Zanieczyszczenia powietrza mogą zwiększać ryzyko chorób psychicznych

Jak wynika z ustaleń naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Imperial College London, zanieczyszczenie powietrza mogą zwiększać ryzyko występowania chorób takich jak depresja czy zaburzenia lękowe.

Publikacja: 02.02.2023 12:57

Zanieczyszczenia powietrza mogą zwiększać ryzyko chorób psychicznych

Foto: AdobeStock

Od dłuższego czasu wiadomo, że zanieczyszczenia powietrza mogą wywoływać choroby sercowo-naczyniowe i zaostrzać choroby płuc. Teraz brytyjscy naukowcy postanowili jednak przyjrzeć się temu z innej strony i sprawdzić, jaki mają one związek ze zdrowiem psychicznym człowieka. Dotychczas tego rodzaju badania przeprowadzane były jedynie w regionach kraju, w których stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza akceptowalne limity.

Badania dotyczące wpływu zanieczyszczeń powietrza na stan zdrowia psychicznego, które trwały prawie 11 lat i objęły 500 tys. dorosłych Brytyjczyków, opublikowano w czasopiśmie naukowym czasopiśmie „Journal of the American Medical Association Psychiatry”.

Głównym wnioskiem z badania jest to, że długotrwałe narażenie nawet na stosunkowo niskie poziomy zanieczyszczenia powietrza, może zwiększać ryzyko depresji oraz występowania zaburzeń lękowych. Jak zaznaczyli w raporcie z badania eksperci, osoby mieszkające na obszarach o wyższym stopniu zanieczyszczenia, były zdecydowanie bardziej narażone na występowanie chorób psychicznych, nawet gdy jakość powietrza limitów nie przekraczała.

Naukowcy wykorzystali dane 389 185 osób z brytyjskiego Biobanku, w którym gromadzone i przechowywane są materiały biologiczne pochodzące od dawców, gdzie zarówno pacjenci szpitali cierpiący na konkretne jednostki chorobowe, jak i osoby zdrowe, które zamieszkują na danym terenie, mogą oddać materiał biologiczny do badań. Stan zdrowia psychicznego uczestników badania był regularnie badany przez ponad dekadę.

Eksperci ocenili warunki, w jakich żyją badane osoby – w tym między innymi narażenie na PM2,5 i PM10, dwutlenek azotu oraz tlenek azotu. PM2.5 to aerozole atmosferyczne, pyły zawieszone, które uznaje się za najgroźniejsze dla zdrowia człowieka. PM10 to zaś mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek, która jest szkodliwa z uwagi na zawartość takich elementów jak benzopireny, furany, dioksyny – jednym słowem, rakotwórcze metale ciężkie. Tlenki azotu – a przede wszystkim NO2 – podrażniają natomiast układ oddechowy, stanowiąc poważne zagrożenie zwłaszcza dla osób chorujących na astmę czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.

Czytaj więcej

Zanieczyszczone powietrze może wywoływać niektóre formy raka płuc

Zanieczyszczenie powietrza może powodować depresję i zaburzenia lękowe

Jak poinformowali brytyjscy eksperci, u 13 131 z 389 185 przebadanych osób, zdiagnozowano depresję. 15 835 uczestników badania cierpiało natomiast na zaburzenia lękowe. „Wraz ze wzrostem zanieczyszczenia powietrza wzrasta również liczba przypadków depresji i zaburzeń lękowych” – podkreślili naukowcy w raporcie. Jednocześnie podkreślili, że długoterminowa ekspozycja na niskie poziomy zanieczyszczeń w takim samym stopniu doprowadzić może do chorób psychicznych, jak narażenie na wyższe poziomy zanieczyszczenia przez krótszy okres. „Biorąc pod uwagę, że standardy jakości powietrza w wielu krajach nadal znacznie przewyższają najnowsze globalne wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące jakości powietrza, w przyszłym kształtowaniu polityki należy wdrożyć bardziej rygorystyczne normy lub przepisy dotyczące kontroli zanieczyszczenia powietrza” – podkreślili badacze.

Anna Hansell, profesor epidemiologii środowiskowej na Uniwersytecie w Leicester, która nie była zaangażowana w badania, także jest zdania, ​​iż wnioski naukowców są kolejnym powodem, dla którego rządzący powinni wprowadzić ostrzejsze przepisy dotyczące zanieczyszczeń powietrza. - To badanie dostarcza dalszych dowodów na potencjalny wpływ zanieczyszczenia powietrza na mózg. Komitet ds. Skutków Medycznych Zanieczyszczeń Powietrza (COMEAP) zgłosił w 2022 roku dowody na powiązania między zanieczyszczeniem powietrza a pogorszeniem funkcji poznawczych i demencją. W raporcie stwierdzono, że związek był prawdopodobnie przyczynowy - powiedziała. 

Czytaj więcej

Więcej samobójstw przez zanieczyszczenie powietrza

Choć badanie dotyczyło Wielkiej Brytanii, naukowcy zaznaczają, że w innych krajach, w których jakość powietrza jest znacznie większym problemem, sytuacja może być dużo bardziej poważna. "To doprowadzi do niezwykle poważnych konsekwencji zdrowotnych. Tę istotną kwestię badamy i będziemy badać dalej” - dodali.

Poziom zanieczyszczenia powietrza w Londynie jest bardzo wysoki, dlatego brytyjskie władze stale zaostrzają między innymi przepisy dotyczące wjazdu pojazdów już nie tylko do centrum Londynu, ale też na całym obszarze miasta. Niebawem w stolicy Wielkiej Brytanii funkcjonować ma Strefa Ultra Niskiej Emisji (ULEZ). Działanie to ma pomóc w oczyszczeniu niebezpiecznie zanieczyszczonego powietrza i poprawie zdrowia publicznego.

Od dłuższego czasu wiadomo, że zanieczyszczenia powietrza mogą wywoływać choroby sercowo-naczyniowe i zaostrzać choroby płuc. Teraz brytyjscy naukowcy postanowili jednak przyjrzeć się temu z innej strony i sprawdzić, jaki mają one związek ze zdrowiem psychicznym człowieka. Dotychczas tego rodzaju badania przeprowadzane były jedynie w regionach kraju, w których stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza akceptowalne limity.

Badania dotyczące wpływu zanieczyszczeń powietrza na stan zdrowia psychicznego, które trwały prawie 11 lat i objęły 500 tys. dorosłych Brytyjczyków, opublikowano w czasopiśmie naukowym czasopiśmie „Journal of the American Medical Association Psychiatry”.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Zdrowie
Mikroplastikiem odżywiają się nawet nienarodzone dzieci. „Nie zatrzymamy tego”
Zdrowie
Nadchodzi fala zachorowań na raka. Jakość powietrza jednym z winowajców
Zdrowie
„Wirusy zombie” obudzą się na Syberii? Naukowcy: to droga do nowej pandemii
Zdrowie
Badanie: czy dieta wegańska może zmniejszać ryzyko zakażenia koronawirusem?
Zdrowie
Raport: śmiertelne żniwo paliw kopalnych. Ponad 5 milionów zgonów rocznie