Rosja i Bliski Wschód: Eksperci o zagrożeniach dla redukcji emisji na świecie

Eksperci Międzynarodowej Agencji Energetycznej alarmują w nowym raporcie World Energy Outlook, że pozostało niewiele czasu na odejście od węgla, ropy i gazu, aby zachować nadzieję na ograniczenie wzrostu średniej temperatury na świecie na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza. Czysta energia rozwija się wprawdzie znakomicie, ale paliwa kopalne wciąż generują emisje.

Publikacja: 31.10.2024 04:35

Zasilana węglem elektrownia Lethabo pod miastem Sasolburg w RPA uznawana jest za jedno z najbardziej

Zasilana węglem elektrownia Lethabo pod miastem Sasolburg w RPA uznawana jest za jedno z najbardziej zanieczyszczonych miejsc na świecie. Powodem są bardzo wysokie poziomy emisji substancji szkodliwych dla mieszkańców.

Foto: Guillem Sartorio/Bloomberg

Jak wynika z nowego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), do 2030 roku należy się spodziewać dalszego rozwoju produkcji baterii i paneli słonecznych. Globalne trendy energetyczne napędzają m.in. Chiny, które są obecnie największym na świecie emitentów gazów cieplarnianych, a jednocześnie przodują w produkcji paneli i baterii słonecznych. Eksperci wskazują jednak, że obecna niestabilna sytuacja międzynarodowa może zagrozić procesowi redukcji emisji na świecie. To jeden z podstawowych wniosków tegorocznego raportu „World Energy Outlook” przygotowanego przez ekspertów IEA.

IEA: Epoka węgla i ropy naftowej przechodzi do historii

Napięcia geopolityczne i fragmentacja są głównymi ryzykami dla bezpieczeństwa energetycznego i skoordynowanych działań na rzecz redukcji emisji – ostrzegają eksperci IEA we wstępie do tegorocznego raportu. „Eskalacja konfliktu na Bliskim Wschodzie i trwająca wojna Rosji w Ukrainie podkreślają ciągłe zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego, przed którymi stoi świat. Transformacja energetyczna gwałtownie przyspieszyła w ostatnich latach dzięki politykom rządów i strategiom przemysłowym, ale w najbliższej przyszłości istnieje większa niż zwykle niepewność co do tego, jak te polityki i strategie będą ewoluować” – ostrzegają autorzy raportu. 

Są też jednak pozytywne wnioski w raporcie IEA. Szef agencji, Fatih Birol stwierdził, że epoka węgla i ropy naftowej odchodzi do lamusa. Przypomniał też, że już w poprzednich edycjach raportu podkreślono, iż ​​przyszłość światowego systemu energetycznego wiąże się z elektryfikacją i czystymi źródłami energii, co potwierdzają najnowsze dane.

Czytaj więcej

Wolniej latające samoloty sposobem na walkę ze zmianami klimatu? Nowy raport

Według prognozy ekspertów świat jest na dobrej drodze do osiągnięcia szczytowego popytu na paliwa kopalne do końca bieżącej dekady, jednak bez odpowiednio szybkich działań klimatycznych, do końca stulecia globalna temperatura wzrośnie o 2,4°C w stosunku do poziomów sprzed rewolucji przemysłowej, co pociągnie za sobą szereg fatalnych konsekwencji dla ludzi oraz ekosystemów.

Wśród koniecznych zmian wymieniono m.in. podwojenie światowego tempa poprawy efektywności energetycznej oraz obecnych poziomów inwestycji w energię odnawialną, sieci i magazynowanie baterii. Podkreślono również konieczność niezwłocznego odchodzenia od paliw kopalnych. Autorzy raportu potwierdzają, że cel utrzymania wzrostu globalnej temperatury na poziomie określonym w porozumieniu paryskim nadal jest możliwy, jednak czasu na wdrożenie skutecznych rozwiązań jest coraz mniej.

Emisje CO2 spadają, ale za wolno

Jak podkreśla Dave Jones, dyrektor programu Global Insights w think tanku energetycznym Ember, obecne prognozy mówią, że emisje CO2 w sektorze energetycznym spadną w tej dekadzie zaledwie o 3 proc., podczas gdy powinny spaść o 33 proc. Choć rozwój odnawialnych źródeł energii jest coraz bliżej osiągnięcia zobowiązania COP28 dotyczącego „potrojenia globalnej energii odnawialnej”, emisje z paliw kopalnych nie spadają wystarczająco szybko.

Zwrócono również uwagę na nierówne szanse ekonomiczne w zakresie sprawiedliwej transformacji energetycznej. Choć historycznie kraje Globalnego Południa w najmniejszym stopniu przyczyniły się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych na świecie, odczuwają nieproporcjonalnie duże konsekwencje kryzysu klimatycznego, a przejście na czystą energię jest dla nich ogromnym wyzwaniem, gdyż nie otrzymują wystarczających inwestycji w czystą energię. Tymczasem to wydajne i niskoemisyjne systemy energetyczne stanowią gwarancję bezpieczeństwa energetycznego oraz zapobiegania zmienności cen.

Zdaniem Tracy Carty, ekspertki ds. globalnej polityki klimatycznej w Greenpeace International, ogromną rolę w globalnej transformacji energetycznej powinny odegrać najbogatsze kraje, wspierając finansowo biedniejsze gospodarki:

– Rządy bogatych krajów, które zobowiążą się do osiągnięcia nowego, ambitnego celu w zakresie finansowania działań związanych ze klimatem na COP29, są również niezbędne, aby wypełnić pilną i rosnącą lukę w finansowaniu krajów rozwijających się w celu zwiększenia skali energii odnawialnej i wycofywania paliw kopalnych. Musi to być cel finansowy, który sprawi, że przemysł paliw kopalnych i inni wielcy truciciele zapłacą – uważa ekspertka.

Według Lindy Kalcher, dyrektor wykonawczej w think tanku Strategic Perspectives, ustalenia raportu powinny stanowić istotne wskazówki dla Komisji Europejskiej, która wśród swoich zadań za priorytet powinna obrać „jak najszybsze wycofanie paliw kopalnych poprzez wspieranie elektryfikacji, zwiększenie energii odnawialnej i rozwój sieci, przy jednoczesnym utrzymaniu niskich cen energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw”.

Jak wynika z nowego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), do 2030 roku należy się spodziewać dalszego rozwoju produkcji baterii i paneli słonecznych. Globalne trendy energetyczne napędzają m.in. Chiny, które są obecnie największym na świecie emitentów gazów cieplarnianych, a jednocześnie przodują w produkcji paneli i baterii słonecznych. Eksperci wskazują jednak, że obecna niestabilna sytuacja międzynarodowa może zagrozić procesowi redukcji emisji na świecie. To jeden z podstawowych wniosków tegorocznego raportu „World Energy Outlook” przygotowanego przez ekspertów IEA.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Emisje
Nowy raport ONZ na temat redukcji emisji. Kto ma najwięcej do zrobienia?
Emisje
UE zmniejsza emisje gazów cieplarnianych. „Największy spadek od dekad”
Emisje
„Zagrożenie dla ludzi i Ziemi”. Raport o wpływie miliarderów na środowisko
Emisje
Wolniej latające samoloty sposobem na walkę ze zmianami klimatu? Nowy raport
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Emisje
Cele klimatyczne USA pod znakiem zapytania. Nowe przepisy wszystko zmienią?