Ptaki coraz częściej cierpią na bezsenność. To wina wielkich metropolii

Zakłóca naturalny rytm dobowy, zaburza wydzielanie melatoniny, powodując bezsenność, i doprowadza do tzw. zmęczenia światłem – takie konsekwencje dla ludzkiego zdrowia ma mieć tzw. zanieczyszczenie światłem, czyli wszechobecne oświetlenie ulic czy budynków. I choć w porównaniu z innymi rodzajami zanieczyszczeń może wydawać się ono mało uciążliwe, to jest bardzo istotne – i to nie tylko dla ludzi, ale i dla zwierząt.

Zanieczyszczenie światłem w miastach. Jak reagują ptaki?

Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie „Science” wskazują, że zanieczyszczenie światłem w postaci wszechobecnego oświetlenia – powoduje ono, iż ptaki zamieszkujące tereny miejskie pozostają aktywne znacznie dłużej niż zwierzęta żyjące na wsiach czy w mniejszych miejscowościach. 

Z analizy naukowców wynika między innymi, że sztuczne oświetlenie sprawia, iż żyjące w miastach ptaki śpiewają średnio o 50 minut dłużej każdego dnia. Niektóre gatunki budzą się zaś godzinę wcześniej i zasypiają godzinę później niż osobniki żyjące w środowisku naturalnym.

Czytaj więcej

Zwierzęta

Niespotykane zachowanie ptaków w Polsce. Skąd się bierze?

Choć zwykle dzikie gęsi zobaczyć można było w Polsce na niebie w okresie przedwiośnia, to ostatni...

Badanie, którego wyniki opublikowano w „Science”, opierało się na nagraniach przekazywanych przez miłośników ptaków za pośrednictwem projektu BirdWeather – bazy, tworzącej globalną bibliotekę „ptasich głosów”.  Sztuczna inteligencja pozwala zidentyfikować gatunki ptaków występujące w ogrodach czy parkach. Łącznie naukowcy przeanalizowali już 2,6 miliona porannych wokalizacji ptaków oraz 1,8 miliona rejestracji ich wieczornych dźwięków. Analiza objęła setki gatunków. Eksperci – by dowiedzieć się, jaki wpływ na aktywność ptaków ma zanieczyszczenie światłem – dane BirdWeather zestawili z globalnymi pomiarami satelitarnymi dotyczącymi tego zjawiska. 

„BirdWeather otworzył drogę do badań behawioralnych na niespotykaną dotąd skalę geograficzną i czasową” – podkreśla dr Pease. „Dzięki temu mogliśmy zacząć uczyć się na skalę nigdy wcześniej nieosiągalną, jak ptaki reagują behawioralnie na czynniki związane z działalnością człowieka” – zaznacza. 

Zanieczyszczenie światłem to problem nie tylko ludzi

Analiza ekspertów wykazała, że gatunki ptaków żyjące w obszarach o wysokim poziomie sztucznego oświetlenia wydłużają swoją dzienną aktywność średnio o 50 minut. Najsilniej światło wpływać miało na gatunki o dużych oczach w stosunku do wielkości ciała. „Amerykański drozd wędrowny, przedrzeźniacz północny i szczygieł europejski wydłużały swój dzień bardziej niż wskazuje średnia” – wyjaśnia Pease. „Z kolei gatunki o małych oczach, takie jak wróble, nie reagowały na to tak bardzo. 

Czytaj więcej

Zwierzęta

Ptaki wędrowne przylatują do Europy zbyt wcześnie. To efekt upalnego lata

Gorące lato sprawia, iż ptaki wędrowne pojawiają się w Europie o kilka tygodni szybciej niż dotąd...

Choć skutki wydłużonej aktywności nie zostały jeszcze w pełni poznane, naukowcy podkreślają, że zakłócenia naturalnych wzorców zachowań zwierząt są dla nich bardzo niepokojące. „Wiemy, że brak snu nie jest korzystny dla ludzi, ale ptaki to inny przypadek” – zaznacza Pease. „Wykształciły interesujące strategie radzenia sobie z utratą snu w okresach migracji”– dodaje. 

Eksperci podkreślają, że w niektórych przypadkach sztuczne oświetlenie może mieć także swoje plusy – między innymi wydłużać czas żerowania i godów oraz zwiększać przeżywalność piskląt. Jednak zakłócenie naturalnego rytmu dobowego pozostaje poważnym problemem ekologicznym – zauważają.