Chwilowa radość dla nas, trauma dla zwierząt. Eksperci: Świętujmy, ale bez fajerwerków

Mimo że od lat głośno mówi się o zagrożeniach, jakie niesie za sobą używanie fajerwerków, wciąż mają one wielu zwolenników – badanie przeprowadzone przez rankomat.pl wskazuje między innymi, że 12 proc. ankietowanych przyznaje, iż korzysta z nich co roku. Nadzieję może dawać jednak to, że aż 71 proc. respondentów w czasie zabawy sylwestrowej nie planuje ich użyć. I choć tylko co czwarty Polak jest im całkowicie przeciwny, badania wskazują, że zrozumienie tej kwestii wśród społeczeństwa jest coraz większe. 

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Fajerwerki tylko od święta. W trosce o zwierzęta

Posłowie KO chcą zakazu pirotechniki, z ewentualnym wyjątkiem w sylwestra. Głównym powodem ma być chęć poprawy losu zwierząt.

Jak fajerwerki wpływają na zwierzęta i środowisko?

Od dłuższego czasu trwa dyskusja dotycząca używania fajerwerków – nie tylko w okolicach sylwestra, ale i podczas innych okazji. Coraz częściej władze miast oraz organizatorzy rozmaitych imprez decydują się na korzystanie z alternatywy – popularność zyskują między innymi pokazy laserowe, dronów czy świetlne. Rozwiązania tego rodzaju mają niemało zwolenników – bo choć spektakularne wystrzały fajerwerków są dla wielu osób symbolem radości i świętowania, to dla zwierząt oraz środowiska stanowią one poważne zagrożenie.

Wyroby pirotechniczne mogą emitować hałas o natężeniu nawet do 190 decybeli (dB). Fajerwerki generują hałas wyższy niż przy strzałach z broni palnej, który oscyluje około 140 dB, są też głośniejsze niż start samolotu odrzutowego (około 100 dB). To poziomy hałasu trudne do zniesienia dla człowieka, a co dopiero dla –dużo bardziej wrażliwych od nas – zwierząt, które wyjątkowo wyczulone są na bodźce związane z hałasem, światłem czy zapachem. 

Głośne dźwięki, błyski światła oraz zapachy związane z fajerwerkami mogą powodować u zwierząt stres, dezorientację i fizyczne dolegliwości. Nierzadko pojawia się u nich panika, próba ucieczki, drżenie, ślinotok, przyspieszone bicie serca, a w skrajnych przypadkach – nawet zawały serca.

Choć najczęściej mówi się o tym, że fajerwerki wywołują reakcje lękowe u zwierząt domowych, to tak samo działają one również na zwierzęta gospodarskie. Niemniej cierpią także zwierzęta dzikie, nieprzyzwyczajone do nagłych, intensywnych hałasów, błysków i zapachów związanych z wybuchami. Kilka lat temu głośno było między innymi o tym, co wydarzyło się w Rzymie – niedługo po wybiciu 24:00 w noc sylwestrową na ulicach miasta znaleziono tysiące ciał martwych ptaków. Kolejne, oszołomione zwierzęta, siedziały na chodnikach i ulicach i nie mogły poderwać się do lotu. Przerażone wystrzałami ptaki rozbijały się o ściany domów, wpadały na siebie w powietrzu, zahaczały o linie wysokiego napięcia. Śmierć niektórych prawdopodobnie została spowodowana przez zawał serca.

Fajerwerki mają jednak również istotny wpływ na środowisko – zarówno w krótkim, jak i długim okresie. Powodują one między innymi zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby, a także generowanie odpadów. Cząsteczki, które podczas puszczania fajerwerków spadają na ziemię, to nierzadko gaz pędny i barwniki, które wchłaniają się w glebę, a następnie przedostają się do systemów wodnych, zatruwając je oraz organizmy w nich żyjące. Samo pozyskanie surowca do produkcji fajerwerków także wiąże się z negatywnym wpływem na środowisko – wycinaniem lasów i niepotrzebnym niszczeniem przyrody. Resztki surowców pozyskiwanych na potrzeby produkcji sztucznych ogni wyrzucane są także często do rzek, przez co zostaje ona zanieczyszczona. Nie mówiąc już o emisji – niektóre badania wskazują, że podczas spalania powstaje około 5,43 kg CO2. Dla porównania, przeciętne samochody osobowe wytwarzają około 192 gramów CO2 na 1,6 km.

Czytaj więcej

Zdrowie

Fajerwerki okazują się szkodliwe dla zdrowia człowieka i ekosystemów

Naukowcy z Akademii Nauk Republiki Czeskiej (AV ČR) ostrzegają, że fatalny wpływ fajerwerków na zdrowie i środowisko nie powinien być ignorowany.

Eksperci: Świętujmy radośnie, ale pozwólmy przyrodzie trwać w spokoju

O rezygnację z fajerwerków apelują między innymi eksperci z Państwowej Rady Ochrony Przyrody, organu opiniodawczo-doradczego przy Ministrze Klimatu i Środowiska. Jak zaznaczają, ich huk wywołuje u zwierząt – zarówno dziko żyjących, jak i gospodarskich oraz domowych – przerażenie i stres. „Niejednokrotnie prowadzi do utraty zdrowia, a nawet życia” – podkreślają. 

W apelu, który opublikowany został na stronie internetowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wskazano, że szkody przyrodnicze spowodowane przez sylwestrową kanonadę obserwuje się zarówno poza terenami zabudowanymi, jak i w centrach miast. „Sylwestrowa noc bywa szczególnie tragiczna dla ptaków, które w panice wzbijają się do lotu, a w ciemności niektóre z nich rozbijają się o różne przeszkody. Inne zwierzęta, na skutek hałasu i błysków wywołanych przez fajerwerki, są wybudzane ze snu zimowego, co zmniejsza ich szanse na przetrwanie zimy” – czytamy. „Cierpią też zwierzęta pozostające pod opieką człowieka. Niektóre z nich uciekają przestraszone, a część z nich już nigdy się nie odnajduje. W okresie noworocznym wielu właścicieli psów i kotów zmuszonych jest podawać im środki uspokajające” – zaznaczono. 

Jak zauważają eksperci, ogromny stres przeżywają także zwierzęta w schroniskach, ośrodkach rehabilitacji, azylach oraz ogrodach zoologicznych.