Góra lodowa wielkości Krakowa oderwała się od Antarktydy. Zagrożenie dla statków

Antarktyda, kontynent wiecznej zimy oraz bezkresnego śniegu i lodu, od dłuższego czasu przykuwa uwagę całego świata, ze względu na to, że region ten topnieje w zastraszająco szybkim tempie. Zdaniem naukowców, jeśli proces ten się utrzyma, poziom oceanów może podnieść się niebawem nawet o kilkadziesiąt centymetrów. A już dziś topniejące lodowce Antarktydy odpowiadają za co najmniej kilka procent globalnego wzrostu poziomu mórz.

Najnowsze doniesienia dotyczące Antarktydy nie są zbyt optymistyczne. Jak informuje BBC, w pobliżu Halley Research Station – brytyjskiej całorocznej stacji polarnej znajdującej się na Morzu Weddella – od lodowca szelfowego oderwała się góra lodowa o powierzchni 380 kilometrów kwadratowych. Jej wielkość porównać można więc do powierzchni Krakowa. 

Czytaj więcej

Oceany i lodowce

„Lodowiec zagłady” w złym stanie. Prześwietlenie potwierdza obawy badaczy

Nowe badania przeprowadzone przez glacjologów z Uniwersytetu Kalifornijskiego wskazuje, że znajdu...

Od Antarktydy oderwała się góra lodowa o powierzchni 380 kilometrów kwadratowych

Góra lodowa o wielkości 380 kilometrów kwadratowych to już trzecia, która w ciągu ostatnich trzech lat oderwała się od lodowca szelfowego Brunt, znajdującego się w pobliżu brytyjskiej stacji badawczej Halley. Ostatnio miało to miejsce w 2023 roku – góra lodowa, która oddzieliła się wówczas od lodowca szelfowego Brunta miała powierzchnię około 1,5 tys. kilometrów kwadratowych. W 2021 roku od lodowca oderwała się zaś góra lodowa o powierzchni 1270 km kwadratowych – to wielkość porównywalna z aglomeracją Londynu czy Paryża. Góra, która oderwała się teraz jest więc najmniejszą z nich, co nie oznacza, że jest mała.

Halley Research Station, brytyjska stacja badawcza na Lodowcu Szelfowym Brunta, skąd oderwała się wielka góra lodowa.

Foto: NASA Goddard Space Flight Center, CC BY 2.0, Wikimedia Commons

Kolejne oderwanie się części lodowca szelfowego Brunt było przewidywane już od jakiegoś czasu. Na jego powierzchni obserwowane były bowiem pęknięcia, które odkryto 31 października 2016 roku. Organizacja British Antarctic Survey (BAS), która zawiaduje stacją Halley, została zaalarmowana o oderwaniu się góry dzięki dwóm instrumentom GPS umieszczonym na górze. „To GPSy jednoczęstotliwościowe, więc nie są szczególnie dokładne. Ale informują one, kiedy dzieje się coś ważnego. W ciągu godziny zaobserwowaliśmy ruch o kilkaset metrów, co wskazuje, że góra wyrwała się z góry” – powiedział glacjolog dr Oliver Marsh. Zdjęcia satelitarne potwierdziły dane pochodzące z GPS – góra otoczona jest ze wszystkich stron wodą morską.

Pod koniec 2022 roku naukowcy odkryli, że pod antarktycznym lądolodem znajduje się rzeka o długości 460 kilometrów, która płynie pod powierzchnią lądolodu w zachodniej części kontynentu. Ich zdaniem jej obecność znacznie przyspiesza topnienie pokrywy lodowej.

British Antarctic Survey już jakiś czas temu podjęła środki ostrożności, których celem było zabezpieczenie naukowców przebywających na stacji. Została ona przeniesiona, a obecnie zimą jest ona opuszczana przez naukowców. W tym roku opuszczono ją w lutym.

To już kolejna góra lodowa, która oderwała się w tym regionie Antarktydy

Naukowcy podkreślają, że utrata tak dużej ilości lodu w ciągu ostatnich trzech lat spowodowała gwałtowne przyspieszenie ruchu lodowca szelfowego Brunta w stronę morza. Podczas gdy wcześniej płynął on z prędkością 400–800 metrów rocznie, dziś jest to już około 1300 metrów rocznie. „To najnowsze zdarzenie redukuje wielkość lodowca szelfowego Brunta do jego najmniejszego zaobserwowanego rozmiaru” – zaznacza  specjalista ds. teledetekcji, prof. Adrian Luckman z Uniwersytetu w Swansea. „Od oderwania się góry lodowej w styczniu 2023 roku szelf lodowy jest również dużo bardziej dynamicznie aktywny niż w poprzednich latach. Być może obserwujemy koniec tego procesu, ale czas pokaże, czy teraz sytuacja się uspokoi” - dodaje. 

Narazie nie wiadomo, co stać się może z górą lodową. Eksperci przewidują jednak, że może ona przemieszczać się podobną drogą jak wcześniejsze, czyli wzdłuż Antarktycznego Prądu Okołobiegunowego do Morza Weddella. Naukowcy z BAS mają stale monitorować jej ruch.

Jak zauważa „National Geographic”, pływające góry lodowe przemieszczają się z różną prędkością – wpływ na to ma między innymi działanie poruszającej się wody i powietrza. Ruch oderwanego fragmentu lądolodu zależy od kierunku, prędkości i pionowego zasięgu prądu morskiego, kierunku i prędkości wiatru, stosunku wielkości części zanurzonej i wynurzonej, a także od głębokości zbiorników wodnych.