Karton – naturalnie! O kartonach do płynnej żywności, gospodarce cyrkularnej i odpadach

Takie wyniki przyniosło zrealizowane we wrześniu br. przez Kantar dla Fundacji ProKarton badanie postaw środowiskowych w naszym kraju. Co więcej, ponad połowa z nas zdaje sobie sprawę z faktu, że kartony do płynnej żywności podlegają recyklingowi. Podobny odsetek ankietowanych poprawnie segreguje je do żółtego pojemnika.

Dlaczego powinniśmy cieszyć się z tych wyników i dlaczego są one ważne? W świetle wyzwań dotyczących klimatu coraz bardziej oczywista staje się konieczność zmian naszych przyzwyczajeń, a także modelu funkcjonowania produkcji i konsumpcji.

To efektywność selektywnego zbierania odpadów jest fundamentem, na którym opiera się cały system recyklingu. A ten z kolei jest jednym z filarów gospodarki cyrkularnej (gospodarka obiegu zamkniętym – GOZ).

GOZ pozwala racjonalnie wykorzystywać zasoby naturalne, a co za tym idzie – minimalizować wpływ ludzi na środowisko i zmiany klimatu. Aby tak się stało, musimy jednak umieć spojrzeć na każdy produkt, w tym opakowanie, z perspektywy całego cyklu jego życia, od zaprojektowania, przez produkcję, dystrybucję, konsumpcję, po selektywną zbiórkę odpadów i recykling.

Gospodarka cyrkularna

Co to oznacza w przypadku kartonów do płynnej żywności? Po pierwsze, opakowania te doskonale wpisują się w założenia gospodarki cyrkularnej, ponieważ w około 75 proc. składają się z surowca w pełni odnawialnego – papieru. Celuloza przeznaczona do jego produkcji pochodzi z surowca drzewnego pozyskiwanego z lasów objętych certyfikacją Forest Stewardship Council – FSC® lub z innych kontrolowanych źródeł. Dzięki temu każde ścięte drzewo zastępowane jest nowymi nasadzeniami, co gwarantuje, że źródła pozyskiwania tego surowca są praktycznie niewyczerpane.

Po drugie, szereg cech kartonów do płynnej żywności, takich jak mała waga, trwałość i prostopadłościenny kształt, pozwala na wydajne wykorzystanie przestrzeni magazynowej i transportowej. Do ciężarówki transportowej można załadować od 25 proc. do 41 proc. więcej mleka w kartonach w porównaniu z mlekiem w szklanych butelkach. Co ważne, znaczna część produktów w opakowaniach kartonowych może być przechowywana przed otwarciem poza lodówkami, co minimalizuje wykorzystanie energii potrzebnej do chłodzenia. Wszystko to wpływa na niski ślad węglowy zapakowanego produktu oraz samego opakowania.

Po trzecie, kartony do płynnej żywności pomagają minimalizować marnowanie żywności, która stanowi drogi i trudny do przetworzenia odpad. Hermetyczna budowa kartoników zapewnia doskonałą ochronę zapakowanych w nie produktów bez konieczności stosowania konserwantów, jednocześnie zapewniając maksimum higieny i bezpieczeństwa zawartości.

Rozszerzona odpowiedzialność producenta

Wspomniane na wstępie wyniki badania społecznego to także dobra informacja z punktu widzenia recyklingu zużytych kartonów po płynnej żywności. Tym bardziej że trwają prace nad wdrożeniem do polskiego prawa nowych, unijnych przepisów w zakresie odpadów opakowaniowych. Tzw. rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP) nakłada na przedsiębiorców wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach obowiązek sfinansowania i zorganizowania systemu zbiórki i zagospodarowania odpadów powstałych z takich opakowań. To także system, który ma spowodować, że w przemyśle wykorzystywane będą opakowania minimalizujące oddziaływanie na środowisko oraz zbierane i poddawane recyklingowi.

W jaki sposób zużyte kartony po płynnej żywności wpisują się w te wymagania? Powszechnie poddawane są recyklingowi, podczas którego odzyskuje się z nich cenne surowce.

W Polsce kartony wykorzystywane do pakowania na przykład mleka lub soków poddaje się procesom recyklingowym w papierniach, gdzie powstają takie produkty jak ręczniki papierowe i tektura falista. Kartoniki przerabia się również na wodoodporne płyty wióropodobne.

Trwają też prace nad zbudowaniem nowej linii, przeznaczonej do zagospodarowania kartonów po płynnej żywności w Ostrołęce. Dzięki tej inwestycji moce przerobowe służące do recyklingu tego typu odpadów opakowaniowych zwiększą się w naszym kraju z obecnych ok. 26 tys. do 75 tys. ton rocznie. W ramach tego projektu wszystkie komponenty, z których zbudowane są kartoniki, poddawane będą w Polsce recyklingowi.