Brytyjczycy spróbują zasłonić słońce. Nowa broń w walce ze zmianami klimatu

Brytyjska agencja rządowa Aria (Advanced Research and Invention Agency) poinformowała, że na obszarach od Arktyki po Wielką Rafę Koralową przeprowadzona zostanie seria eksperymentów geoinżynieryjnych. Jak wskazano, celem takich działań jest zbadanie możliwości czasowego ochłodzenia planety. To odpowiedź na rosnące zagrożenie związane z katastrofalnymi skutkami zmian klimatu.  

Brytyjczycy planują eksperymenty geoinżynieryjne

Geoinżynieria klimatu to proponowane modyfikacje pogody w celu przeciwdziałania niekorzystnym skutkom zmian klimatu. Termin ten związany jest z wieloma technikami – m.in. redukcją emisji gazów cieplarnianych, zmianą właściwości chmur, zmianą koncentracji aerozoli siarczanowych w stratosferze czy zmniejszania albedo Ziemi. Obecnie o rozwiązaniach tych myśli się przede wszystkim w kontekście globalnego ocieplenia. Co istotne, żadna z tych technologii nie jest jeszcze na takim etapie, by można ją było zastosować na dużą skalę.

Czytaj więcej

Klimat

Szwajcaria chce debaty w ONZ o tym, jak zasłonić słońce. Eksperci: to groźne

Szwajcaria chce rozpocząć debatę pod patronatem ONZ na temat kontrowersyjnych technologii, które...

Eksperymenty, o których informuje brytyjska agencja rządowa Aria (Advanced Research and Invention Agency) to – jak zaznaczono – projekt o łącznej wartości 56,8 mln funtów. Przedsięwzięcie obejmować ma między innymi badanie takich metod jak rozpraszanie cząstek w stratosferze, rozjaśnianie chmur przez rozpylanie wody morskiej oraz pompowanie wody na lód morski w celu jego pogrubienia. „Zdobycie tych kluczowych, brakujących danych naukowych jest niezbędne, ponieważ Ziemia zbliża się do kilku katastrofalnym punktom zwrotnym” – czytamy. Eksperymenty – jak zapewnia agencja Aria – prowadzone będą na razie na małą skalę i zostaną poddane „rygorystycznej ocenie” ekspertów. 

Czy geoinżynieria jest bezpieczna? Eksperci nie są zgodni

Geoinżynieria – choć postrzegana jest przez niektórych badaczy jako obiecujące rozwiązanie – wciąż budzi wiele kontrowersji. Część naukowców jest zdania, że to „niebezpieczne odwrócenie uwagi” od konieczności ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Istnieją jednak także obawy dotyczące niezamierzonych skutków ubocznych geoinżynierii dla klimatu. Między innymi z tego właśnie powodu wcześniej planowane eksperymenty terenowe były odwoływane, zwykle po fali sprzeciwu społecznego.

Zwolennicy geoinżynierii zaznaczają, że pogłębiający się kryzys klimatyczny i brak skutecznych działań na rzecz ograniczenia emisji wymuszają przygotowanie planu awaryjnego.„Dekarbonizacja to nasza pierwsza i najlepsza szansa, by uniknąć punktów krytycznych. Jednak obecny rozwój sytuacji klimatycznej może doprowadzić do ich przekroczenia niezależnie od osiągnięcia neutralności emisyjnej, dlatego musimy rozważać różne scenariusze działania” – wskazuje prof. Mark Symes, dyrektor programu Aria. „Celem jest możliwie jak najbardziej przejrzyste zbadanie, czy którakolwiek z proponowanych metod ochładzania planety może być kiedykolwiek bezpieczna do zastosowania” – dodał. „Życie w Wielkiej Brytanii może stać się bardzo trudne, jeśli którykolwiek z punktów krytycznych zostanie przekroczony” – zaznaczył. 

Krytycznie z kolei o inicjatywie wypowiada się prof. Raymond Pierrehumbert z Uniwersytetu Oksfordzkiego. „Geoinżynieria słoneczna ma ogromne i niepokojące konsekwencje dla społeczeństwa. Finansowanie przez Wielką Brytanię stwarza niebezpieczny precedens dla innych rządów, by pójść tym śladem. To szczyt nierozwagi, by otwierać drzwi dla eksperymentów bez krajowego czy międzynarodowego systemu zarządzania” – ocenia. 

Podobnego zdania jest Mary Church z Center for International Environmental Law, organizacji pozarządowej zajmującej się prawem środowiskowym. „Geoinżynieria słoneczna jest z natury nieprzewidywalna i może jeszcze bardziej rozregulować już rozchwiany system klimatyczny. Prowadzenie małoskalowych eksperymentów grozi normalizacją kontrowersyjnych teorii i przyspieszeniem rozwoju technologicznego, co może doprowadzić do pełnoskalowego wdrożenia” - mówi. 

Czytaj więcej

Zielone technologie

Dla ratowania Ziemi trzeba oszukać niebo i zablokować Słońce

Geoinżynieria budzi wiele kontrowersji, ale gdy inne metody zawiodą, do ratowania nas przed spale...

Geoinżynieria: sposób na walkę ze zmianami klimatu?

Większość propozycji związanych z geoinżynierią klimatu koncentruje się na ograniczeniu ilości światła słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi. Jednak – jak wskazuje wielu naukowców – próba przejęcia kontroli nad promieniowaniem słonecznym może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, w tym między innymi zakłócenia opadów deszczu kluczowych dla produkcji żywności.

Jeden z eksperymentów – finansowanych przez program Aria – polegać będzie na wysłaniu balonu meteorologicznego do stratosfery nad USA lub Wielką Brytanią. Jego celem będzie zbadanie, jak nietoksyczne cząstki mineralne zmieniają swoje właściwości pod wpływem warunków wysokościowych.