Nowa linia podziału w Europie dotyczy zmian klimatu. Eksperci biją na alarm

Nowy raport European State of the Climate, stworzony przez naukowców z unijnej usługi ds. zmian klimatu Copernicus (C3S) i Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) wykazał skalę konsekwencji, jakie odczuwa Europa w związku z pogłębiającym się kryzysem klimatycznym, wywołanym działalnością człowieka.

Publikacja: 15.04.2025 17:01

W marcu 2025 roku powodzie ponownie nawiedziły Hiszpanię. Poprzednio kraj mierzył się z powodziami j

W marcu 2025 roku powodzie ponownie nawiedziły Hiszpanię. Poprzednio kraj mierzył się z powodziami jesienią 2024 roku.

Foto: Fran Berg / AFP

Jak potwierdziła najnowsza analiza European State of the Climate, Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem na świecie i coraz bardziej dotkliwie odczuwa skutki zmian klimatu.

Ubiegły rok był najcieplejszym w historii Europy, a liczba dni z „silnym”, „bardzo silnym” i „ekstremalnym stresem cieplnym” na kontynencie była drugą najwyższą w historii. Rekordowo wysoka temperatura panowała również na powierzchni morza: dla całego regionu wynosiła 0,7°C powyżej średniej, a dla Morza Śródziemnego aż 1,2°C powyżej średniej.

Raport: European State of Climate 2024

Naukowcy zauważyli też, że w 2024 roku obszar Europy, na którym dni mroźne trwały mniej niż trzy miesiące (90 dni), był największy w historii (ok. 69 proc., przy średniej 50 proc.). Odnotowano również rekordowo niską liczbę dni z co najmniej „silnym stresem zimna”. Europa mierzyła się także z ekstremalnie wysoką utratą lodu, a lodowce w Skandynawii i na Svalbardzie odnotowały najwyższe wskaźniki utraty masy w historii.

Czytaj więcej

Rusza największa na świecie wycinka lasów. Obszar o powierzchni Belgii pod topór

Kontynent doświadczył też wielu ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak silne burze oraz powodzie, które doprowadziły do śmierci co najmniej 335 osób. Według raportu, szkody wyrządzone przez te zjawiska przekraczają 18 miliardów euro. Niemal jedna trzecia całej sieci rzecznej Europy przekroczyła „wysoki” próg powodziowy, podczas gdy 12 proc. przekroczyło „poważne” poziomy powodzi.

Naukowcy wskazują na ogromny kontrast między regionami Europy: na wschodzie kontynentu występowała susza oraz rekordowo wysokie temperatury, podczas gdy na zachodzie było wprawdzie ciepło, ale znacznie bardziej wilgotno i deszczowo. Ubiegły rok dla zachodniej Europy był jednym z dziesięciu najbardziej deszczowych lat od 1950 roku, a południowo-wschodnia Europa doświadczyła najdłuższej fali upałów w historii, trwającej łącznie 13 dni.

Wysokie temperatury i susza ułatwiały wybuch pożarów, które we wrześniu w Portugalii strawiły ok. 1100 km2 w ciągu tygodnia, czyli ok. 25 proc. całkowitej rocznej powierzchni spalonych lasów w Europie. Autorzy raportu szacują, że pożary lasów dotknęły 42 000 mieszkańców Europy.

Ofensywa OZE w Europie

Warto jednak odnotować, że ubiegły rok przyniósł też optymistyczny rekord – udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych osiągnął najwyższy dotychczas poziom 45 proc. Jak podkreśla prof. Stefan Rahmstorf z Potsdam Institute for Climate Impact Research, rosnący udział OZE w europejskim miksie energetycznym jest „zachęcający”.

– Dla naszej przyszłości kluczowe znaczenie ma przeciwstawienie się krótkowzrocznym interesom lobby paliw kopalnych i wdrożenie europejskich celów klimatycznych bez żadnych opóźnień. – twierdzi naukowiec.

Dr Ben Clarke, ekspert ds. ekstremalnych warunków pogodowych i zmian klimatycznych w Centre for Environmental Policy, Imperial College London, zauważa, że koszty katastrof pogodowych w Europie rosną z roku na rok.

- Każdego roku kraje europejskie muszą sięgać głębiej do kieszeni, aby reagować na katastrofy pogodowe. Niż genueński Boris jest tego doskonałym przykładem.  Katastrofalnych skutków udało się uniknąć dzięki wielodniowym przygotowaniom, w ramach których opróżniono zbiorniki wodne i zbudowano zabezpieczenia przeciwpowodziowe. Mimo to powodzie spowodowały szkody w wysokości ponad dwóch miliardów euro. Jest boleśnie jasne, że koszt działania w sprawie zmian klimatu jest znacznie niższy niż koszt bezczynności. Ograniczenie emisji i inwestowanie w adaptację do zmian klimatu uratuje życie i ochroni gospodarki. – podkreśla ekspert.

Jak potwierdziła najnowsza analiza European State of the Climate, Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem na świecie i coraz bardziej dotkliwie odczuwa skutki zmian klimatu.

Ubiegły rok był najcieplejszym w historii Europy, a liczba dni z „silnym”, „bardzo silnym” i „ekstremalnym stresem cieplnym” na kontynencie była drugą najwyższą w historii. Rekordowo wysoka temperatura panowała również na powierzchni morza: dla całego regionu wynosiła 0,7°C powyżej średniej, a dla Morza Śródziemnego aż 1,2°C powyżej średniej.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Planeta
Za nami najgorętszy marzec w historii pomiarów w Europie. Nowe dane ekspertów
Planeta
Czy Wenecja pójdzie pod wodę w erze zmian klimatu? Nowe prognozy naukowców
Planeta
„Klimatyczny bicz” uderza w największe miasta na świecie. Niepokojący raport
Planeta
Efekt „brudnego lustra” przyspiesza zmiany klimatyczne. Nowe zagrożenie
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Planeta
Zmiany klimatu stwarzają zagrożenie dla satelitów. Nowe wyniki badań