Farmaceutyki w wodzie stanowią niebezpieczeństwo dla człowieka?

Mimo że farmaceutyki w wodzie są zanieczyszczeniem o jeszcze nie do końca znanym działaniu, to już teraz wiadomo, że mają one duży wpływ na środowisko, wodną florę i faunę. Na razie stanowią one niskie ryzyko dla ludzi, ale w przyszłości, ze względu na rosnącą konsumpcję, problem może okazać się znaczący – uważają eksperci.

Publikacja: 17.03.2023 12:59

Farmaceutyki w wodzie stanowią niebezpieczeństwo dla człowieka?

Foto: AdobeStock

Zarówno ze względu na czynniki pochodzenia naturalnego, jak i te wytworzone sztucznie, jakość wody pitnej stale ulega pogorszeniu. Poza znajdującymi się w wodzie pestycydami, są w niej także pozostałości po farmaceutykach, które powodować mogą rozmaite problemy ze zdrowiem. 

Eksperci coraz częściej podkreślają, że niezwykle istotne jest, aby skutecznie wykrywać farmaceutyki w ściekach czy wodzie pitnej, gdyż z roku na rok jest ich tam coraz więcej. Dzieje się tak między innymi dlatego, że przemysł farmaceutyczny bardzo dynamicznie się rozwija, a co za tym Idze – produkcja leków rośnie. 

Pierwsze badania skupione na obecności związków chemicznych oraz farmaceutyków w wodzie zostały przeprowadzone już dawno, bo w 1981 roku. Ich zaskakujące i niepokojące ekspertów wyniki sprawiły, że naukowcy na przestrzeni lat bardziej pochylali się nad tą kwestią.

Czytaj więcej

IPCC: pogłębiające się zmiany klimatu to zagrożenie dla ludzi oraz planety

W przyszłości farmaceutyków w wodzie może być więcej

Jak pisze Instytut Rozwoju Myśli Ekologicznej, badania, które przeprowadzono w ostatnich latach w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Brazylii oraz w krajach europejskich, potwierdzają, że w środowisku wodnym obecnych jest ponad 80 farmaceutyków. Jakie z nich wykrywano najczęściej? Pozostałościami farmaceutyków, które znajdowały się w wodzie były zwykle niesteroidowe leki przeciwzapalne – między innymi ibuprofen, paracetamol, ketoprofen – oraz antybiotyki, hormony, beta-blokery, leki psychotropowe, przeciwdrgawkowe czy cytostatyczne.

Portal Samorządowy zwraca jednak uwagę, że z problemem tym mierzymy się także w Polsce. W badaniach na obecność wybranych hormonów i antybiotyków, które prowadzono w latach 2016-2019 w ramach państwowego monitoringu substancji z list obserwacyjnych i Programu Monitoringu Wód Morskich, odnotowano bowiem ich stężenia powyżej granicy oznaczalności. Najwyższymi zawartościami w wodzie cechowały się diklofenak, klarytromycyna, 17-beta-estradiol oraz estron – czytamy w portalu. 

Z czym to się wiąże? Długotrwałe narażenie na choćby niskie stężenia leków prowadzić może do rozmaitych problemów, w tym między innymi do zaburzeń endokrynologicznych oraz lekooporności. W skrajnych przypadkach może mieć to nawet toksyczny wpływ na organizm człowieka.

Czytaj więcej

Kobieta zachorowała przez zmiany klimatu. Pierwszy taki przypadek na świecie

Farmaceutyki w wodzie z kranu?

Mimo że śladowe ilości leków mogą znajdować się w wodzie z kranu, to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uspokaja, że występowanie farmaceutyków w wodzie stanowi obecnie bardzo niskie ryzyko dla ludzi. Eksperci zwracają jednak uwagę, że w związku z rosnącą konsumpcją leków, sytuacja ta może się pogarszać. Badacze WHO zalecają w związku z tym monitorowanie sytuacji na bieżąco.

Eksperci podkreślają jednocześnie, że działające dziś stacje uzdatniania wody wyposażone są w najnowsze technologie, co zabezpiecza nas przed potencjalnym zagrożeniem. 

Nie należy jednak lekceważyć tego, że farmaceutyki w wodzie są dużym zagrożeniem dla środowiska oraz żyjących w nim zwierząt i roślin. Leki są akumulowane w ekosystemach ze względu na swoją trwałość chemiczną oraz mają niezwykle wolny proces rozkładu. 

Badacze zaznaczają jednocześnie, że dokładny wpływ farmaceutyków w wodzie na organizmy żywe nie jest jeszcze całkowicie znany. Stale prowadzone są nowe badania.

Jak farmaceutyki trafiają do wody?

Leki, o których mowa trafiają do wody z wielu przyczyn, jednak jedną z najbardziej znaczących jest niewłaściwa utylizacja leków. Ludzie w większości nie mają bowiem świadomości dotyczącej ich odpowiedniego stosowania i utylizacji. Środki te nieraz trafiają nie tylko do koszy na śmieci, ale i do zlewów czy toalet.

Eksperci podkreślają, że powinniśmy być bardziej świadomi i wyedukowani na temat tego, jak postępować z lekami. Przeterminowane lub nieużywane leki powinny trafić do specjalnych pojemników które znajdują się między innymi w aptekach, przychodniach czy szpitalach. Przeterminowane medykamenty można oddać także do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).

Zarówno ze względu na czynniki pochodzenia naturalnego, jak i te wytworzone sztucznie, jakość wody pitnej stale ulega pogorszeniu. Poza znajdującymi się w wodzie pestycydami, są w niej także pozostałości po farmaceutykach, które powodować mogą rozmaite problemy ze zdrowiem. 

Eksperci coraz częściej podkreślają, że niezwykle istotne jest, aby skutecznie wykrywać farmaceutyki w ściekach czy wodzie pitnej, gdyż z roku na rok jest ich tam coraz więcej. Dzieje się tak między innymi dlatego, że przemysł farmaceutyczny bardzo dynamicznie się rozwija, a co za tym Idze – produkcja leków rośnie. 

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zdrowie
Upały będą zabijać coraz więcej osób
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Zdrowie
Fatalne dane na temat upałów. Europa przegrywa ze zmianami klimatycznymi
Zdrowie
Niebezpieczne bakterie w owocach morza. Wody Bałtyku szczególnie zagrożone
Zdrowie
Kryzys klimatyczny pogłębia problemy neurologiczne. Więcej migren i demencji
Zdrowie
Jaka dieta jest najzdrowsza dla serca? Nowe wyniki badań