Warszawy, "opracowanie TRUE Initiative jest bardzo pomocne dla analizy wpływu wdrożenia strefy czystego transportu na jakość powietrza w Warszawie”. - Dzięki prognozie spadku zanieczyszczeń w różnych wariantach możemy wskazać oczekiwane korzyści dla jakości powietrza z wdrożenia strefy - zaznacza. 

Punktem wyjścia do analizy TRUE Initiative były duże dysproporcje między autami różnych generacji pod względem emisji szkodliwych dla zdrowia substancji – przede wszystkim pyłów zawieszonych (PM) i tlenków azotu (NOx). Wiąże się to z postępującą wraz rozwojem motoryzacji i wymuszaną unijną legislacją coraz lepszą sprawnością silników – z reguły im nowsze auto tym produkuje mniej zanieczyszczeń. Efekt jest taki, że to relatywnie nieliczna grupa najstarszych pojazdów – szczególnie z silnikiem Diesla – odpowiada za większość trujących emisji gazów i pyłów. Badanie wskazuje, że w Warszawie pojazdy wyprodukowane przed 2011 roku – które według szacunków w 2026 roku stanowić będą 8 proc. floty – będą jednocześnie odpowiedzialne za 27 proc. samochodowych emisji NOx i 55 proc. emisji PM.

Ze względu na naturalną eksploatację samochodów oraz ich wymianę na nowsze, z czasem warszawska flota będzie stawała się coraz mniej emisyjna. Z szacunków TRUE wynika jednak, że przy zachowaniu obecnego tempa rotacji floty pojazdów, samochodowe emisje zanieczyszczeń powietrza zmaleją o połowę w ciągu około dekady, a spadek poziomu emisji poniżej 25 proc. byłby możliwy dopiero pod koniec lat 30.

Czytaj więcej

Ekologia

Czy producenci samochodów zaniżają emisję spalin i to nawet kilkukrotnie?

Pozarządowa Europejska Federacja Transportu i Środowiska sugeruje, że globalne emisje producentów...

Do 2027 roku zniknęłaby połowa tlenków azotu, a do 2025 – połowa pyłów zawieszonych

Jak czytamy w raporcie TRUE Initiative, „w zaprezentowanym wariancie 1 strefy czystego transportu – zbieżnym z projektem SCT zaprezentowanym w styczniu 2023 roku – jej utworzenie doprowadziłoby do redukcji połowy samochodowych emisji pyłów zawieszonych (PM) w 2025 roku a tlenków azotu (NOx) w 2027 roku. To od sześciu do dziewięciu lat wcześniej niż w scenariuszu bazowym zakładającym brak strefy.

Naukowcy podkreślają, że im szybsze będzie wdrażanie kolejnych założeń strefy, tym większy i szybszy będzie jej wpływ na emisje zanieczyszczeń powietrza. Autorzy badania rozważają przyspieszony harmonogram wdrażania – w wariancie 2 możliwe jest osiągnięcie redukcji emisji PM i NOx o 75 proc. wcześniej niż w wariancie 1, przy czym redukcja emisji PM może zostać osiągnięta rok lub dwa lata wcześniej, a redukcja emisji NOx – dwa do trzech lata wcześniej.