Badanie: stan powietrza w polskich miastach coraz lepszy. Polacy uważają inaczej

Nieraz dane pochodzące z platform do monitoringu jakości powietrza wskazywały już, że na tle innych krajów europejskich jakość powietrza w Polsce jest bardzo zła. Wygląda jednak na to, że sytuacja uległa poprawie. Najnowsze badanie „Strefy Czystego Transportu. Czy chcemy oddychać świeżym powietrzem w miastach?” sugeruje, że działania antysmogowe w Polsce zaczynają przynosić efekty. Mimo to nie wszyscy to zauważają. 

Smog: jakość powierza w polskich miastach

Jak wynika z badania, co piąta badana osoba jest zdania, że w jej okolicy powietrze jest złe przez cały rok. Przekonanie to jest jeszcze powszechniejsze w dużych miastach. Jako kraj jesteśmy także mocno podzieleni w kwestii tego, czy sytuacja się poprawia, mimo że niezależne raporty pokazują pozytywny trend.

Jedynie 3 proc. respondentów z Polski wskazuje na zanieczyszczenie powietrza jako najważniejszy problem dla naszego kraju. Jako wyzwanie rozwojowe smog zdecydowanie przegrywa z inflacją i wysokimi kosztami życia – na te problemy uwagę zwraca co trzecia osoba. Ankietowani, poproszeni o wybranie trzech najważniejszych tematów, znacznie częściej zaliczają jednak do nich jakość powietrza – robi to 18 proc. badanych.

Czytaj więcej

Oceany i lodowce

Góra lodowa wielkości Krakowa oderwała się od Antarktydy. Zagrożenie dla statków

W pobliżu brytyjskiej stacji badawczej Halley na Antarktydzie od lodowca szelfowego oderwała się...

Co siódma badana osoba deklaruje także, że regularnie sprawdza informacje o stanie powietrza, podczas gdy prognozę pogody regularnie sprawdza 60 proc. osób. Jeśli chodzi  o codzienną percepcję smogu, większość z nas częściej opiera się raczej na własnych wrażeniach zmysłowych, niż na odczytach urządzeń pomiarowych.

Właśnie z tego powodu – jak zaznaczają autorzy raportu z badania – oceny postępu w tym obszarze są niejednoznaczne i powiązane z miejscem zamieszkania. 24 proc. badanych twierdzi, że w ostatnich latach jakość powietrza w ich miejscu zamieszkania się poprawiła, 17 proc. że się pogorszyła, a blisko połowa, że pozostała bez zmian. Najwięcej osób uznających, że lepiej się u nich oddycha jest w Krakowie – uważa tak co drugi mieszkaniec stolicy Małopolski. W poprzednich latach Kraków często znajdował się w czołówce polksich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. 

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w opublikowanej niedawno „Ocenie jakości powietrza za rok 2023” także odnotował zauważalną poprawę jakości powietrza w Polsce.  Podczas gdy jeszcze dwa lata temu przekroczenia rocznej normy pyłu PM2.5 występowały w ponad połowie regionów Polski, po raz pierwszy na żadnym z obszarów naszego kraju ich nie odnotowano. Dla PM10 GIOŚ stwierdził zaś średni spadek poziomu zanieczyszczeń pyłem w całym kraju o 13 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. To także pozytywny trend. 

Zmiany więc są, ale nie na tyle duże, żeby miały przekonać zdecydowaną większość Polek i Polaków, iż oddychają już czystym powietrzem. Aż 40 proc. badanych wciąż jest zdania, że stan powietrza zimą jest zły – co piąta osoba uznaje, że jest taki również latem – a najwięcej osób mających takie zdanie jest w dużych miastach. To 60 proc. w Warszawie, 76 proc. we Wrocławiu i aż 84 proc. w Krakowie.

Polacy chcą czystego powietrza, ale nie zawsze popierają metody walki ze smogiem

Co ciekawe, przekonanie o złym stanie powietrza nie zawsze idzie w parze z poparciem dla antysmogowych działań. Zaledwie połowa respondentów – bo 49 proc. – popiera zakazy palenia węglem w domowych piecach. Co trzecia osoba jest im przeciwna, a co szósta nie ma zdania na ten temat. 

Co druga osoba uznaje także, że największy negatywny wpływ na powietrze w jej miejscu zamieszkania ma ogrzewanie domów. 21 proc. wskazuje na samochody, zaś 12 proc. na zakłady przemysłowe. Co interesujące, najwięcej osób przekonanych, że samochody szkodzą powietrzu jest w dużych miastach, zwłaszcza w Warszawie – aż 41 proc. wskazało tu jako winnych kiepskiej jakości powietrza na samochody, a 28 proc. na ogrzewanie domów. 

Jak wygląda to w rzeczywistości? Rozbieżność ma pokrycie w badaniach naukowych. Jak wynika z raportu UN Global Compact Network Poland, w skali kraju za 46 proc. zanieczyszczeń pyłami PM10 w Polsce odpowiada niska emisja, czyli ogrzewanie domów, za 20 proc. – przemysł, 12 proc. – rolnictwo, a za 8 proc. – transport drogowy.