Światowy Dzień Środowiska 2025. Plastik czyli wyzwanie i wielka szansa

5 czerwca, w Światowy Dzień Środowiska, na całym świecie odbyły się wydarzenia przypominające o kryzysie, którego przyczyną jest plastik, materiał, który stał się zagrożeniem dla planety i zdrowia ludzi oraz zwierząt. Zanieczyszczenie plastikiem widoczne jest na całym świecie.

Produkcja plastiku opiera się na paliwach kopalnych i odpowiada za emisje gazów cieplarnianych. Mikroplastik obecny w glebie osłabia jej zdolność do retencji wody i utrudnia fotosyntezę, stanowiąc cichą, ale dramatyczną presję na produkcję rolną i bezpieczeństwo żywnościowe. To problem, którego nie rozwiąże recykling: zaledwie 9 procent plastiku na świecie jest przetwarzane.

Światowy Dzień Środowiska; jak rozwiązać problem plastiku?

Nadzieję daje trwający proces opracowywania globalnego traktatu ONZ w sprawie zakończenia zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, którego negocjacje weszły w kluczową fazę. Kolejna sesja (INC-5.2) odbędzie się w sierpniu w Genewie i zdaniem wielu ekspertów pojawia się nadzieja na przełom w tej sprawie.

Czytaj więcej

Recykling

„Recykling życzeniowy” coraz popularniejszy. Jak walczyć z tym zjawiskiem?

Choć badania wskazują, że segregacja odpadów jest dla Polek i Polaków bardzo istotna, okazuje się...

W Polsce również nie zabrakło inicjatyw związanych ze Światowym Dniem Środowiska. W ramach obchodów Światowego Dnia Środowiska 2025, w Warszawie odbyła się konferencja „Zamykamy obieg, otwieramy przyszłość”, zorganizowana przez UNEP/GRID-Warszawa. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli administracji publicznej, biznesu, świata nauki i organizacji społecznych.

Konferencję otworzyła Maria Andrzejewska, dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa, podkreślając, że prawdziwa zmiana zaczyna się od zintegrowanego podejścia obejmującego cały łańcuch wartości tworzyw sztucznych – od projektowania, przez produkcję i użytkowanie, aż po recykling i ponowne wykorzystanie, włączając w ten proces finansowanie i polityki. „Nie chodzi tylko o to, by nie szkodzić, ale by aktywnie tworzyć lepsze rozwiązania, które są bardziej opłacalne w dłuższej perspektywie” – dodała.

Podczas konferencji eksperci i uczestnicy dyskutowali o rozwiązaniach problemu zanieczyszczenia plastikiem: od innowacyjnych technologii, przez nowe modele biznesowe, po lokalne inicjatywy edukacyjne i systemowe zmiany prawne.

Globalny traktat dotyczący plastiku coraz bliżej

W centrum uwagi znalazła się gospodarka o obiegu zamkniętym, w której plastik staje się cennym zasobem wykorzystywanym ponownie i poddawanym recyklingowi. Według analiz UNEP kompleksowe wdrożenie takiego modelu mogłoby zmniejszyć ilość plastiku trafiającego do oceanów o ponad 80% i zaoszczędzić globalnym gospodarkom nawet 70 miliardów dolarów do 2040 roku.

Zgromadzeni w Warszawie eksperci przypomnieli, że obecny moment to punkt zwrotny: jesteśmy o krok od ustanowienia pierwszego w historii globalnego, prawnie wiążącego traktatu ONZ dotyczącego plastiku. Prace nad dokumentem rozpoczęły się w 2022 roku, a sierpniowa sesja w Genewie może przynieść ostateczny przełom.

Podczas konferencji głos zabrał Ignacy Niemczycki, minister w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Podkreślił, że polityki środowiskowe muszą być zrozumiałe dla obywateli i nie mogą nadmiernie obciążać przedsiębiorstw. Zwrócił uwagę na potrzebę komunikowania korzyści płynących z działań na rzecz klimatu i środowiska, wskazując na niedawne uproszczenia przepisów CSRD jako przykład pozytywnego kierunku. Zauważył też, że zamykanie obiegu to nie tylko wyzwanie środowiskowe, lecz również szansa gospodarcza—zwłaszcza dla Europy, która może zbudować wokół tego silny business case.

Czym jest UNEP/GRID? 

UNEP/GRID-Warszawa zostało ustanowione w 1991 roku na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Programem ONZ ds. Środowiska (UN Environment Programme, UNEP) a rządem polskim. Działa jako jeden z kilku ośrodków globalnej sieci GRID (Global Resource Information Database — światowa baza danych o zasobach Ziemi) utworzonej przez UNEP w celu wzmocnienia efektywnego zarządzania zasobami środowiska.